Một nghiên cứu mới cho thấy, rừng nhiệt đới giúp làm mát nhiệt độ trung bình toàn cầu hơn 1 độ C. Tác động phần lớn đến từ khả năng thu nhận và lưu trữ cacbon trong khí quyển của rừng. Nhưng khoảng một phần ba hiệu ứng làm mát nhiệt đới đó đến từ một số quá trình khác, chẳng hạn như giải phóng hơi nước và sol khí, các nhà nghiên cứu báo cáo ngày 24 tháng 3 trên tạp chí Frontiers in Forest and Global Change.
Deborah Lawrence, một nhà khoa học môi trường tại Đại học Virginia ở Charlottesville, cho biết: “Chúng ta có xu hướng tập trung vào carbon dioxide và các khí nhà kính khác, nhưng rừng không chỉ là bọt biển carbon. “Đã đến lúc suy nghĩ về những gì rừng đang làm cho chúng ta ngoài việc chỉ hấp thụ carbon dioxide.”
Các nhà nghiên cứu đã biết rằng rừng ảnh hưởng đến khí hậu địa phương của họ thông qua các quá trình vật lý và hóa học khác nhau. Cây cối giải phóng hơi nước qua lỗ chân lông trên lá - một quá trình gọi là thoát hơi nước - và giống như mồ hôi của con người, điều này làm mát cây cối và môi trường xung quanh. Ngoài ra, những tán rừng không bằng phẳng có thể có tác dụng làm mát, vì chúng tạo ra một bề mặt nhấp nhô có thể va đập nóng, vượt qua các mặt của không khí từ trên xuống dưới. Hơn nữa, cây cối tạo ra các bình xịt có thể làm giảm nhiệt độ bằng cách phản chiếu ánh sáng mặt trời và tạo ra các đám mây.
Nhưng trên quy mô toàn cầu, vẫn chưa rõ những lợi ích làm mát khác này so với việc làm mát do thu giữ carbon dioxide của rừng mang lại, Lawrence nói.
Vì vậy, cô và các đồng nghiệp của mình đã phân tích việc phá rừng hoàn toàn ở các khu vực khác nhau sẽ ảnh hưởng như thế nào đến nhiệt độ toàn cầu, sử dụng dữ liệu thu thập được từ các nghiên cứu khác. Ví dụ, các nhà nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu sinh khối rừng để xác định mức độ giải phóng carbon do những khu rừng đó lưu trữ sẽ làm nhiệt độ toàn cầu ấm lên. Sau đó, họ so sánh kết quả đó với ước tính của các nghiên cứu khác về mức độ mất mát của các khía cạnh khác của rừng - chẳng hạn như thoát hơi nước, tán không đồng đều và sản xuất sol khí - ảnh hưởng đến nhiệt độ toàn cầu và khu vực.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng trong các khu rừng ở vĩ độ từ khoảng 50 ° S của đường xích đạo đến 50 ° N, cách chủ yếu mà rừng ảnh hưởng đến nhiệt độ trung bình toàn cầu là thông qua quá trình cô lập carbon. Nhưng những yếu tố làm mát khác vẫn đóng vai trò lớn.
Những khu rừng có nhiệt độ từ 30 ° N đến 30 ° S mang lại những lợi ích thay thế giúp làm mát hành tinh trên 0,3 độ C, làm mát bằng khoảng một nửa so với khả năng cô lập carbon. Và phần lớn sự làm mát đó, khoảng 0,2 độ C, đến từ các khu rừng ở lõi của vùng nhiệt đới (trong vòng 10 ° của đường xích đạo). Địa hình dạng tán thường cung cấp khả năng làm mát lớn nhất, tiếp theo là thoát hơi nước và sau đó là sol khí.
Tuy nhiên, các khu rừng ở cực bắc dường như có hiệu ứng ấm lên, nhóm nghiên cứu báo cáo. Phát quang các khu rừng khoan - trải dài khắp Canada, Alaska, Nga và Scandinavia - sẽ khiến tuyết phủ nhiều hơn trong mùa đông. Điều này sẽ làm giảm nhiệt độ trên mặt đất vì tuyết phản chiếu phần lớn ánh sáng mặt trời tới bầu trời. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng nhìn chung, các khu rừng trên thế giới làm mát nhiệt độ trung bình toàn cầu khoảng 0,5 độ C.
Theo Lawrence, các phát hiện cho thấy rằng các nỗ lực hành động về khí hậu toàn cầu và khu vực nên tránh chỉ tập trung vào phát thải carbon. “Có toàn bộ dịch vụ mà các khu rừng nhiệt đới đang cung cấp mà đơn giản là chúng tôi hoặc các nhà hoạch định chính sách không nhìn thấy được”.
Theo Gabriel de Oliveira, một nhà địa lý từ Đại học Nam Alabama in Mobile, nghiên cứu cho thấy việc phá rừng nhiệt đới cướp đi nhiều lợi ích làm mát khí hậu của chúng ta. Nhưng phá rừng không phải là cách duy nhất khiến con người làm suy giảm khả năng làm mát của rừng, ông nói. Nhiều khu rừng bị tàn phá do hỏa hoạn hoặc khai thác có chọn lọc, và ít có khả năng giúp làm mát hơn.
De Oliveira nói, sẽ rất hữu ích nếu xem xét suy thoái rừng, ngoài việc mất rừng, tác động đến nhiệt độ khí hậu khu vực và toàn cầu như thế nào, để đánh giá tác động của việc khôi phục và bảo vệ rừng. “Thật tuyệt khi nhìn thấy ngoài carbon dioxide, nhưng cũng rất quan trọng khi nhìn thấy ngoài nạn phá rừng”.
Nguồn: Kinh tế Môi trường
