Muôn chiêu trốn thuế thuê nhà
Theo quy định, cá nhân cho thuê nhà sẽ yêu cầu cơ quan thuế xuất hóa đơn để cung cấp cho người thuê. Nhưng quy định này sau đã bỏ, công ty thuê nhà cho nhân viên, chuyên gia ở chỉ cần có hợp đồng thuê giữa hai bên là có thể đưa vào chi phí hợp lý của doanh nghiệp.
Lãnh đạo Cục Thuế TP.HCM cho biết riêng cá nhân cho cá nhân thuê chung cư hay nhà cửa, việc quản lý cũng khó hơn, do đó cơ quan thuế sẽ phải phối hợp với UBND quận, từ đó xuống UBND phường cũng như cơ quan công an để nắm bắt thông tin.
Luật sư Trần Xoa - giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang - cho rằng với việc Cục Thuế TP.HCM trình UBND TP.HCM phương án chống thất thu, nếu đồng ý, UBND TP.HCM sẽ có ý kiến chỉ đạo. Từ đó, UBND các quận, huyện sẽ chỉ đạo xuống phường, xã và cuối cùng là công an khu vực và tổ trưởng tổ dân phố. Chính quyền cơ sở vào cuộc, cơ quan thuế không khó nắm danh sách nhà cho thuê, mặt bằng giá cho thuê trong khu vực.
"Với việc vào cuộc từ các cấp chính quyền sẽ lòi ra nhiều vụ lách thuế. Nghĩa vụ đóng thuế là của người có nhà cho thuê. Người thuê bị chính quyền mời lên, việc có thể trở thành đồng phạm sẽ tạo sức ép với họ. Theo quy định, trốn thuế với mức từ 100 triệu đồng trở lên đã bị truy cứu trách nhiệm hình sự" - ông Xoa nói.
Đó là thông tin liên quan đến việc đánh thuế thuê nhà ở TP.HCM. Tuy nhiên, vẫn có rất nhiều trường hợp người thuê nhà hầu hết không yêu cầu chứng từ gì ngoài hợp đồng đặt cọc giữa hai bên nên chủ nhà kê khai giá thấp hơn nhiều để thuế đóng cũng ít. Đây là tình trạng phổ biến nhiều năm nay.
Vẫn có rất nhiều trường hợp người thuê nhà hầu hết không yêu cầu chứng từ gì ngoài hợp đồng đặt cọc giữa hai bên nên chủ nhà kê khai giá thấp hơn nhiều để thuế đóng cũng ít.
Không chỉ ở TP.HCM, mà tại Hà Nội, trường hợp lách thuế, kê khai thấp, thậm chí trốn thuế cho thuê nhà cũng xảy ra. Tại quận Tây Hồ (Hà Nội), nơi có nhiều người nước ngoài thuê nhà, cơ quan thuế đã gửi thư ngỏ bằng tiếng Anh cho người thuê để có cơ sở làm việc với chủ nhà và yêu cầu nộp thuế. Tuy nhiên, với người Việt thuê nhà còn gặp nhiều khó khăn. Có trường hợp chủ và người đi thuê thỏa thuận là cho mượn để đối phó.
Người cho thuê nhà nói gì?
Nhiều người cho thuê nhà cho hay dù mình thu nhập từ phần cho thuê nhà khá cao, nhưng chính bản thân mình cũng có nỗi khổ riêng.
Chị Thu Vân (Q.7, TP.HCM) đánh giá, ngưỡng doanh thu 100 triệu đồng/năm (8,3 triệu đồng/tháng) có thể được xây dựng dựa trên mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế thu nhập cá nhân là 9 triệu đồng/tháng. Hiện mức giảm trừ gia cảnh đã được nâng lên 11 triệu đồng/tháng (tương đương 132 triệu đồng/năm) nhưng ngưỡng tính thuế 100 triệu đồng/năm vẫn thế là không hợp lý.
Chưa kể, nhiều người do không đủ khả năng kinh tế nên mua xong căn hộ họ phải cho thuê rồi đi thuê lại nơi khác rẻ hơn để ở, số tiền dư ra dùng để đóng lãi ngân hàng. Rồi còn tiền sửa chữa nhà khi hư hỏng. "Do vậy cần mức thuế suất và ngưỡng nộp thuế hợp lý, giảm trừ chi phí hợp lý" - chị Thu Vân kiến nghị.
Anh Quốc Nam (Q.Bình Thạnh, TP.HCM) - đang có căn hộ cho thuê - nói để mua căn hộ anh phải vay tiền ngân hàng, mỗi tháng trả cả gốc lẫn lãi hơn 12 triệu đồng, gần bằng số tiền thu được từ căn hộ cho thuê.
"Nếu cơ quan thuế tính 10% thuế trên tổng doanh thu là chưa ổn. Vì nếu trả cả lãi vay và thuế thì tôi "trắng tay". Sau này khi bán căn hộ có lời tôi đã nộp thuế chuyển nhượng rồi. Do vậy cơ quan thuế nên nghiên cứu mức thuế hợp lý để khuyến khích người có nhà cho thuê kê khai thuế" - anh Nam kiến nghị.
Đóng thuế cho thuê nhà là công bằng với những lao động khác
Ông Trần Xoa, Giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang, ủng hộ việc cơ quan thuế thực hiện chống thất thu trong lĩnh vực cho thuê nhà, chung cư bởi thời gian qua thị trường này có doanh thu rất lớn mà chưa được quan tâm thích đáng. Một người có nhiều căn hộ cho thuê mang về nguồn thu nhập có khi lên đến hàng trăm triệu mỗi tháng mà không đóng thuế, trong khi người làm công ăn lương vài chục triệu đã phải đóng.
Cục Thuế TP.HCM vừa có kiến nghị lên UBND TP.HCM quản lý thu thuế trong hoạt động cho thuê căn hộ tại các chung cư, cao ốc. Những đối tượng được đề xuất thu thuế là các cá nhân, tổ chức cho thuê căn hộ, cho thuê nhà ở, cho thuê mặt bằng kinh doanh tại các chung cư; các cá nhân tổ chức trực tiếp kinh doanh, cung cấp dịch vụ trong khu vực chung cư; cá nhân, tổ chức cho thuê văn phòng.
Cơ quan thuế sẽ làm việc với ban quản trị chung cư để cung cấp danh sách các hộ cho thuê căn hộ, các hộ trực tiếp kinh doanh tại chung cư, phối hợp với công an khu vực, rà soát danh sách khai báo tạm trú, tạm vắng để tuyên truyền cho các chủ căn hộ có cho thuê nhà, căn hộ kê khai, nộp thuế cho thuê thông qua ban quản trị chung cư... Vận động cá nhân, doanh nghiệp cho thuê nhà, thuê văn phòng cung cấp thông tin hợp đồng thuê nhà để có căn cứ xác định, so sánh giá cho thuê thực tế và giá theo kê khai nộp thuế của các hộ, cá nhân cho thuê mua nhà, căn hộ, cho thuê văn phòng.
Cơ quan thuế mạnh tay đối với hoạt động cho thuê nhà, chung cư
Cục Thuế TP.HCM đề xuất thực hiện thí điểm thu thuế căn hộ cho thuê đối với các chung cư thuộc địa bàn Q.11, gồm: chung cư Res 11 (205 Lạc Long Quân, P.3); khu nhà ở thương mại Thuận Việt (319 Lý Thường Kiệt, P.15); cao ốc Bảo Gia (184 Lê Đại Hành, P.15); chung cư 70 Lữ Gia (70 Lữ Gia, P.15); cao ốc Khải Hoàn (624 Lạc Long Quân, P.5).
Do đó để tránh vi phạm tội trốn thuế, những người có nhà cho thuê có doanh số trên 100 triệu đồng/năm, tương ứng 8,3 triệu đồng/tháng cần kê khai, đóng thuế. Trong trường hợp số thuế được xác định trốn trên 100 triệu đồng, sẽ bị phạt và có thể xử lý hình sự. Về mức phạt tiền, cơ quan thuế phạt từ 1 - 3 lần số thuế trốn, còn nếu vụ việc đã chuyển qua tòa án thì mức phạt cao lên đến 4,5 tỉ đồng đối với cá nhân và 10 tỉ đồng đối với pháp nhân.
Việc cơ quan thuế thực hiện thí điểm chống thất thu thuế cho thuê chung cư, nhà ở trên địa bàn Q.11 không có nghĩa các địa bàn khác cơ quan thuế không thực hiện.
