Thiên nhiên cho chúng ta một nguồn nước khoáng nước nóng rất quý, nhưng chúng ta chưa khai thác hết được giá trị, trong đó có giá trị làm nơi dự báo biến động của hoạt động địa chất, của động đất.
Từ năm 2000-2002, trong khi nghiên cứu đề tài khoa học về nước khoáng nóng tại các xã La Phù, Bảo Yên, huyện Thanh Thuỷ, tỉnh Phú Thọ, tiến sĩ Địa chất thuỷ văn Cao Thế Dũng, nguyên Tổng giám đốc Liên hiệp Khoa học Sản xuất Địa chất nước khoáng, nay là Liên hiệp Khoa học Địa chất nước khoáng đã phát hiện ra vùng nước khoáng Radon (Rn) đầu tiên ở miền Bắc nước ta.
Thiên nhiên cho chúng ta một nguồn nước khoáng nước nóng rất quý, nhưng chúng ta chưa khai thác hết được giá trị, trong đó có giá trị làm nơi dự báo biến động của hoạt động địa chất, của động đất
Rn là khí phóng xạ có tính phân rã cao, điều đó giải thích vì sao Rn chỉ phát hiện được ở những trung tâm dị thường có nhiệt độ cao. Tại các trung tâm này, nước khoáng nước nóng được truyền dẫn trực tiếp từ dưới sâu lên, thời gian chưa đủ để Rn tự phân huỷ hết.
Theo các nhà địa chất, nước khoáng nước nóng Thanh Thuỷ được hình thành và dẫn lên gần mặt đất từ đứt gãy sâu Sông Đà, nơi giao nhau với đứt gãy phương Tây Bắc - Đông Nam, tại vùng La Phù, Bảo Yên là nơi "xung yếu" tạo điều kiện cho nước khoáng nước nóng đi lên và xâm nhập vào lớp phủ đệ tứ có nguồn gốc sông, suối hỗn hợp.
Khi có sự hoạt động kiến tạo sâu trong lòng đất làm các đứt gãy lớn, đứt gãy sâu hoạt động trở lại gây dịch chuyển, dãn tách, ép nén, nâng hạ… các khối đất đá, tạo các đứt gãy mới, gây nên động đất, xâm nhập của mắc-ma hay núi lửa phun trào…
Các hoạt động này tạo điều kiện để các dòng nhiệt, nước khoáng nước nóng, các loại khí dưới sâu đi lên mặt đất. Vì vậy, nếu theo dõi được những biến đổi bất thường như tăng, giảm đột ngột của dòng nhiệt, của nồng độ khí Rn ở nơi có điều kiện địa chất “yếu” như vùng La Phù, Bảo Yên, huyện Thanh Thuỷ, các chuyên gia địa chấn có thể dự báo được động đất xảy ra trong thời gian gần ở khu vực Bắc Bộ và lân cận.
Thực tế gần đây nhất, chuyên gia địa chấn Giuliani của Viện Vật lý học thiên thể Italy khi phát hiện khí Rn tập trung với mật độ dày đặc ở các khu vực có cấu tạo địa chất không ổn định đã dự đoán được trận động đất lớn ở nước này hồi đầu tháng 4/2009.
Về lý thuyết, chúng ta biết rằng, sắp xảy ra động đất thì thường có những dấu hiệu bất thường về các sóng địa chấn, có sự xuất hiện của những vật chất lạ, khí lạ mà trong môi trường sống bình thường của chúng ta không có. Các sóng địa chấn, các vật chất lạ, khí lạ… thường gây nên những biến đổi bất thường về hành vi của con người và động vật.
Thiên nhiên luôn là những món quà kì diệu. Thậm chí, ngay cả khi con người ứng xử chưa tốt với thiên nhiên, thì trước thảm họa luôn có cảnh báo, chỉ là chúng ta có nhận ra hay không mà thôi!
Tham khảo thông tin từ Tạp chí Kinh tế Môi trường
