Nhiệt độ đang ấm lên trên toàn cầu, điều này xảy ra ở nhiều khu vực trên thế giới, từ thung lũng Tử thần tới Trung Đông, từ tiểu lục địa Ấn Độ tới phía Nam sa mạc Sahara ở châu Phi. Ngày 26/10, Liên Hợp Quốc (LHQ) cho biết, châu Á đã trải qua năm nóng nhất vào năm 2020, với thời tiết khắc nghiệt gây thiệt hại nặng nề cho sự phát triển của châu lục này.
Nắng nóng khắc nghiệt hơn đã phá vỡ giới hạn chống chịu cũng như khả năng phục hồi của người dân và làm cho cuộc sống thường nhật của hàng triệu người trở nên khó khăn hơn.
Nhiệt độ tại thung lũng Tử thần ở bang California (Mỹ) vốn được mệnh danh là nơi nóng nhất trên thế giới, không ngừng tăng lên. Nhiệt độ trung bình trong mùa Hè tại đây cao hơn nhiều so với 20 năm trước. Mùa Hè 2021 là mùa hè thứ hai liên tiếp, nhiệt độ nơi đây tăng tới 54,4 độ C. Nếu được Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) xác nhận, đây sẽ là mức nhiệt cao nhất trên thế giới được ghi nhận từ trước đến nay.
Tháng 7 ở thung lũng Tử thần là tháng nóng nhất từng được ghi nhận trên Trái đất. Ảnh: Shutterstock
Theo Cơ quan Quản lý khí quyển và đại dương quốc gia Mỹ (NOAA), tháng 7 là tháng nóng nhất từng được ghi nhận trên Trái Đất.
Kuldeep Kaur, cư dân thành phố Sri Ganganagar ở bang Rajasthan, miền Bắc Ấn Độ tiếp giáp Pakistan cho biết người dân nơi đây, nhất là người nghèo, bị ảnh hưởng nghiêm trọng trong các đợt nắng nóng. Các nhà nghiên cứu cho biết việc gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan ở Ấn Độ - trong đó có các đợt nắng nóng nghiêm trọng và các đợt mưa đá lớn - đang thúc đẩy tình trạng di cư vì khí hậu khi những người nghèo nhất buộc phải rời bỏ nhà cửa, đất đai và kế sinh nhai của họ.
Mặt đường biến dạng vì nắng nóng
Nhiệt độ gia tăng cũng là nguyên nhân khiến các trận hạn hán, cháy rừng, bão lũ xảy ra với tần suất nhiều hơn và với cường độ mạnh hơn. Các đợt nắng nóng ngày càng nhiều đang tác động nghiêm trọng tới ngành chăn nuôi, nông nghiệp và có thể cướp đi mạng sống của người dân.
Theo người đứng đầu Viện Pierre-Simon Laplace, nhà khí hậu học Robert Vautaud, mỗi đợt nắng nóng khủng khiếp hoành hành trên quy mô lớn khiến hàng nghìn người tử vong và điều đáng lo ngại là các đợt nắng nóng này ngày một gia tăng.
Cũng trong năm 2020, nhiệt độ bề mặt biển trung bình đạt giá trị cao kỷ lục ở Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương và Bắc Băng Dương. Nhiệt độ bề mặt biển và sự ấm lên của đại dương trong và xung quanh châu Á đang tăng hơn mức trung bình toàn cầu. Chúng đang ấm lên cao hơn gấp ba lần mức trung bình ở biển Ả Rập và các phần của Bắc Băng Dương.
Mức độ tối thiểu của băng ở biển Bắc Cực (sau khi tan chảy vào mùa hè) vào năm 2020 là mức thấp thứ hai trong kỷ lục vệ tinh kể từ năm 1979.
Có khoảng 100.000 km2 sông băng trên Cao nguyên Tây Tạng và trên dãy Himalaya - khối lượng băng lớn nhất bên ngoài các vùng cực và là nguồn nước của 10 con sông lớn ở châu Á.
Trong bối cảnh các đợt nắng nóng nghiêm trọng ngày càng trở thành thực tế cuộc sống trên toàn cầu, nhiều người đang đặt kỳ vọng vào Hội nghị COP26 tới. Theo Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres, hội nghị sắp tới phải đánh dấu một bước ngoặt trong nỗ lực chống biến đổi khí hậu.
Để làm được điều đó, mọi các quốc gia trên thế giới phải cam kết không khí phát thải ròng vào năm 2050, và đệ trình những chiến lược rõ ràng, đáng tin cậy trong dài hạn để đạt được mục tiêu này.