Gần đây, tình trạng khai thác vàng trái phép tại Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông (Bá Thước, Thanh Hóa) giáp danh với địa phận tỉnh Hòa Bình lại tái diễn. Điểm nóng nhất vẫn là khu vực Hang Nước, bản Kịt nằm trong vùng lõi của Khu Bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Pù Luông, thuộc địa bàn huyện Bá Thước (Thanh Hóa).
'Lạnh gáy' trước các hầm đào vàng chằng chống tạm bợ, Giám đốc Ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông nói gì?
Ngày 29/9, UBND huyện Bá Thước (Thanh Hóa) cùng Hạt kiểm lâm rừng đặc dụng Pù Luông thuộc Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông (Thanh Hóa) cho biết vừa phát hiện tại khu rừng giáp ranh giữa khu vực bãi Kịt, xã Lũng Cao, huyện Bá Thước với khu vực rừng thuộc địa phận xóm Nà Lụt, xã Thành Sơn, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình có khoảng 15-20 người đào vàng trái phép.
Lực lượng chức năng tỉnh Thanh Hóa kiểm tra hiện trường khai thác vàng trái phép
Theo Tuổi Trẻ, tại tiểu khu 250, rừng đặc dụng Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, lực lượng chức năng phát hiện 1 máy nổ, 1 môtơ điện, 1 máy bơm nước, 1 bể chứa nước lót bạt, 1 hệ thống đường ống dẫn nước và 1 lán trại do người khai thác vàng trái phép dựng lên, cùng với đó là 3 bể nhân tạo để ủ hóa chất đãi vàng.
Còn tại vị trí thuộc rừng phòng hộ ở xã Thành Sơn, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình (giáp ranh với Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông), lực lượng chức năng phát hiện 1 hầm lò rộng 4m, sâu 30m. Tại khu vực này phát hiện 2 lán trại, 1 đầu nghiền, 1 môtơ điện, 1 máy đục...
"Lạnh người" khi phát hiện các hầm đào vàng chằng chống tạm bợ
Có thể thấy, những đối tượng khai thác vàng này đào đất trên đất Bá Thước nhưng lại dựng lán trại trên đất xã Thạch Sơn, huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình. Khi tổ công tác tiếp cận vào 2 lán trại phát hiện có 13 đối tượng, tuy nhiên khi bị tiếp cận thì một số người đã tìm cách lẩn trốn lên rừng.
Ở đây không có điện lưới cũng như sóng điện thoại, nơi diễn ra tình trạng khai thác vàng trái phép nằm cách trung tâm huyện Bá Thước 40 km.
Khi tổ công tác tiếp cận vào 2 lán trại phát hiện có 13 đối tượng, tuy nhiên khi bị tiếp cận thì một số người đã tìm cách lẩn trốn lên rừng
Xác minh tại hiện trường cho thấy dấu vết khai thác vàng để lại còn mới. Các cơ quan chức năng của 2 huyện đã tổ chức phá hủy máy móc, lán trại và những vật dụng liên quan đến khai thác vàng. Tuy nhiên, điều khó nhất là các hang khai thác vàng vẫn chưa thể xử lý.
Để hiểu rõ hơn về hoạt động khai thác vàng trái phép và công tác bảo vệ, giữ gìn khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, phóng viên đã liên hệ với ông Lê Đình Phương, Giám đốc Ban quản lý khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông. Tuy nhiên, ông Phương viện nhiều ký do khác nhau và không cung cấp thông tin cho báo chí.
Vậy câu hỏi đặt ra là Hạt kiểm lâm rừng đặc dụng Pù Luông thuộc Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông (Thanh Hóa) cũng UBND các cấp sẽ có giải pháp gì để chấm dứt tình trạng khai thác đất đãi vàng trái phép này? Bởi tình trạng này đã diễn ra rồi lại bị phát hiện, xử lý rồi lại tái diễn nhiều lần không chỉ gây nguy hiểm cho tính mạng các "phu vàng" mà còn khiến cho tài nguyên môi trường bị hủy hoại nghiêm trọng.
Thêm nữa, việc tuần tra, kiểm soát, phá hủy lán trại chỉ là những giải pháp trước mắt, không thể ngăn chặn lâu dài, vì có thể khi không có mặt lực lượng chức năng, "phu vàng" lại quay trở lại khai thác vàng. Vậy, nguồn cơn khiến những người này liên tục quay lại thực hiện hành vi trái pháp luật bất chấp tính mạng là gì?
Làm sao để chấm dứt khai thác vàng trái phép tại Khu bảo tồn Pù Luông?
Trước đó, vào năm 2016, một vụ ngạt khí dưới hầm đào vàng đã xảy ra khiến 3 phu vàng tử vong. Sau vụ việc đó, những tưởng các đối tượng đào vàng không còn đến khu vực hang Nước (nằm trong Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, thuộc địa phận xã Lũng Cao, H.Bá Thước, Thanh Hóa) khai thác vàng nữa. Tuy nhiên, từ giữa năm 2020 trở lại đây, người dân địa phương phát hiện các đối tượng đào vàng đã quay trở lại.
Theo Thanh Niên ghi nhận, đã có nhiều cuộc kiểm tra, phá bỏ lán trại, bể nước, máy móc nhằm ngăn chặn hoạt động khai thác vàng trái phép đã được các đơn vị của cả tỉnh Thanh Hóa và Hòa Bình thực hiện, nhưng sau đó các đối tượng tiếp tục quay lại hoạt động, không từ bỏ.
Nhìn những đường hầm đào vàng chằng chống tạm bợ, nhiều người "lạnh gáy" vì lo sợ những đường hầm này rất có thể lại trở thành "mồ" chôn các phu vàng nếu không may sập xuống. Bởi vậy, cơ quan chức năng đã tính đến phương án dùng mìn để đánh sập hang, nơi khai thác vàng. Vậy nhưng đây cũng chỉ là giải pháp tình thế và không loại trừ khả năng các đối tượng sẽ hoạt động trở lại.
Các cơ quan chức năng đang tính phương án dùng mìn phá hang chặn nạn khai thác vàng trái phép
Vậy làm thế nào để dứt điểm tình trạng khai thác đất để đãi vàng trái phép? Trong khi các đối tượng khai thác trái phép này rất manh động và sẵn sàng chống trả? Trong khi đó, lực lượng tuần tra, kiểm soát lại mỏng, di chuyển vào những khu vực này thường mất nửa ngày?
