Trong Báo cáo tình hình Kinh tế - Xã hội tháng 1/2024 vừa công bố, Tổng cục Thống kê cho biết, một số địa phương thực hiện tăng giá dịch vụ y tế theo Thông tư số 22/2023/TT-BYT, cùng với việc Tập đoàn Điện lực Việt Nam điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân và giá gạo trong nước tiếp tục tăng theo giá gạo xuất khẩu là những nguyên nhân chính làm cho CPI tháng 01/2024 tăng.
Cụ thể, trong tháng 1, CPI tăng 0,31% so với tháng trước. So với cùng kỳ năm 2023, CPI tháng 1 tăng 3,37%; lạm phát cơ bản tháng 1 tăng 2,72%.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong mức tăng 0,31% của CPI tháng 1/2024 so với tháng 1/2023 có 9 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, 2 nhóm hàng có chỉ số giá giảm.
Giá bán lẻ điện bình quân tăng là 1 trong những nguyên nhân chính khiến CPI tháng 1/2024 tăng.
Trong đó, tăng cao nhất là nhóm thuốc và dịch vụ y tế với mức tăng 1,02% (làm CPI chung tăng 0,05 điểm phần trăm), trong đó chỉ số giá thuốc các loại tăng 0,09%; dịch vụ khám chữa bệnh ngoại trú tăng 0,89%; dịch vụ khám chữa bệnh nội trú tăng 1,67%.
Nguyên nhân chủ yếu do một số địa phương triển khai áp dụng giá dịch vụ y tế mới theo Thông tư số 22/2023/TT-BYT ngày 17/11/2023 của Bộ Y tế quy định thống nhất giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế giữa các bệnh viện cùng hạng trên toàn quốc và hướng dẫn áp dụng giá, thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh trong một số trường hợp.
Nhóm tăng mạnh thứ 2 là nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng với mức tăng 0,56% (làm CPI chung tăng 0,11 điểm phần trăm), do giá điện sinh hoạt tháng 1 tăng 1,29% so với tháng trước và nhu cầu dùng điện để sưởi ấm tăng khi thời tiết chuyển lạnh.
Nhóm tăng mạnh thứ 3 là nhóm giao thông với mức tăng 0,41% (làm CPI chung tăng 0,04 điểm phần trăm), nguyên nhân là do chỉ số giá xăng, dầu tăng; chỉ số giá dịch vụ giao thông công cộng, giá phụ tùng phương tiện cơ giới;… đều tăng.
Nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,40%, chủ yếu tăng giá ở một số mặt hàng như đồ trang sức; dịch vụ cắt tóc, gội đầu; dịch vụ chăm sóc cá nhân. Hơn nữa vào mùa cưới nên giá các vật dụng, dịch vụ về cưới hỏi cũng tăng. Bên cạnh đó, nhu cầu đồ thờ cúng vào dịp cuối năm tăng nên giá các mặt hàng này tăng 0,39% so với tháng trước.
Nhóm đồ uống và thuốc lá cũng tăng 0,38% do nhu cầu tiêu dùng và sử dụng làm quà biếu tặng tăng vào dịp Tết Nguyên đán sắp tới.
Nhóm may mặc, mũ nón, giày dép trong tháng 1tăng 0,22% do chi phí nhân công, chi phí vật liệu, nhu cầu mua sắm quần áo mùa đông và dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn tăng. Trong đó, quần áo may sẵn tăng 0,24% so với tháng trước; vải các loại tăng 0,23%; may mặc khác tăng 0,25%; dịch vụ may mặc tăng 0,43%; mũ nón tăng 0,1%; giày dép tăng 0,13%; dịch vụ giày dép tăng 0,93%.
Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,21% (tác động làm CPI chung tăng 0,07 điểm phần trăm), trong đó, lương thực tăng 1,74% ; thực phẩm giảm 0,09% ; ăn uống ngoài gia đình tăng 0,30%.
Nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,14%. Trong đó, giá một số mặt hàng tăng do nhu cầu tăng để phục vụ Tết Nguyên đán sắp tới như giá máy xay sinh tố, máy ép hoa quả; trang thiết bị nhà bếp; hàng thủy tinh, sành sứ; đèn điện thắp sáng tăng; giường, tủ, bàn, ghế…
Nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,11%, tập trung chủ yếu ở những mặt hàng như du lịch trọn gói; sách, báo, tạp chí các loại; khách sạn, nhà khách.
Ở chiều ngược lại, 2 nhóm hàng hoá trong tháng 1/2024 có CPI giảm là nhóm bưu chính viễn thông và giáo dục.
Trong đó, nhóm bưu chính viễn thông giảm 0,05% do các hãng thực hiện các chương trình khuyến mại giảm giá đối với một số loại điện thoại di động. Nhóm giáo dục giảm 0,12%, nguyên nhân là do một số địa phương đã điều chỉnh giảm mức học phí theo Nghị quyết số 97/2023/NĐ-CP sửa đổi.
Lạm phát cơ bản tháng 1/2024 tăng 0,21% so với tháng trước, tăng 2,72% so với cùng kỳ năm trước. Lạm phát cơ bản tăng 2,72% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 3,37%) chủ yếu do giá dịch vụ y tế và giá dịch vụ giáo dục là yếu tố tác động tăng CPI nhưng thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính toán lạm phát cơ bản.
