Ngày 25/10 vừa qua, Sở TN&MT TP.HCM phối hợp cùng một số đơn vị tổ chức hội thảo tham vấn kế hoạch không khí sạch ở TP.HCM. Hội thảo ghi nhận góp ý của các sở, ban ngành, chuyên gia trong lĩnh vực ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu.
Trên cơ sở đó, TP.HCM hoàn thiện kế hoạch phát triển năng lực đánh giá chất lượng không khí và thực trạng quản lý, từng bước thực hiện các hoạt động chính của dự án “TA9608-REG: Tăng cường kiến thức và hành động để cải thiện chất lượng không khí”.
Ô nhiễm không khí ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe
Ông Trần Văn Bảy, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP.HCM, chia sẻ: Theo nghiên cứu của Ngân hàng phát triển châu Á (ADB), ô nhiễm không khí ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con người, đặc biệt tại các nước và TP đang phát triển ở châu Á.
“Theo Tổ chức Y tế Thế giới, ước tính có khoảng bảy triệu ca tử vong sớm có liên quan đến ô nhiễm không khí trên toàn cầu. Chương trình môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) báo cáo rằng 92% người dân ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương phải chịu mức độ ô nhiễm không khí gây rủi ro đáng kể cho sức khỏe. Phần lớn những người này sống ở các TP và siêu đô thị” - ông Bảy chia sẻ.
Đánh giá về ảnh hưởng của ô nhiễm đến sức khỏe con người, PGS-TS Lê Thị Tuyết Lan, Chủ tịch Hội Hen suyễn, dị ứng và miễn dịch lâm sàng TP.HCM, chia sẻ: Ô nhiễm không khí gây ra tác động nặng nề lên sức khỏe con người, đặc biệt là trẻ em.
Theo đó, hệ hô hấp là cơ quan đầu tiên chịu ảnh hưởng và đem chất ô nhiễm đi khắp cơ thể. Bệnh nhân tim mạch, hô hấp thường bị phát bệnh cấp khi ô nhiễm không khí gia tăng. Ngày nay lại phát hiện thêm bảy loại bệnh tự miễn có liên quan đến vấn đề ô nhiễm không khí.
TP.HCM xây dựng nhiều giải pháp nhằm khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí
Theo nghiên cứu, hàm lượng các vật chất siêu nhỏ, còn gọi là bụi mịn (PM2.5) của TP.HCM hiện cao gấp 4-5 lần tiêu chuẩn cho phép của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Thời gian qua, cùng với những nghiên cứu từ các ngành chức năng, TP.HCM đẩy mạnh hợp tác quốc tế, thúc đẩy các giải pháp nhằm hạn chế tình trạng ô nhiễm không khí trên địa bàn. Theo đó, vào tháng 9/2019, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM đã tiếp nhận đề nghị của Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) triển khai dự án “Tăng cường kiến thức và hành động cải thiện chất lượng không khí (TA9608-REG)”.
Các hoạt động chính của dự án bao gồm thực hiện nghiên cứu chất lượng không khí cấp thành phố tập trung vào chất lượng không khí hiện tại, tác động và quản lý; xác định các biện pháp để giải quyết ô nhiễm không khí, gồm lựa chọn công nghệ, khuyến khích chính sách và hỗ trợ năng lực; chuẩn bị kế hoạch hành động về không khí sạch cấp thành phố. Sau 3 năm triển khai, dự án đã tổng quát được các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí. Đồng thời, dự án cũng đề xuất những hoạt động ưu tiên để quản lý nguồn phát thải gây ô nhiễm không khí với TP.HCM.
Sau hơn 3 năm triển khai, dự án đã xác định được các nguồn gây ô nhiễm không khí hiện nay trên địa bàn thành phố đến từ việc phát thải công nghiệp, giao thông đường bộ, phát thải từ khu dân cư. Trong đó, hoạt động giao thông vận tải là nguồn phát thải chủ yếu. Nghiên cứu của dự án cho thấy, lượng phát thải khí NO2 trong giao thông chủ yếu đến từ xe tải (35%), xe hơi (32%) và xe máy là (20%); lượng khí thải SO2 chủ yếu đến từ xe hơi (57%), xe tải (24%), xe máy (11%); lượng phát thải bụi PM10 đến từ xe máy (35%), xe hơi (34%), xe tải (25%); lượng phát thải bụi PM2.5 chủ yếu đến từ xe tải (40%), xe máy (32 %), xe hơi (16 %).
TP.HCM sẽ tăng cường vận tải hành khách công cộng nhằm giảm ô nhiễm không khí từ hoạt động giao thông. (Ảnh: ĐT)
Theo đó, để kiểm soát ô nhiễm không khí TP.HCM, dự án TA9608-REG đưa ra mục tiêu trong năm 2025 vận tải hành khách công cộng đạt 15%, năm 2030 đạt 25%. Để đạt được mục tiêu đó, các biện pháp mà TP thực hiện là chuyển đổi xe buýt chạy bằng diesel sang chạy điện hoặc CNG; triển khai các dịch vụ xe đạp điện nơi công cộng, hạn chế hoạt động của mô tô và xe gắn máy 2-3 bánh…
Trong hoạt động công nghiệp, TP sẽ xây dựng quy chuẩn phát thải TP theo hướng thắt chặt hơn đối với một số ngành phát thải lớn của TP. Đồng thời, TP cũng xây dựng quy định kiểm soát các thiết bị gây ô nhiễm khí thải; nâng cao năng lực xử lý dữ liệu quan trắc online từ các cơ sở sản xuất, công khai số liệu quan trắc tự động…
Đối với lĩnh vực công nghiệp, UBND TP.HCM yêu cầu Sở TN&MT thành phố hướng dẫn, kiểm tra, quản lý hoạt động kinh doanh liên quan đến khí thải carbon trên địa bàn. Đồng thời triển khai hệ thống giám sát các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính cho các nhóm ngành. Bên cạnh đó, kiểm kê khí nhà kính của các cơ sở thuộc các danh mục phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính theo quy định.
|
Hiện nay trên địa bàn TP.HCM có 140 cơ sở lớn cần thực hiện kiểm kê trong bốn lĩnh vực công thương, năng lượng, xây dựng và môi trường. Thời gian qua, Sở TN&MT đã tích cực chuẩn bị các bước để cùng các sở, ngành, quận, huyện, TP Thủ Đức hướng dẫn các cơ sở, doanh nghiệp thực hiện các bước kiểm kê, báo cáo và xây dựng kế hoạch cắt giảm phát thải khí nhà kính theo yêu cầu của Chính phủ. |
Để giảm thiểu ô nhiễm, thời gian qua UBND TP.HCM đề ra nhiều giải pháp, yêu cầu các đơn vị có liên quan thực hiện. Trong đó, UBND TP yêu cầu Sở TN&MT quan trắc thường xuyên, liên tục chất lượng không khí. Cạnh đó, thực hiện mở rộng mạng lưới quan trắc môi trường trên địa bàn TP, đảm bảo liên tục cập nhật thông tin về chất lượng môi trường không khí.
Sở TN&MT theo dõi dữ liệu quan trắc tự động chất lượng khí thải của các đơn vị được kết nối về sở. Từ đó kịp thời cảnh báo, đề xuất xử lý các trường hợp xả khí thải vượt chuẩn quy định.
Trong lĩnh vực giao thông, Sở GTVT sẽ tập trung nguồn lực để triển khai thực hiện các dự án giao thông theo quy hoạch nhằm góp phần giảm ùn tắc giao thông, giảm ô nhiễm không khí do hoạt động giao thông vận tải. Cạnh đó, Sở GTVT sẽ phải chủ trì thực hiện các giải pháp kiểm soát ô nhiễm không khí do các phương tiện giao thông gây ra.
Theo thống kê, trên địa bàn TP.HCM hiện có khoảng gần 10 triệu phương tiện giao thông, với hơn 7,6 triệu xe máy, 700 nghìn ô tô và hơn 2 triệu phương tiện của người dân từ các khu vực khác mang vào thành phố để sinh sống. Trong đó, nhiều phương tiện cá nhân không thực hiện nghiêm túc chế độ bảo hành, bảo dưỡng định kỳ là nguyên nhân làm tăng lượng khí phát thải ra môi trường với mức độ độc hại ngày càng lớn.
TP.HCM đang dần chuyển đổi năng lượng xanh trong ngành giao thông vận tải. (Ảnh: NH)
Trước tình trạng ô nhiễm không khí do các hoạt động giao thông ngày càng nghiêm trọng, thời gian qua, UBND TP.HCM sẽ hạn chế các phương tiện giao thông cá nhân, tập trung phát triển các loại hình giao thông công cộng. Tại Đề án “Tăng cường vận tải hành khách công cộng kết hợp kiểm soát sử dụng phương tiện cơ giới cá nhân tham gia giao thông trên địa bàn TP.HCM”, TP.HCM đặt ra mục tiêu: vận tải hành khách công cộng đảm nhận 15% nhu cầu giao thông đô thị vào năm 2025 và 25% nhu cầu giao thông đô thị vào năm 2030.
| Trong Kế hoạch thực hiện Thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu giai đoạn 2021 - 2030, TP.HCM sẽ triển khai Dự án nghiên cứu các giải pháp hạn chế sử dụng phương tiện giao thông cá nhân, tăng cường kết nối giữa giao thông cá nhân và giao thông công cộng nhằm tăng tỷ lệ sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Theo UBND TP.HCM, Dự án này sẽ góp phần giảm kẹt xe, giảm phát thải khí nhà kính. Kết quả tính toán tiềm năng giảm phát thải khí nhà kính là 44.638 tấn CO2tđ/năm. |
