Băng ở biển Bắc Cực đã giảm dần kể từ khi bắt đầu ghi nhận vệ tinh vào năm 1979. "Vùng băng cuối cùng" là vùng chứa lớp băng dày nhất, lâu đời nhất ở Bắc Cực. Nó trải dài trên diện tích hơn 380.000 dặm vuông (1 triệu km2) từ bờ biển phía Tây của Quần đảo Bắc Cực thuộc Canada đến bờ biển phía Bắc của Greenland. Khi các nhà khoa học đặt tên cho vùng băng dày 13 foot (4 m), họ nghĩ rằng nó sẽ tồn tại trong nhiều thập kỉ.
Tuy nhiên hiện tại, theo cả kịch bản lạc quan và bi quan nhất về sự ấm lên toàn cầu liên quan đến biến đổi khí hậu, băng biển sẽ mỏng đi đáng kể vào năm 2050. Với kịch bản lạc quan nhất, trong đó lượng khí thải carbon được hạn chế ngay lập tức và đáng kể để ngăn chặn sự nóng lên tồi tệ nhất, có thể dẫn đến một phần hạn chế của băng tồn tại trong khu vực. Trong một kịch bản bi quan nhất, lượng khí thải tiếp tục tăng với tốc độ hiện tại, băng vào mùa hè - và gấu Bắc Cực và hải cẩu có thể biến mất vào năm 2100.
Gấu Bắc Cực (Ursus maritimus) đứng trên biển băng tan chảy gần quần đảo Harbour, Canada. (Ảnh: Getty)
Robert Newton, đồng tác giả nghiên cứu, nhà khoa học cấp cao tại Đài quan sát Trái Đất Lamont - Doherty thuộc Đại học Columbia cho biết: "Nếu băng quanh năm biến mất, toàn bộ hệ sinh thái phụ thuộc vào băng sẽ sụp đổ".
Theo Trung tâm Dữ liệu Băng tuyết Quốc gia (NSIDC), lớp phủ băng biển ở Bắc Cực phát triển và co lại mỗi năm, đạt mức tối thiểu vào cuối mùa tan chảy trong mùa hè vào tháng 9 trước khi phục hồi trở lại vào mùa thu và mùa đông để đạt mức tối đa vào tháng 3. Nhưng khi khí carbon dioxide và các khí nhà kính khác ngày càng góp phần vào sự nóng lên của bầu khí quyển, khoảng thời gian băng biển giảm dần giữa các giới hạn ngày càng thu hẹp, với 15 năm qua mang lại 15 vùng băng biển thấp nhất trong kỉ lục vệ tinh.
Nếu lượng khí thải tiếp tục tăng với tốc độ hiện tại, gấu Bắc Cực và hải cẩu có thể biến mất vào năm 2100. (Ảnh: The Times)
Nghiêm trọng hơn nữa, mức độ bao phủ của băng giảm mạnh hơn có thể có tác động làm tê liệt cuộc sống của các loài động vật sống trên băng hoặc dưới mạng lưới băng đang chuyển dịch, bao gồm tảo quang hợp, động vật giáp xác nhỏ, cá, hải cẩu, kỳ lân biển, cá voi đầu đỏ và gấu Bắc Cực.
Bởi gấu Bắc Cực là loài săn mồi chuyên biệt, sẽ đặc biệt dễ bị tuyệt chủng nếu băng biến mất. Thích nghi với việc ẩn nấp trên đỉnh băng biển, gấu Bắc Cực săn mồi bằng cách tóm gọn những con hải cẩu không nổi lên mặt nước để thở. Gấu Bắc Cực có bộ hàm thích nghi để tiêu thụ thịt và thịt mềm. Mặc dù những con gấu đã thay đổi chế độ ăn uống của chúng sang trứng chim biển và tuần lộc khi ở trên cạn, nhưng lượng calo chúng thu được từ những nguồn này không cân bằng với lượng calo mà gấu đốt cháy, theo nghiên cứu công bố trên tạp chí Frontiers in Ecology and the Environment.
Sự thay đổi môi trường sống nhanh chóng này có thể khiến gấu Bắc Cực tuyệt chủng hoặc dẫn đến giao phối rộng rãi hơn với gấu xám, chúng có phạm vi mở rộng về phía Bắc khi khí hậu ấm lên. Quá trình này cuối cùng có thể thay thế gấu Bắc Cực bằng gấu lai. Tuy nhiên, trong một kịch bản bi quan hơn, lượng phát thải ngày càng tăng, các nhà nghiên cứu tin rằng băng mùa hè và hệ sinh thái phụ thuộc vào băng sẽ biến mất.
Trước đó, vào ngày 9/8, báo cáo của Ủy ban liên Chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) của Liên Hợp Quốc đã đưa ra cảnh báo rằng, Trái Đất dự kiến sẽ đạt đến ngưỡng quan trọng: nhiệt độ toàn cầu tăng 1,5 độ C (2,7 độ F) do biến đổi khí hậu trong vòng 20 năm tới. Bên cạnh đó, lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính toàn cầu phải đạt đỉnh trong 4 năm tới nếu nhiệt độ Trái Đất duy trì trong khoảng 1,5 độ C.
