Thực trạng và tác động tiêu cực của ngành công nghiệp thuộc da hiện nay
Thuộc da là quá trình xử lý da của động vật để sản xuất da thuộc, là vật liệu bền hơn và khó bị phân hủy hơn nhờ vào việc ngâm, ủ da vào các hoá chất . Thuộc da có thể được thực hiện bằng một trong hai phương pháp là thuộc bằng thực vật hoặc thuộc bằng khoáng chất.
Lượng nước mang những hóa chất độc hại sau khi ngâm, ủ được xả thẳng ra môi trường và chỉ có khoảng 20% trong số chúng đã qua quá trình xử lý. Lượng nước này sẽ chảy vào khu vực nông nghiệp hoặc nguồn nước sinh hoạt của những khu dân cư quanh khu vực nhà máy sản suất khiến môi trường bị ô nhiễm nặng nề và phá hủy nền nông nghiệp.
Ngành công nghiệp sản xuất da được coi là ngành công nghiệp gây ô nhiễm nhất trên thế giới.
Hiện nay, khoảng 3,5 triệu các hóa chất được sử dụng cho xử lý da, một phần đáng kể của số hóa chất này được thải ra bằng đường nước thải. Cụ thể, người ta ước tính cứ 900kg da động vật sống thì cần đến 300kg hóa chất để xử lý trong suốt quá trình thuộc da. Do đó, vấn đề xử lý số lượng lớn nước thải là vấn đề rất đáng quan tâm lo ngại, đó cũng là lý do tại sao ngành công nghiệp sản xuất da được coi là ngành công nghiệp gây ô nhiễm nhất trên thế giới.
Việc chăn nuôi lấy thịt và da cũng tạo ra một lượng khí thải lớn, chiếm 14,5% tổng lượng khí thải nhà kính do con người gây ra. Không thể phủ nhận thực tế, ngành thuộc da và sản xuất đồ da đã gây ảnh hưởng đến môi trường và có tác động nghiêm trọng đến sự sinh tồn của các hệ sinh vật và làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở người dân.
Hiệp hội ‘Con người vì hành vi nhân đạo đối với động vật’ (PETA) cũng dấy lên lo ngại về nguồn gốc của những động vật được sử dụng làm vật nuôi, tạo nguồn nguyên liệu cho các sản phẩm thời trang. Cụ thể, những chiếc da cá xấu được làm từ những con cá xấu thường xuyên bị sử dụng kỹ thuật giết mổ, dùng một cái vồ và đục để cắt đứt dây cột sống của cá sấu, khiến nó chết một cách chậm chạp và đau đớn.
Nhiều hãng thời trang phủ nhận cáo buộc lấy da động vật bất hợp pháp, nguyên liệu trong các bộ sưu tập của họ đều có nguồn gốc rõ ràng. Tuy vậy người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến các chất liệu da nhân tạo, thay vì lấy trực tiếp từ các loài động vật.
Da xương rồng - Giải pháp thay thế cho ngành công nghiệp thuộc da?
Desserto - Da hoàn toàn được làm từ xương rồng, do 2 doanh nhân người Mexico là Adrian Lopez Velarde và Marte Cazarez tạo ra. Theo họ, chất liệu da này không chỉ thân thiện với môi trường mà còn đem đến cảm giác thật nhất cho người dùng. Bên cạnh đó, da Desserto có độ bền cao, thoáng khí, chịu nhiệt tốt, không chứa nhựa, lại có khả năng tự phân hủy sinh học nên rất thân thiện với môi trường.
Loại xương rồng được sử dụng là xương rồng nopal (xương rồng tai thỏ), có gai nhỏ và mảnh, xuất hiện nhiều ở các hoang mạc và bán hoang mạc trên thế giới. Những cây xương rồng này được trồng trong trạng trại hữu cơ, nơi đã được cấp giấy chứng nhận ở bang Zacatecas, Mexico. Khi cây xương rồng đủ lớn, người ta sẽ thu thập những lá đã trưởng thành và để lại phần gốc cùng những đoạn lá non để chúng tiếp tục phát triển (thường chỉ từ 6-8 tháng là có thể thu hoạch tiếp).
Xương rồng nopal xuất hiện nhiều ở các hoang mạc và bán hoang mạc trên thế giới. (Ảnh: Bright Side)
Tiếp theo người ta sẽ nghiền nhỏ lá và phơi nắng 3 ngày. Khi phơi đạt, chúng sẽ được trộn với những loại hóa chất không độc hại để tạo kết cấu và màu sắc tùy theo nhu cầu sử dụng. Sản phẩm này có thời hạn sử dụng lên tới 10 năm và chỉ mất chi phí tương đương với sản xuất đồ da thông thường.
Da Desserto có thể dùng làm áo khoác, túi xách, giày dép, bọc ghế xe hơi hay bất kỳ mặt hàng nào khác. Adrián khẳng định người thường không thể phát hiện các sản phẩm của họ không phải da động vật. Điều thú vị, những tấm da này có khả năng tự phân hủy sinh học. Bên cạnh đó, chúng cũng rất linh hoạt và thoáng khí, loại vật liệu này mang đến cảm giác giống như da động vật thật sự. Các công ty, nhà thiết kế có thể ứng dụng chúng vào quá trình sáng tạo nên những sản phẩm thời trang và phụ kiện, túi xách da giày và thậm chí cả trong ngành sản xuất xe hơi, đồ nội thất.
Da Desserto có thể dùng làm áo khoác, túi xách, giày dép, bọc ghế xe hơi hay bất kỳ mặt hàng nào khác. (Ảnh: Bright Side)
Adrián và Marte cho biết, họ nảy ra ý tưởng chế tạo da thuần chay từ cây xương rồng 3 năm trước khi đảm nhiệm vai trò sản xuất da cho ngành công nghiệp thời trang và ôtô. Đôi bạn mất 2 năm nghiên cứu, phát triển để có thể tạo ra thành phẩm giống như da truyền thống.
Sản phẩm da xương rồng được ra mắt lần đầu tại Hội chợ quốc tế Lineapelle, Milan vào năm 2019 và đã được cấp bằng sáng chế. Hiện tại bộ đôi vẫn đang tiếp tục nghiên cứu và phát triển thêm sản phẩm của mình với hi vọng đây sẽ là chất liệu thay thế cho da động vật trong tương lai.
