Tăng trưởng xanh: Nền tảng cho sự phát triển bền vững

Với mục đích từng bước cụ thể hóa Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã được giao nhiệm vụ xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, trình Thủ tướng Chính phủ vào tháng 4/2022. 

Đây là một nhiệm vụ quan trọng nhằm đảm bảo các mục tiêu, định hướng, nhiệm vụ của Chiến lược được triển khai hiệu quả, khả thi, có tính liên ngành, liên vùng, tuy nhiên, tiến độ về mặt thời gian xây dựng Kế hoạch hành động cũng vô cùng sát sao.

Theo Vụ trưởng Vụ Khoa học, giáo dục, tài nguyên và môi trường Lê Việt Anh, Quyết định số 1658/QĐ-TTg đặt ra mục tiêu thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng chống chịu trước các cú sốc từ bên ngoài, hiện thực hóa Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030, hệ thống quy hoạch quốc gia, chiến lược phát triển ngành, lĩnh vực.

Bên cạnh đó, đây cũng là một phương thức quan trọng để thực hiện phát triển bền vững, đóng góp trực tiếp vào giảm phát thải khí nhà kính để hướng tới nền kinh tế trung hòa carbon trong dài hạn; lấy con người làm trung tâm, giúp giảm thiểu tính dễ bị tổn thương của con người trước biến đổi khí hậu; khuyến khích lối sống có trách nhiệm của từng cá nhân đối với cộng đồng và xã hội, định hướng thế hệ tương lai về văn hóa sống xanh, hình thành xã hội văn minh, hiện đại hài hòa với thiên nhiên và môi trường; Định hướng đầu tư vào công nghệ tiên tiến, chuyển đổi số, kết cấu hạ tầng thông minh và bền vững; tạo động lực để đầu tư tư nhân đóng vai trò ngày càng quan trọng trong nền kinh tế xanh được thúc đẩy bằng tinh thần đổi mới sáng tạo và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, bền vững.

Vụ trưởng Lê Việt Anh cho biết, ngay sau khi Ban soạn thảo và Tổ biên tập được thành lập, trên cơ sở nội dung của Chiến lược, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã nghiên cứu sơ bộ một số nội dung và kế hoạch cụ thể triển khai xây dựng Kế hoạch hành động.

Thời gian qua, Ban soạn thảo và Tổ biên tập tập trung thảo luận về cách tiếp cận và định hướng xây dựng kế hoạch hành động 2021-2030, đảm bảo tính khả thi trong công tác giám sát, đánh giá việc thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh; cách xây dựng các hoạt động cụ thể hóa các giải pháp, nhiệm vụ tăng trưởng xanh theo các chủ đề hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

Cùng với đó, là nâng cao nhận thức, giáo dục, phát triển nhân lực; Huy động nguồn lực tài chính và đầu tư; khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Tăng trưởng xanh – Chìa khóa của phát triển bền vững

Thế giới đang diễn ra nhiều thay đổi quan trọng, yêu cầu các quốc gia, trong đó có Việt Nam, phải đổi mới mô hình tăng trưởng để tận dụng thời cơ và vượt qua thách thức, hướng tới mục tiêu phát triển thịnh vượng, bền vững và bao trùm, trong đó tăng trưởng xanh đang trở thành một xu hướng khách quan và là lựa chọn phát triển ưu tiên của nhiều quốc gia.

Đặc biệt, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu. Trong những năm gần đây, biến đổi khí hậu tiếp tục diễn biến phức tạp, là một trong những thách thức nghiêm trọng nhất mà loài người phải đối mặt trong thời đại ngày nay, đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe và sinh kế của hàng triệu người và ảnh hưởng đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội trong dài hạn.

Thực hiện Thỏa thuận Paris về BĐKH, đến tháng 11 năm 2021, đã trên 140 quốc gia, trong đó có Việt Nam đã tuyên bố mục tiêu trung hòa carbon hoặc phát thải ròng bằng không vào giữa thế kỷ 21. Trong đó, gần đây hai nền kinh tế lớn nhất thế giới là Hoa Kỳ và Trung Quốc đã đưa ra cam kết mục tiêu trung hòa carbon lần lượt vào năm 2050 và năm 2060.

Theo đó, các nước xây dựng chiến lược phát thải thấp theo hướng xanh, sạch với tầm nhìn dài hạn đến giữa thế kỷ XXI nhằm góp phần đạt được mục tiêu hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức dưới 2 độ C và theo đuổi các nỗ lực để hạn chế ở mức 1,5 độ C. Đây là căn cứ để cân đối, lập kế hoạch ngân sách dài hạn, ban hành chính sách và xây dựng lộ trình huy động nguồn lực thực hiện hiệu quả mục tiêu đề ra, đồng thời cung cấp định hướng thống nhất, ổn định, dài hạn để các địa phương, các ngành, doanh nghiệp và người dân xây dựng, triển khai các kế hoạch, chương trình, dự án thúc đẩy tăng trưởng xanh phù hợp với mục tiêu chung, điều kiện nguồn lực, năng lực công nghệ và nhu cầu thị trường.

Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050 được ban hành, đặt ra mục tiêu giảm cường độ phát thải khí nhà kính trên GDP, xanh hóa các ngành kinh tế, xanh hóa lối sống và thúc đẩy tiêu dùng bền vững…

Tăng trưởng xanh là một nội dung quan trọng của phát triển bền vững và là quá trình phát triển có sự kết hợp chặt chẽ, hợp lý, hài hòa giữa phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường. Đảng ta đã sớm xác định tăng trưởng xanh là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân và các cấp chính quyền, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và tổ chức xã hội.

Đề cập nội dung chủ yếu của Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn 2050, theo Vụ trưởng Vụ Khoa học, giáo dục, tài nguyên và môi trường, Bộ KH&ĐT Lê Việt Anh: Chiến lược đặt ra nhiều mục tiêu quan trọng gồm: Giảm phát thải khí nhà kính, xanh hóa các ngành kinh tế; xanh hóa lối sống, thúc đẩy tiêu dùng bền vững và xanh hóa quá trình chuyển đổi.

Đặc biệt, mục tiêu đầu tiên của chiến lược tăng trưởng xanh là giảm cường độ phát thải khí nhà kính trên GDP, giúp xác định được mức độ thân thiện của nền kinh tế với môi trường khi quy mô của nền kinh tế ngày càng tăng, góp phần thực hiện mục tiêu kép vừa bảo vệ môi trường, vừa gắn kết chặt chẽ với phát triển nhanh, bền vững. Theo đó, chiến lược tăng trưởng xanh đặt ra mốc đến năm 2030, cường độ phát thải khí nhà kính trên GDP giảm ít nhất 15% so với năm 2014. Xa hơn, năm 2050, cường độ phát thải khí nhà kính trên GDP giảm ít nhất 30% so với năm 2014.