Trái Đất trải qua biên niên sử hỗn loạn về khí hậu với 8 năm nóng nhất lịch sử

Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres trong buổi khai mạc COP27 cảnh báo cả thế giới đang trải qua một biên niên sử hỗn loạn về khí hậu với những khó khăn khó có thể đảo ngược và trái đất đang phát đi tín hiệu khẩn cấp.

Tại lễ khai mạc Hội nghị lần thứ 27 Các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc (LHQ) về biến đổi khí hậu (COP27) đã khai mạc ở Ai Cập hôm 6/11. Hội nghị sẽ kéo dài 2 tuần (ngày 6 đến ngày 18/11), LHQ đã đưa ra báo cáo mới cho thấy trái đất đang chìm sâu vào cuộc khủng hoảng khí hậu nghiêm trọng với 8 năm nóng nhất lịch sử.

Theo báo cáo "Tình trạng khí hậu toàn cầu" thường niên của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) có đoạn nêu rõ nhiệt độ mỗi năm trong 8 năm trở lại đây (tính cả năm 2022 dựa trên những dự báo hiện có) ấm hơn bất kỳ năm nào trong giai đoạn trước năm 2015, theo tờ The Guardian cho hay.

Khí thải thoát ra từ các ống khói của nhà máy Yara France ở Montoir-de-Bretagne, gần Saint-Nazaire, Pháp, ngày 4/3/2022. (Ảnh: Reuters)

Tình trạng nhiệt độ tăng cao đang khiến tất cả các hiện tượng gồm nước biển dâng, băng tan, mưa lớn, sóng nhiệt (những thảm họa chết người do biến đổi khí hậu gây ra) đều xuất hiện thường xuyên hơn với mức độ nghiêm trọng hơn, WMO nhấn mạnh

WMO cũng cho hay, kể từ cuối thế kỷ 19 đến nay, trái đất đã ấm lên hơn 1,1 độ C, trong đó gần 50% lượng nhiệt ấm lên là tích tụ trong vòng 30 năm qua. Giám đốc WMO Petteri Taalas cho hay nhiệt độ càng ấm lên thì các tác động càng tồi tệ hơn.

Rất nhiều kỷ lục đã bị phá vỡ trên toàn trái đất khi những phần khác nhau của hệ thống khí hậu bắt đầu sụp đổ. Các loại khí gây hiệu ứng nhà kính vốn gây ra hiện tượng ấm lên đều đang ở những mức kỷ lục, trong đó khí methane có tốc độ tăng theo năm cao chưa từng thấy, chủ yếu do rò rỉ trong quá trình sản xuất khí đốt tự nhiên và tiêu thụ thịt bò, WMO cho biết.

Cùng với đó, nhiệt độ nước bề mặt các đại dương, nơi hấp thụ hơn 90% nhiệt tích tụ từ hoạt động xả khí thải carbon của con người, đã lên các mức cao kỷ lục trong năm 2021 và tốc độ ấm lên đặc biệt nhanh trong 20 năm gần nhất. Số lượng các đợt sóng nhiệt dưới đại dương cũng tăng, tàn phá các rạn san hô và ảnh hưởng tới sinh kế của hàng triệu người dân sống phụ thuộc vào các đại dương.

Theo báo cáo cũng cho thấy, nhìn chung 55% bề mặt các đại dương đã trải qua ít nhất một đợt sóng nhiệt trong năm 2022. Trong khi đó, tình trạng băng tan khiến mực nước biển dâng đã cao gấp đôi trong 30 năm qua, đe dọa hàng chục triệu người sinh sống ở những vùng trũng ven biển.

Năm 2022 đang trên đà trở thành năm nóng thứ 5 hoặc thứ 6 trong lịch sử, kể cả khi hiện tượng La Nina xảy ra năm 2020 đã phần nào giúp làm mát bầu khí quyển, theo WMO cho thấy.

Trong cáo cáo còn nhấn mạnh việc rất nhiều cộng đồng cư dân trên toàn cầu trong năm nay đã trở thành nạn nhân của các hình thái thời tiết cực đoan ngày càng nghiêm trọng vì biến đổi khí hậu, từ các đợt sóng nhiệt ở Nam Á đến những mùa mưa thiếu nước ở Đông Phi hay hạn hán kéo dài và tồi tệ nhất ở Trung Quốc.

Mặt khác, những nước nghèo không gây nhiều khí thải dẫn tới tình trạng biến đổi khí hậu nhất lại đang phải chịu những tác động nặng nề nhất. Dù vậy, kể cả những cộng đồng đã có sự chuẩn bị tốt để ứng phó với tình trạng này như ở châu Âu cũng bị các hình thái thời tiết cực đoan tàn phá với hạn hán và sóng nhiệt hoành hành.

Miêu tả báo cáo như "một biên niên sử hỗn loạn về khí hậu khó có thể nào đảo ngược", Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres cho rằng trái đất đang phát đi tín hiệu khẩn cấp ngay khi COP27 đang diễn ra.

Các đại biểu COP27 đã nhất trí thảo luận về việc liệu các nước giàu có nên bồi thường cho các quốc gia nghèo hơn dễ bị tổn thương nhất trước biến đổi khí hậu hay không. Các đại biểu cũng thông qua một mục trong chương trình nghị sự còn nhiều tranh cãi về các vấn đề liên quan đến "những thỏa thuận tài trợ ứng phó với mất mát và thiệt hại liên quan đến tác động bất lợi của biến đổi khí hậu, bao gồm cả việc tập trung vào giải quyết mất mát và thiệt hại”.