Về lại thôn Phước Thuận – Phước Hậu, xã Hòa Nhơn, huyện Hòa Vang, TP. Đà Nẵng vào những ngày cuối tháng 5/2021, ông Đinh Ngọc Ngô – nguyên là cán bộ Ban Chủ nhiệm HTX Hòa Nhơn 2, nhà ở ngay đầu thôn Phước Thuận kể lại câu chuyện về ngôi làng khổ sở của mình.
Ông Ngô cho hay cả 2 thôn có hơn 65 ha ruộng trồng lúa, trồng màu, nay chỉ còn chưa đầy 30 ha, mà cũng chỉ trồng được một vụ Đông Xuân, vì nguồn nước đã bị người ta bít mất hết rồi, chỉ trông chờ vào nước trời, năm được năm không…
Hai thôn Phước Thuận, Phước Hậu bây giờ sát nhập vào làm 1 thôn, hơn 300 hộ dân, trông chờ vào 30 ha ruộng, vụ được vụ mất làm sao sống nổi, ngay nhà tôi trước đây có gần 5 nghìn mét ruộng, bây giờ đất đá vùi lấp hết. Vì sao đất đá vùi lấp? Vì tất cả vì mấy mỏ khai thác đất đá quanh thôn, ông Ngô kết luận.
Ông Ngô đọc vanh vách tên từng mỏ đá: Mỏ đá doanh nghiệp tư nhân Dũng Thoa, mỏ đá Cầu đường 2, mỏ đá Công ty TNHH Miền Nam, mỏ đá Công ty Huỳnh Sơn, mỏ đá Công ty Công trình đô thị, mỏ đá Đỗ Hữu Minh, mỏ đá Xí nghiệp 33, mỏ đá Công ty CP Chu Lai, mỏ đá Huỳnh May…
Bao quanh làng là 8 mỏ khai thác, chế biến đá, đều đã hết hạn khai thác từ cuối năm 2020… nhưng mấy tháng nay vẫn hoạt động rầm rộ, các mỏ vẫn chế biến đá, các xe tải chở đá vẫn chạy rầm rập suốt ngày đêm. Bụi vẫn cuốn mù mịt.
Những mỏ khai thác, chế biến đá đã hết hạn giấy phép bao quanh làng Phước Thuận, gây ô nhiễm môi trường
8 mỏ đá tạo thành một hình vòng cung bao quanh làng, hơn 10 năm qua, từ việc khai thác đá, bồi lấp gần 40 ha ruộng của người dân, lấp kín dòng suối khe Phước Thuận, biến cả thôn thành vùng khô cằn, ô nhiễm…
Cùng với các mỏ đá, cả dãy núi Phước Thuận bây giờ cũng trọc lốc, nham nhở từ việc khai thác đất san lấp mặt bằng cách đây 2 năm về trước. Mấy năm qua, bà con trong thôn đã kiến nghị nhiều lần, nhưng vẫn chưa thấy sự giải quyết của chính quyền và ngành chức năng, năm 2019 những hộ bị mất đất sản xuất có được hỗ trợ 1,5 triệu đồng trên 500m2, còn việc cải tạo, hoàn thổ lại ruộng đất đã bị vùi lấp vẫn rơi vào im lặng…
Chưa kể, đời sống của bà con cũng bị đảo lộn, ảnh hưởng nặng nề. Cả ngày xe tải chở vật liệu chạy qua lại, bụi mờ mịt, con đường thôn có 800 mét mà làm 3 năm chưa xong, đơn vị thi công cứ đổ đá rải cấp phối xuống là hôm sau xe tải lại cày nát lên… Bụi đất trên đường, bụi từ các mỏ đá bay khắp làng, rồi lại thêm khói bụi từ hai nhà máy gạnh tuy nen ngay sát thôn nữa, người già, trẻ em hầu hết mắc bệnh đường hô hấp.
Qua tìm hiểu được biết, mới đây, vào đầu tháng 4/2021, Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng làm việc với Ban Thường vụ Huyện ủy Hòa Vang về kết quả triển khai thực hiện Nghị quyết 03 ngày 30/12/2016 của Ban Thường vụ Thành ủy, trong các ý kiến của các ngành chức năng, lãnh đạo Sở TN&MT TP Đà Nẵng cũng đã nêu về vấn đề, trên địa bàn huyện Hòa Vang đang tồn tại 28 mỏ đất, đá đã hết hạn khai thác, nhưng chưa phục hồi hoàn thổ, cải tạo môi trường.
Vấn đề này đã được Bí Thư Thành ủy và Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng rất quan tâm, sẽ có kế hoạch kiểm tra thực tế để có hướng giải quyết. Người dân các địa phương sống xung quanh núi Phước Thuận tha thiết mong chính quyền và ngành chức năng sớm vào cuộc giải quyết.
Đặc biệt, nếu có tình trạng đã hết phép khai thác song doanh nghiệp vẫn cố tình khai thác “chui” thì cần xử lý nghiêm theo quy định pháp luật để ngăn chặn tình trạng thất thoát tài nguyên khoáng sản…
Nhưng đáng buồn là tình trạng này không chỉ ở thôn Phước Thuận, Phước Hậu, không chỉ ở khu vực Hòa Nhơn mà còn ở nhiều địa phương khác trên địa bàn thành phố Đà Nẵng...
Vậy, những người nông dân khốn khổ này bao giờ mới thoát khỏi tình trạng sống trong ô nhiễm vì các mỏ đá đã hết hạn khai thác nhưng vẫn hoạt động chui? Ai sẽ chịu trách nhiệm cho sức khỏe của bà con? Những chuyện này chính quyền có nắm được không? Và tại sao lại để tình trạng này kéo dài đến như vậy khiến người dân bệnh tật và đời sống lầm than?
Rất mong cơ quan chức năng sớm giải quyết để bà con có được môi trường sống trong sạch, bình yên!
