Lan Hương ·
2 năm trước
 3242

Cá mập đứng trước cuộc 'khủng hoảng' về giống loài, điều gì xảy ra nếu một ngày đại dương không còn cá mập?

Cá mập cũng là mắt xích rất quan trọng khác trong mạng lưới thức ăn đại dương, đóng vai trò quan trọng với việc điều tiết, sản xuất oxy, tuy nhiên hiện nay cá mập đang phải đối mặt với "cuộc khủng hoảng tuyệt chủng toàn cầu". Vậy điều gì sẽ xảy ra nếu một ngày đại dương không còn cá mập?

Giáo sư Nicholas Dulvy thuộc Đại học Simon Fraser của Canada, cho biết, sức khỏe của toàn bộ hệ sinh thái đại dương đang bị đe dọa. Theo một nghiên cứu khoa học kéo dài 8 năm, 1/3 số loài cá mập và cá đuối đã bị đánh bắt quá mức đến nỗi gần như tuyệt chủng.

Số lượng các loài cá mập, cá đuối và cá chimaera - gọi chung là lớp cá sụn (Chondrichthyes) - phải đối mặt với "cuộc khủng hoảng tuyệt chủng toàn cầu" đã tăng hơn gấp 2 lần trong vòng chưa đầy một thập kỷ, theo bài báo đăng trên tạp chí Current Biology.

cá mập tuyệt chủng

1/3 số loài cá mập và cá đuối đã bị đánh bắt quá mức đến nỗi gần như tuyệt chủng

Chính phủ Australia vừa qua đã hoàn tất đánh giá toàn diện đầu tiên về các loài cá mập, cá đuối và cá mập ma, trong đó khẳng định vùng biển nước này đang là nơi sinh sống của hơn 1/4 các loài cá mập trên thế giới, tuy nhiên 22% trong số này đang trong nhóm báo động về nguy cơ tuyệt chủng.

Theo Tiến sĩ Kyne - Tác giả chính của nghiên cứu bảo tồn biển cho biết có 5 loài cá mập ở Australia bị xếp vào nhóm "cực kỳ nguy cấp", trong đó có cá nhám cưa lớn, cá mập kiếm mũi dài và cá mập trắng. Số lượng cá mập trắng đã bị sụt giảm hơn 98% trên toàn thế giới, trong khi sản lượng đánh bắt ở Australia cũng ở mức thấp. Ông cho rằng nguy cơ lớn nhất đối với các loài cá mập đang bị đe dọa sự sinh tồn là những hoạt động đánh bắt cá không an toàn.

cá mập tuyệt chủng

5 loài cá mập ở Australia bị xếp vào nhóm "cực kỳ nguy cấp", trong đó có cá nhám cưa lớn, cá mập kiếm mũi dài và cá mập trắng

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng thực tế ngày càng nghiệt ngã, lớp cá sụn hiện là một trong những dòng dõi động vật có xương sống bị đe dọa nhiều nhất, những rủi ro mà chúng phải đối mặt chỉ đứng sau động vật lưỡng cư. 

Sự suy giảm trên diện rộng của những loài cá này, đặc biệt là cá mập và cá đuối, gây nguy hiểm cho sức khỏe của toàn bộ hệ sinh thái đại dương và an ninh lương thực cho nhiều quốc gia trên toàn cầu.

Cụ thể, cá mập dễ dàng săn những con cá nhỏ và ốm yếu hơn, nhờ vậy đảm bảo được một quần thể cá khỏe mạnh trong quy mô phù hợp với môi trường sống đó, thậm chí có thể giúp bảo vệ hệ sinh thái đó. Chẳng hạn như loài cá mập hổ thường bơi xung quanh khu vực đồng cỏ biển sẽ khiến những con rùa sợ hãi không đến gần thảm thực vật này.

Cá mập cũng đóng vai trò quan trọng với việc điều tiết, sản xuất oxy trong đại dương khi ăn cá con - những loài đi săn những sinh vật phù du tạo ra oxy.

Cá mập cũng là mắt xích quan trọng khác trong mạng lưới thức ăn đại dương: Chúng là thức ăn cho một số động vật ăn thịt khác như cá mập chó Genie hay bạch tuộc. Những con cá mập di cư, như cá mập sọc trắng, cung cấp dinh dưỡng cho các sinh vật ở những nơi chúng đi qua nhờ việc thải phân giàu nitơ. Bên cạnh đó, môi trường sinh thái tại các rạn san hô sẽ mất đi sự cân bằng nếu cá mập không còn tồn tại.

Với việc săn bắt tận diệt cá mập, cá đuối như hiện nay, khó có thể tưởng tượng được đa dạng sinh học sẽ bị tổn thương đến mức nào nếu một ngày đại dương biến mất cá sụn.