Nhiều năm qua, tình trạng ô nhiễm tại sông Ngũ Huyện Khê (Bắc Ninh) gây bức xúc và ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến đời sống của người dân. Nguyên nhân là do dòng sông phải tiếp nhận nước thải từ các làng nghề truyền thống sản xuất giấy ở phường Phong Khê (TP Bắc Ninh) và xã Phú Lâm (huyện Tiên Du). Riêng phường Phong Khê hiện có khoảng 200 cơ sở sản xuất đang hoạt động.
Nguyên nhân đã được xác định từ lâu nhưng để giải quyết vấn đề ô nhiễm dòng sông Ngũ Huyện Khê này thì là cả một hành trình nan giải.
Dòng "sông chết" Ngũ Huyện Khê đã thực sự "hồi sinh" như thế nào?
Người dân địa phương đã quá quen với hình ảnh dòng sông với nhiều thứ trôi nổi trên mặt nước. Ðó là tập hợp của lớp chất thải bột giấy đóng váng bám vào cây cỏ, rác thải, nước thải nước sinh hoạt... chúng dồn cặn, không được trục vớt, xử lý khiến dòng sông trở nên hỗn tạp. Thứ nước đen đặc đó mang đến nỗi ám ảnh chết chóc, mùi hôi thối bốc lên từ những gì đang trôi nổi dòng sông.
Dòng sông Ngũ Huyện Khê trong tình trạng ô nhiễm trầm trọng trước đây
Khoảng 5 tháng trước, rất nhiều bài phản ánh thực trạng ô nhiễm trầm trọng của sông Ngũ Huyện Khê và sông Cầu (Bắc Ninh) trên báo chí, rất nhiều đơn thư cầu cứu của của hàng trăm hộ dân xung quanh dòng sông này đã được gửi đến các cơ quan chức năng và cả báo chí, người dân phản ánh gay gắt về tình trạng nước thải độc hại từ khu làng nghề sản xuất giấy Phong Khê và Phú Lâm bị xả thẳng ra môi trường, khiến người dân "sống dở", "chết mòn".
Thế nhưng những ngày gần đây, người dân không giấu được nỗi vui mừng, phấn khởi khi dòng sông Ngũ Huyện Khê trở nên sạch, trong hơn trước rất nhiều. Thậm chí ông Nguyễn Văn Bền (ở khu Đào Xá, phường Phong Khê, TP Bắc Ninh) còn cho biết một ngày ông có thể đánh bắt được khoảng 5kg cá trên dòng sông này.
“Trước đây ở sông Ngũ Huyện Khê cũng có cá nhưng rất ít, cứ có cá về là nổi chết luôn. Bây giờ nước trắng trong thì cá mới sống được ở đây. Cá tung tăng về thì chúng tôi mới kiếm được. Hôm nay, tôi cũng đánh bắt được khá nhiều cá”, ông Bền hồ hởi chia sẻ về kỳ tích ông chưa bao giờ dám mơ tới suốt hơn chục năm qua.
Dòng sông Ngũ Huyện Khê đã xanh trong trở lại
Theo ghi nhận từ VTV News, ông Nguyễn Văn Vân (70 tuổi, ở thôn Dương Ổ, phường Phong Khê) cho biết, gia đình ông sinh sống ở làng nghề giấy Phong Khê suốt mấy chục năm qua. Ông Vân phấn khởi vì thời gian gần đây, môi trường của khu vực làng nghề giấy Phong Khê được cải thiện rất lớn, mọi thứ đều thay đổi rõ rệt. Các ngôi nhà tại Phong Khê không còn bị khói bụi bủa vây như trước, đường phố sạch sẽ hơn, sức khỏe của người dân cũng được cải thiện.
Đặc biệt, dòng sông Ngũ Huyện Khê không còn là "dòng sông chết" mà đang được hồi sinh, trong sạch hơn rất nhiều. Điều này cũng khiến sông Cầu không còn bị ảnh hưởng, ô nhiễm nghiêm trọng như trước đây.
Hành trình "hồi sinh" dòng sông Ngũ Huyện Khê
Để dòng sông Ngũ Huyện Khê được hồi sinh như vậy, UBND tỉnh Bắc Ninh đã có hàng loạt chỉ đạo kiên quyết. UNBD đã "mạnh tay" đình chỉ hoạt động các doanh nghiệp sản xuất giấy gây ô nhiễm môi trường tại cụm công nghiệp làng nghề Phong Khê và Phú Lâm.
Nhiều doanh nghiệp đã bị đình chỉ hoạt động từ 4 - 9 tháng với tổng số tiền xử phạt vi phạm môi trường lên tới hàng tỉ đồng. Với nhiều doanh nghiệp có vi phạm nghiêm trọng, lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh áp dụng biện pháp cắt điện tiến tới rút giấy phép kinh doanh các doanh nghiệp có sai phạm.
Theo thống kê, vừa qua, lực lượng chức năng tỉnh Bắc Ninh kiểm tra và xử phạt vi phạm 73/354 cơ sở sản xuất với tổng số tiền gần 18,5 tỷ đồng, đình chỉ hoạt động 59 cơ sở sản xuất. Nhờ đó, môi trường làng nghề được cải thiện, cuộc sống của người dân ở cụm công nghiệp Phú Lâm và Phong Khê được đảm bảo.
Sau thời gian bị chính quyền nhắc nhở, xử phạt, các doanh nghiệp sản xuất ý thức cao hơn về trách nhiệm bảo vệ môi trường, xây dựng hệ thống xử lý chất thải, khí thải. Nhờ đó, chất lượng môi trường sống của bà con đã được cải thiện đáng kể.
Các doanh nghiệp sản xuất ý thức cao hơn về trách nhiệm bảo vệ môi trường, xây dựng hệ thống xử lý chất thải, khí thải. Đây là hệ thống xử lý nước thải tuần hoàn của một công ty giấy tại địa phương.
Trả lời VTC News, ông Nguyễn Hà, Bí thư Đảng ủy phường Phong Khê cho biết hiện nay cả phường chỉ còn khoảng 60 ống khói xả khí thải, lượng ống khói xả khí thải đã cắt giảm trên 200 ống. Lượng lò đốt khí thải không còn khói đen, chỉ còn khói trắng đã được xử lý qua hệ thống khí thải, không có bụi.
Để tiếp tục sản xuất, duy trì sự tồn tại của làng nghề, các doanh nghiệp giấy ở Phong Khê và Phú Lâm đầu tư hàng tỷ đồng để xây dựng, hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải, nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn theo quy định pháp luật về bảo vệ môi trường.
Có thể thấy, sau chuỗi hành động xử lý nghiêm khắc, quyết liệt của lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh, quyết tâm cải tạo môi trường, làm sạch dòng chảy sông Ngũ Huyện Khê, các cơ sở sản xuất kinh doanh đã có ý thức thực hiện công tác bảo vệ môi trường và đầu tư xây dựng công trình xử lý chất thải theo quy định.
Nhờ đó môi trường làng nghề Phong Khê, Phú Lâm và dòng sông Ngũ Huyện Khê đang hồi sinh mạnh mẽ. Cảnh quan môi trường làng nghề được cải thiện rõ rệt, người dân khu vực phấn khởi khi được sống trong bầu không khí trong lành.
Theo VTV/VTC News
