Ông Nguyễn Văn Thái, giám đốc Trung tâm Bảo tồn động vật hoang dã tại Việt Nam (Save Vietnam's Wildlife) là người vừa được vinh danh Giải thưởng môi trường lớn nhất thế giới (Goldman Environmental Prize, được ví như giải 'Nobel xanh').
Hình ảnh anh Nguyễn Văn Thái được vinh danh năm 2021 tại Giải thưởng Goldman- Giải thưởng lớn nhất thế giới về môi trường. Ảnh: Giải thưởng Goldman
Tình yêu thiên nhiên ngấm sâu vào tâm hồn của nhà bảo tồn này không phải ngày một ngày hai mà nó bắt nguồn từ ký ức tuổi thơ đẹp đẽ về những cánh rừng, và cả những ám ảnh mất mát khi chứng kiến sự đau khổ của những con thú bị săn bắt.
Cách đây hơn 20 năm, giữa đại ngàn Nho Quan (Ninh Bình), cậu bé Nguyễn Văn Thái 15 tuổi rùng mình khi nhìn thấy những người thợ săn trực tiếp bóc vảy hai mẹ con tê tê để lấy vảy cho những "phương thuốc" truyền miệng chữa đủ thứ bệnh.
Tiếng thét ré lên giữa rừng xanh, giữa chính "ngôi nhà" của những con tê tê như một lời kêu cứu thống thiết ai ngờ lại in đậm vào tiềm thức của cậu bé Thái ngày đó để rồi một quyết định được đặt ra: phải làm gì đó để cứu lấy những con vật đáng thương này.
Để thực hiện ước mơ của mình, Thái thi vào Trường ĐH Lâm nghiệp và bắt đầu hành trình tìm kiếm quyền được sống trong tự nhiên cho tê tê. Anh xin thực tập tại Vườn quốc gia Cúc Phương và có cơ hội tiếp cận nhiều tài liệu cũng như các buổi hội thảo, nói chuyện về công việc bảo tồn động vật.
Tốt nghiệp Đại học Lâm nghiệp Việt Nam, anh sinh viên Nguyễn Văn Thái có nhiều cơ hội nghiên cứu, tiếp xúc những tài liệu liên quan đến vấn đề bảo tồn đa dạng sinh học và được truyền cảm hứng từ nhà nghiên cứu bảo tồn người Đức Tilo Nadler - “ông Tây bảo tồn” nổi tiếng khắp Việt Nam.
Ông Nguyễn Văn Thái được trao giải về môi trường thế giới vì nỗ lực không mệt mỏi trong việc bảo vệ loài tê tê - Ảnh: NVCC
Làm ở Chương trình bảo tồn thú ăn thịt và tê tê tại Vườn quốc gia Cúc Phương một thời gian, năm 2010 anh Thái được nhận học bổng du học một năm tại Anh, chuyên sâu về bảo tồn và cứu hộ động vật tại khóa học Quản lý các loài động vật hoang dã nguy cấp tại Trường Đại học Kent - Vương Quốc Anh.
Tiếp đó, anh tiếp tục học Thạc sĩ quản lý Môi trường tại Trường Đại học Quốc gia Australia, năm 2012 - 2013 theo chương trình Học bổng phát triển của Chính phủ Australia. Hai năm vừa học tập vừa làm việc, thậm chí làm thêm để lấy tiền ăn học ở “xứ sở chuột túi” đã mang lại cho anh Thái những trải nghiệm vô cùng hữu ích với công việc của anh sau này.
Từ chuỗi hoạt động triển khai các dự án cứu hộ và phục hồi tê tê từ buôn bán trái phép, đến nay Save Vietnam's Wildlife do ông Thái thành lập đã giải cứu 1.540 con tê tê ở Việt Nam khỏi nạn buôn bán động vật trái phép và chăm sóc chúng trước khi thả ra môi trường tự nhiên.
Những con tê tê sau khi được thả vẫn được quan sát và quản lý bằng cách sử dụng nhận dạng tần sóng radio và máy bay không người lái.
Bên cạnh đó, các chiến dịch giáo dục và tiếp cận cộng đồng cũng được tổ chức để nâng cao nhận thức của người dân bằng các bài báo, tài liệu về chăm sóc và cứu hộ tê tê. Ước tính trung tâm đã tập huấn cho hơn 11.000 người về tầm quan trọng của các loài động vật.
Trà trộn vào nhóm thợ săn bắt và buôn bán tê tê, tìm hiểu về chuỗi cung cấp và buôn bán loài động vật này, nhóm của ông Thái đã phối hợp với lực lượng quản lý thực hiện hàng trăm cuộc giải cứu tê tê, hơn 500 kẻ săn trộm bị bắt giữ và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Có tới 80% cá thể tê tê bị thương nặng, nhiễm trùng được nhóm kịp thời cứu chữa và phục hồi...
Ông Nguyễn Văn Thái nói: "Tôi hy vọng giải thưởng này là động lực cho không chỉ riêng mình mà còn cho nhiều người Việt Nam khác cùng có nhiều hành động hơn nữa hướng về động vật hoang dã. Ai cũng có thể bảo vệ động vật hoang dã được, chỉ cần thật tâm và nỗ lực".
Được biết, ông Thái sẽ dùng số tiền thưởng 200.000USD (tương đương 6 tỉ đồng) để Save Vietnam's Wildlife tiếp tục thực hiện sứ mệnh bảo tồn động vật.
