Bà Phương Hằng 'cao tay' thế nào khi làm náo loạn showbiz Việt nhưng khó có thể kiện lại bà tội vu khống?

Nữ đại gia này thực hiện hàng loạt buổi livestream "bóc phốt" ông Võ Hoàng Yên cùng nhiều nghệ sĩ trong showbiz Việt. Bà livestream rất định kỳ, gần đây nhất chính là trận chiến "sao kê" mà rất nhiều nghệ sĩ tên tuổi đã trở thành cái tên được nhắc đến trong livestream của bà. Lần lượt Đàm Vĩnh Hưng, Trấn Thành, Hoài Linh, Thủy Tiên - Công Vinh,... được nhắc đến và đòi hỏi sao kê từ thiện. 

Lần lượt Đàm Vĩnh Hưng, Trấn Thành, Hoài Linh, Thủy Tiên - Công Vinh,... được nhắc đến và đòi hỏi sao kê từ thiện

Tất nhiên, nhiều nghệ sĩ dọa kiện bà Hằng tội vu khống vì đã bịa đặt câu chuyện hòng làm mất uy tín, danh dự chưa kể thiệt hại cho nghệ sĩ. Đàm Vĩnh Hưng và cặp vợ chồng Thủy Tiên - Công Vinh cũng khẳng định sẽ để cho pháp luật vào cuộc. 

Có thể kiện bà Phương Hằng tội "vu khống" hay không? 

Tuy nhiên, cần phải hiểu rằng việc vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng tiền cứu trợ phải tuân thủ theo quy định tại Nghị định 64/2008/NĐ-CP về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ nhân dân khắc phục khó khăn do thiên tai, hoả hoạn, sự cố nghiêm trọng, các bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo.

Theo nghị định trên, cá nhân không phải là đối tượng được phép vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng tiền, hàng cứu trợ.

Nếu người dân muốn trực tiếp làm từ thiện vẫn được nhưng không được phép đứng ra kêu gọi đóng góp, nhận tiền, hàng của bá tánh. Cá nhân, tổ chức muốn vận động, nhận đóng góp, phân phối tiền hàng cứu trợ phải thành lập quỹ từ thiện.

Khi lập quỹ, các vấn đề liên quan việc vận hành quỹ từ thiện sẽ được điều chỉnh theo Nghị định 93/2019/NĐ-CP về hoạt động của quỹ xã hội, quỹ từ thiện. Như thế quỹ từ thiện mới được giám sát chặt chẽ.

Việc sử dụng tài sản, tài chính phải tiết kiệm và hiệu quả theo đúng mục đích của quỹ; nộp thuế, phí, lệ phí và thực hiện chế độ kế toán, kiểm toán, thống kê theo quy định của pháp luật; phải đăng ký mã số thuế và kê khai thuế theo quy định của pháp luật về thuế.

Các nghệ sĩ nếu muốn làm từ thiện trên cơ sở sử dụng sức ảnh hưởng của mình để đóng góp cho xã hội thì có thể đứng ra hoặc cùng nhau đứng ra thành lập quỹ từ thiện

Như vậy, việc các nghệ sĩ nếu muốn làm từ thiện trên cơ sở sử dụng sức ảnh hưởng của mình để đóng góp cho xã hội thì có thể đứng ra hoặc cùng nhau đứng ra thành lập quỹ từ thiện. Tuy nhiên, "lùm xùm" sao kê xảy ra trong thời gian vừa qua chính là minh chứng về việc nghệ sĩ làm từ thiện thiếu chuyên nghiệp. Làm từ thiện không theo đúng quy trình của pháp luật thì việc xảy ra những vấn đề thiếu chặt chẽ và dễ sai sót là chuyện dễ hiểu. 

Tiếp đến, việc bà Phương Hằng đòi hòi minh bạch sao kê là chuyện hoàn toàn có lí. Vì việc công bố sao kê tài khoản là thực hiện nghĩa vụ thông báo của người kêu gọi từ thiện.

Có thể hiểu cá nhân kêu gọi đã đưa ra một đề xuất giao kết một hợp đồng ủy quyền, theo đó người nhận tiền ủng hộ sẽ đại diện trao số tiền mà họ nhận được cho người cần giúp đỡ. Để có thể thông báo chính xác và đầy đủ, buộc người kêu gọi từ thiện phải công khai toàn bộ chứng từ chi và chứng từ thu, tức sao kê tài khoản ngân hàng.

Nếu toàn bộ những khoản chi có chứng từ đó phù hợp với tổng số tiền nhận quyên góp thì nghệ sĩ đã thực hiện xong công việc được ủy quyền. Ngược lại, nghệ sĩ đã không làm tròn công việc ủy quyền.

Tiếp đến, về việc bà Hằng có phạm tội "vu khống" hay không, cần phải hiểu rõ rằng theo Điều 156 BLHS 2015 về tội vu khống quy định:

"1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tiền từ 10 triệu đến 50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.

a) Bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác.

b) Bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền".

Như vậy, để có thể xử lý bà Hằng về tội vu khống trong hành động nói "nghệ sĩ ăn chặn tiền từ thiện" phải thỏa mãn hai điều kiện. Một, bà Hằng bịa đặt hoặc ai đó chứng minh bà biết rõ những thông tin mình nói là sai sự thật nhưng vẫn cứ loan truyền. Hai là mục đích bịa đặt, loan truyền đó là để nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người khác. 

Tuy nhiên, nếu như theo dõi livestream của bà Hằng, có thể thấy bà luôn nói là "nằm mơ" và kể lại "giấc mơ", chứ không khẳng định đó là sự thật nên không thể nói bà bịa đặt thông tin sai sự thật. Có thể thấy cách thức bắt đầu câu chuyện của doanh nhân này cực kì chặt chẽ và thông minh. 

Thêm vào đó, mục đích kể lại "giấc mơ" của bà Hằng không nhằm xúc phạm danh dự, nhân phẩm nghệ sĩ mà là muốn việc làm thiện nguyện phải được công khai minh bạch. Đây là một động cơ chính đáng và có lợi cho cộng đồng.

Uy tín, danh dự của nghệ sĩ sẽ không ảnh hưởng nhiều nếu sau khi bà Hằng kể lại "giấc mơ", các nghệ sĩ chính thức thông báo về kế hoạch, thời gian công khai sao kê, chứng từ chi cho việc cứu trợ.

Bà Phương Hằng luôn nói là "nằm mơ" và kể lại "giấc mơ", chứ không khẳng định đó là sự thật nên không thể nói bà bịa đặt thông tin sai sự thật

"Vàng thật không sợ lửa", việc sao kê rõ ràng không phải là áp lực của nghệ sĩ nếu làm từ thiện chân chính. Và trận chiến sao kê này cũng không làm ảnh hưởng đến những người làm từ thiện xuất phát từ cái tâm, mà thay vào đó, đúng như tâm nguyện của bà Hằng, sau lần làm "náo loạn" showbiz lần này, chắc chắn nhiều nghệ sĩ sẽ làm từ thiện một cách chuyên nghiệp hơn. 

Như vậy, theo tôi, việc nghệ sĩ kiện bà Phương Hằng với tội "vu khống" là việc khó khăn. Theo bạn, liệu còn lý do nào khác khiến giới nghệ sĩ khó khăn trong việc kiện và Phương Hằng hay không?