Mới đây, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước vừa tiến hành xử phạt 2 cá nhân đã dùng 50 tài khoản để tạo cung cầu giả thao túng giá cổ phiếu FTM.
Thấy gì từ sự việc cổ phiếu FTM bị thao túng?
Căn cứ kết quả giám sát, kiểm tra của UBCKNN, kết quả xác minh của cơ quan công an, UBCKNN ban hành Quyết định về việc xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Lê Mạnh Thường (Chủ tịch HĐQT - Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) và bà Phạm Thị Phương (Quận Gò Vấp, TP.Hồ Chí Minh).
Ông Lê Mạnh Thường và bà Phạm Thị Phương sử dụng 50 tài khoản để giao dịch nhằm mục đích tạo cung cầu giả tạo, thao túng cổ phiếu FTM của Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Đức Quân (Fortex).
Căn cứ kết quả xác minh của cơ quan công an và kết quả kiểm tra, hậu quả do hành vi thao túng cổ phiếu FTM của hai cá nhân nêu trên gây ra xác định theo quy định tại Điều 211 - Bộ Luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự; không có số lợi bất hợp pháp từ hành vi vi phạm của 2 người này.
Ông Lê Mạnh Thường và bà Phạm Thị Phương bị phạt mỗi cá nhân 600 triệu đồng, tổng giá trị phạt là 1,2 tỉ đồng.
Ông Lê Mạnh Thường - 1 trong 2 cá nhân bị xử phạt 600 triệu đồng vì thao túng giá cổ phiếu FTM
Tuy nhiên, đây không phải lần đầu tiên cổ phiếu FTM rơi vào "lùm xùm" bị thao túng giá cổ phiếu. Vào năm 2019, cổ phiếu FTM của Fortex cũng từng "đổ đèo" không hồi kết 30 phiên liên tiếp.
Trong giai đoạn từ tháng 2-6/2019, khi cổ phiếu FTM tăng mạnh đã khiến nhiều người say trong lướt sóng nên đã không để ý đến BCTC soát xét bán niên của DN là con số âm. "Sóng gió" của FTM bắt đầu kể từ phiên 14/08, cổ phiếu FTM đánh mất hơn 88% thị giá sau đợt tăng điểm mạnh. Trước đó, tính tới 13/08, cổ phiếu này đạt mức tăng gần 60% so với thời điểm một năm trước. Chuỗi giảm sàn liên tiếp 30 phiên của cổ phiếu FTM đã kết thúc trong phiên sáng 27/09.
Trước những biến động tiêu cực này, FTM đã nhanh chóng "trấn an" cổ đông và cho biết, do ảnh hưởng từ chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, sản lượng tiêu thụ và giá bán sợi của FTM sụt giảm mạnh trong 6 tháng đầu năm 2019. Điều này dẫn đến doanh thu của FTM sụt giảm mạnh.
Tuy nhiên, dư luận đặt nghi vấn rằng vấn đề cổ đông cô đặc tại công ty này có ảnh hưởng đến việc giá FTM lao dốc 30 phiên như kể trên. Theo công bố thông tin của FTM, từ cuối năm 2018, tại DN này có tới 9 cổ đông cá nhân với tỷ lệ nắm giữ lên đến hơn 90% vốn điều lệ công ty. Sau đó có thể thấy sự xuất hiện các cổ đông lớn, mới tinh, chỉ từ đầu năm 2019.
Chuyên gia chứng khoán cho rằng Fortex hoàn toàn có thể dễ dàng đẩy thanh khoản của cổ phiếu lên chỉ bằng "chiêu" lưu ký cổ phiếu ở một vài CTCK. Khi đồng loạt các công ty chứng khoán tung lệnh bán giải chấp khiến giá FTM lao dốc không phanh. Thời điểm đó, cổ phiếu FTM đã lao từ mức gần 24.000 đồng/cổ phiếu xuống còn hơn 3.000 đồng/cổ phiếu.
Sự việc này khiến 11 công ty chứng khoán và một ngân hàng bị thiệt hại nặng nề hàng trăm tỷ đồng do cho vay margin cổ phiếu này.
Từ những diễn biến trên, dư luận đã đặt câu hỏi về việc có hay không chuyện các cổ đông của cùng 1 doanh nghiệp trục lợi tài sản thông qua hoạt động cho vay margin của công ty chứng khoán. Cho đến nay, thị giá của FTM đang ở mức 2.900 đồng (tại thời điểm đóng cửa phiên 1/9).
Tình hình kinh doanh của Fortex như thế nào?
Về tình hình hoạt động của Fortex, ngày 16/08/2021, HOSE đã nhận được BCTC bán niên đã soát xét 2021 của FTM. BCTC bán niên cho thấy, Fortex tiếp tục thua lỗ hơn 94 tỷ đồng dù doanh thu đã tăng đáng kể từ gần 40 tỷ đồng lên 66 tỷ đồng.
Với giá vốn hàng bán xấp xỉ 60 tỷ đồng, Fortex chỉ còn hơn 6 tỷ đồng lợi nhuận gộp. Con số này quá khiêm tốn so với chi phí lãi vay hơn 47 tỷ đồng, chưa kể chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp duy trì trên 8 tỷ đồng.
Fortex tiếp tục thua lỗ hơn 94 tỷ đồng dù doanh thu đã tăng đáng kể từ gần 40 tỷ đồng lên 66 tỷ đồng
Fortex còn ghi nhận lỗ khác gần 45 tỷ đồng đưa mức lỗ kế toán trước thuế vượt 94 tỷ đồng. Lỗ lũy kế theo đó tăng lên 290 tỷ đồng tại ngày 30/6 so với mức 196 tỷ đồng hồi đầu năm.
Nợ phải trả là 1.370 tỉ đồng, gấp 6 lần vốn chủ sở hữu
Thời điểm ngày 30/6/2021, nợ phải trả là 1.370 tỉ đồng, gấp 6 lần vốn chủ sở hữu. Trong đó, nợ vay tài chính ngắn hạn và dài hạn là 874 tỷ đồng, chiếm gần 64% tổng nợ phải trả. Có thể đánh giá được gánh nặng nợ vay của Fortex là khá lớn.
Mặt khác, tại báo cáo soát xét bán niên năm 2021 của FTM, kiểm toán đưa ra kết luận ngoại trừ đối với khoản lỗ hơn 94 tỷ đồng, các khoản vay ngân hàng quá hạn thanh toán số tiền gần 464 tỷ đồng tại thuyết minh số 20 và lãi vay ngân hàng quá hạn thanh toán chưa được gia hạn nợ số tiền gần 233 tỷ đồng tại thuyết minh số 18.
Kiểm toán cũng cho rằng khả năng hoạt động liên tục của Công ty phụ thuộc vào việc gia hạn các khoản vay, các khoản phải trả từ các ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng và các nhà cung cấp, đồng thời còn phụ thuộc vào việc cơ cấu lại các khoản đầu tư của Công ty. Vì vậy, các điều kiện này cho thấy các yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn tới nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của Công ty.
Trước đó, ngày 16/04/2021, HOSE từng ban hành quyết định về việc đưa cổ phiếu FTM vào diện kiểm soát. FTM chưa khắc phục được nguyên nhân dẫn đến việc cổ phiếu bị đưa vào diện kiểm soát. HOSE tiếp tục duy trì diện kiểm soát đối với cổ phiếu FTM và sẽ xem xét hướng xử lý tiếp theo đối với cổ phiếu FTM sau khi có báo cáo tài chính kiểm toán năm 2021.
