Chiều 30/3, Bộ Công thương đã tổ chức buổi họp báo thường kỳ. Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải chủ trì cuộc họp.
Trách nhiệm của Bộ Công thương
Trước câu hỏi về trách nhiệm của Bộ Công Thương đối với những sai phạm trong việc phát triển các dự án điện mặt trời mái nhà trong thời gian qua, ông Bùi Quốc Hùng, Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) cho biết, thời gian vừa qua nhiều nhà đầu tư tham gia lĩnh vực điện mặt trời, cả mặt đất lẫn mái nhà.
Do phát triển trong thời gian ngắn nhưng đã có sự phát triển nóng nên nảy sinh một số vướng mắc, xuất hiện quá tải cục bộ ở một số địa phương. Mới đây, Bộ Công Thương đã ban hành có kết luận về việc rà soát các vấn đề liên quan đến phát triển điện mặt trời mái nhà, nhiều bất cập được nêu rõ.
"Hàng loạt các công ty điện lực có các sai phạm như ký hợp đồng mua bán điện có công suất vượt quá công suất trong thỏa thuận đấu nối, trái với quy định của Bộ Công Thương; thỏa thuận, chấp thuận đấu nối hệ thống điện mặt trời mái nhà gây quá tải hệ thống điện là trái quy định của Thủ tướng Chính phủ; thỏa thuận đấu nối điện mặt trời mái nhà vượt quá thời hạn quy định; chấp thuận đấu nối, đưa vào vận hành, ký hợp đồng mua bán điện trong khi đã xác định tình trạng quá tải lưới điện và yêu cầu khách hàng cam kết cắt giảm công suất khi lưới điện quá tải trái quy định của Thủ tướng Chính phủ.
Ngoài ra, nhiều hệ thống điện mặt trời mái nhà lắp trên mái của trang trại nông nghiệp (chăn nuôi hoặc trồng trọt...), đã đưa vào vận hành thương mại trước ngày 1/1/2021, nhưng hồ sơ, thủ tục liên quan đến đất đai của các trang trại nông nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu theo quy định...", ông Hùng cho hay.
Ông Bùi Quốc Hùng, Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương).
Về trách nhiệm của Bộ Công Thương, ông Bùi Quốc Hùng thông tin, theo Quyết định 13 về cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời và Thông tư 18 của Bộ Công Thương hướng dẫn triển khai điện mặt trời mái nhà, những dự án này có công suất dưới 1 MW và đấu nối vào lưới điện phân phối dưới 35kV và các tấm pin phải lắp trên mái các công trình xây dựng.
Việc thỏa thuận đấu nối, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) sẽ căn cứ vào các quy định để thỏa thuận, đấu nối với các chủ đầu tư, để được đấu nối vào lưới điện. Theo quy định thì những dự án dưới 1 MW thì Bộ Công Thương không có thỏa thuận về quy hoạch, cũng như không cần phải cấp giấy phép hoạt động điện lực.
Theo đại diện Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, căn cứ vào Quyết định 13, Bộ Công thương có trách nhiệm tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn để triển khai, thực hiện các dự án cũng như kiểm tra, giám sát và chấn chỉnh khắc phục những sai phạm. Tuy nhiên, vì thời gian thực hiện rất ngắn nên chưa có điều kiện để kiểm tra đồng bộ và có những chấn chỉnh kịp thời, cũng như chưa sơ kết, tổng kết đánh giá, rút kinh nghiệm khi xây dựng chính sách làm thế nào, đảm bảo cho đúng quy hoạch để quản lý, kiểm soát trong các dự án việc vượt công suất.
Đối với EVN, tập đoàn này thực hiện chưa đầy đủ quy định tại điểm a, khoảng 1, Điều 8 Thông tư 18 ngày 17/7/2020 của Bộ Công Thương, dẫn đến những đơn vị điện lực tại các địa phương thực hiện thiếu đồng bộ, thống nhất trong quá trình phát triển điện mặt trời mái nhà. Việc EVN uỷ quyền cho các đơn vị thực hiện, nhưng kiểm tra, theo dõi chưa kịp thời đã dẫn đến nhiều đơn vị điện lực chấp thuận đấu nối, ký hợp đồng mua bán điện của các hệ thống điện mặt trời mái nhà gây quá tải lưới điện quốc gia.
Chia sẻ thêm về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, những tồn tại, sai sót ở lĩnh vực này thì các cơ quan có thẩm quyền đã vào kiểm tra và có kết luận. Tập thể, cá nhân nào vi phạm thì Bộ đã thực hiện nghiêm túc theo đúng kết luận.
Nguồn cung xăng dầu từ nhà máy Nghi Sơn vẫn bỏ ngỏ
Trả lời câu hỏi của báo chí về vấn đề về nguồn cung xăng dầu trong nước, ông Hoàng Anh Tuấn - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, nhà máy Nghi Sơn chiếm khoảng 35% tổng cung xăng dầu của thị trường trong nước. Chính vì điều này khi nhà máy gặp trục trặc đã dẫn đến thiết hụt trong thời gian rất ngắn qua, cũng như ảnh hưởng đến nguồn cung trong thời gian tới.
"Bộ đã có nhiều văn bản chỉ đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Nghi Sơn báo cáo kế hoạch tái sản xuất, kế hoạch cung ứng, giao hàng cho các các thương nhân đầu mối. Hiện Nghi Sơn về cơ bản đã khởi động trở lại nhưng Vụ Thị trường trong nước chưa nhận được báo cáo cụ thể sản lượng giao cho các thương nhân đầu mối trong tháng 5, 6 tới", ông Tuấn nói.
Chính vì thiếu hụt nguồn cung của nhà máy Nghi Sơn, Bộ Công Thương đã yêu cầu các thương nhân đầu mối, ngoài tổng nguồn đã giao năm 2022 thì đẩy mạnh kế hoạch nhập khẩu trong thời gian vừa qua, đặc biệt là từ đầu năm đến giờ.
Tuy nhiên theo ông Tuấn, việc nhập khẩu xăng dầu không phải là câu chuyện ngày một, ngày hai, gọi là hàng về. Do hai năm ảnh hưởng của COVID-19, các thương nhân đầu mối về cơ bản lấy sản phẩm của nhà máy Nghi Sơn và Bình Sơn để tiêu thụ, chỉ nhập khẩu những sản phẩm chưa đáp ứng được. Do đó việc kết nối lại để nhập khẩu xăng dầu, đặc biệt là trong bối cảnh địa chính trị phức tạp trở nên khó khăn hơn.
"Không phải Việt Nam đi tìm nguồn cung xăng dầu, mà cả thế giới cũng đi tìm nguồn cung để đảm bảo nhu cầu sản xuất, kinh doanh. Điều này sẽ gây tốn chi phí nhiều hơn cho các đầu mối nhập khẩu", Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường lo ngại.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, hiện nay điều hành nguồn cung xăng dầu quý II không tính đến sản lượng từ nhà máy Nghi Sơn cung cấp. Tuy nhiên, Bộ Công Thương đã phân giao cho 10 đầu mối nhập khẩu xăng dầu lớn nhất và kinh nghiệm nhất để bù vào lượng nhà máy Nghi Sơn cung cấp.
Theo ông Hải, như tháng 2 vừa qua, nhà máy Nghi Sơn chỉ cung cấp được 50% hợp đồng đã ký kết hoặc cam kết với các doanh nghiệp đầu mối - tương đương thiếu thiếu 17 - 20% thị phần của cả nước. Do đó, trong tháng 2 và 3, Việt Nam đảm bảo được cung ứng xăng dầu cho sản xuất kinh doanh, sản xuất là một sự cố gắng rất lớn.
Về khả năng cung ứng xăng dầu trong quý II, Thứ trưởng Bộ Công Thương nhấn mạnh, sẽ cố gắng ở mức cao nhất để đảm bảo nhu cầu sản xuất kinh doanh và nhu cầu người dân. Còn sang quý III, tuần tới, Bộ Công Thương sẽ có cuộc làm việc với Nghi Sơn để xem nhà máy có thể cung cấp được bao nhiêu, từng tháng phải có cam kết cụ thể. Phần thiếu hụt sẽ yêu cầu các doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu để bù đắp.
Kỳ điều chỉnh giá xăng dầu ngày 1/4 sẽ khác
Chia sẻ thêm về kỳ điều hành giá xăng dầu ngày 1/4 sắp tới, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho hay, quy định điều hành giá xăng dầu vẫn sẽ phụ thuộc giá thế giới. Hiện nay, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết 18. Từ 1/4, thuế bảo vệ môi trường của xăng giảm 2.000 đồng/lít, dầu giảm 1.000 đồng/lít.
Theo ông Hải, kỳ điều hành giá xăng dầu ngày 1/4 tới sẽ có điểm hơi khác so với kỳ điều hành bình thường.
"Bình thường cơ quan điều hành 10 ngày/lần vào 15h, song lần này vì giảm thuế môi trường có hiệu lực, việc điều chỉnh giảm có thể sớm hơn. Liên Bộ sẽ căn cứ vào đó để làm thế nào mang lại lợi ích cao nhất cho doanh nghiệp, người dân", ông Đỗ Thắng Hải lưu ý.
Nguồn: Kinh tế Môi trường
