Ngày 25/6/2021, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lạng Sơn đã tiếp nhận và chuyển giao 03 cá thể gấu từ nhà hộ bà Nguyễn Bích Thúy (đường Bắc Sơn, phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn) đến Trung tâm Cứu hộ gấu Việt Nam - Vườn Quốc gia Tam Đảo. Đây là 03 cá thể nuôi nhốt cuối cùng trên địa bàn, chính thức đưa Lạng Sơn trở thành địa phương thứ 40 trên cả nước không có gấu bị nuôi nhốt lấy mật tại Việt Nam.
1 trong 3 cá thể gấu tại nhà bà Thúy trước khi được chuyển giao (Ảnh: ENV)
Theo hồ sơ ghi nhận, hộ gia đình bà Thúy đã nuôi nhốt gấu từ nhiều năm trước và được đăng ký quản lý cùng gắn chíp quản lý theo chương trình của Chính phủ. Tuy nhiên, ngày 26/11/2019, Đoàn kiểm tra - gắn chíp quản lý gấu với sự tham gia của đại diện Chi cục Kiểm lâm vùng I, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lạng Sơn và Tổ chức Bảo vệ Động vật thế giới (World Animal Protection) đã không phát hiện chíp quản lý trên một trong tổng số 03 cá thể gấu đang được nuôi tại cơ sở và lập biên bản về vụ việc trên. Từ thời điểm đó, Chi cục kiểm lâm tỉnh Lạng Sơn và các cơ quan chức năng có liên quan thường xuyên trao đổi, vận động gia đình bà Thúy chuyển giao gấu cho Nhà nước và tránh các hậu quả pháp lý đáng tiếc đối với gia đình.
Ông Nguyễn Hữu Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lạng Sơn cho biết:
“Chính quyền tỉnh Lạng Sơn luôn coi trọng công tác bảo vệ các loài động vật hoang dã nói chung và việc quản lý, bảo vệ gấu nói riêng. Ngay sau khi tiếp nhận thông tin về trường hợp này, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lạng Sơn đã phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan và các tổ chức bảo tồn thường xuyên vận động, tuyên truyền tới chủ gấu để có thể chuyển giao 03 cá thể gấu cuối cùng tại Lạng Sơn về với trung tâm cứu hộ. Chúng tôi tin tưởng rằng các cá thể gấu này sẽ có cuộc sống tốt đẹp hơn tại trung tâm cứu hộ”.
ENV phối hợp cùng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Long An thường xuyên kiểm tra, vận động chủ hộ chuyển giao các cá thể gấu về trung tâm cứu hộ (Ảnh: ENV)
Ghi nhận những nỗ lực của các cơ quan chức năng tỉnh Lạng Sơn, Bà Bùi Thị Hà - Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên chia sẻ:
“ENV hoan nghênh sự quyết tâm và những nỗ lực của chính quyền tỉnh Lạng Sơn nhằm chấm dứt hoạt động nuôi nhốt gấu lấy mật tại địa phương. Thành công của Lạng Sơn sẽ là động lực cho các tỉnh thành khác và là bằng chứng rõ nét cho thấy thành công chỉ có thể đạt được khi chúng ta kiên quyết với mục tiêu chấm dứt hoàn toàn tình trạng nuôi nhốt gấu tại Việt Nam. ENV kêu gọi các địa phương chỉ còn một hoặc hai cá thể gấu cuối cùng như Long An, Sơn La, Hà Nam, Yên Bái, Hưng Yên và Thái Nguyên noi gương tỉnh Lạng Sơn tăng cường vận động các chủ gấu nuôi trên địa bàn mình để trở thành địa phương tiếp theo không còn gấu nuôi nhốt”.
Theo cơ sở dữ liệu của ENV, tính tới thời điểm hiện tại 6/2021, cả nước vẫn còn 346 cá thể gấu bị nuôi nhốt trong các cơ sở tư nhân. Đặc biệt, thành phố Hà Nội đang là điểm nóng nhất về nuôi nhốt gấu với 161 cá thể, chiếm khoảng 46,5% tổng số gấu bị nuôi nhốt trên cả nước Một số cơ sở nuôi nhốt gấu ở Thủ đô có dấu hiệu buôn bán mật gấu và các dấu hiệu vi phạm pháp luật về ĐVHD khác nhưng vẫn chưa bị xử lý triệt để. Chấm dứt hoạt động nuôi nhốt gấu tại Việt Nam là một nhu cầu và xu thế tất yếu.
Hoạt động nuôi nhốt gấu không được Nhà nước khuyến khích do tất cả các cá thể gấu có nguồn gốc bất hợp pháp, việc nuôi nhốt gấu không những không mang lại lợi ích cho người dân mà còn đẩy các loài ĐVHD đến con đường tuyệt chủng và tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, để chấm dứt được hoạt động nuôi nhốt gấu đòi hỏi nỗ lực rất nhiều của các cơ quan chức năng, đặc biệt là lực lượng kiểm lâm trong việc tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các dấu hiệu vi phạm về gấu, đặc biệt tại các cơ sở nuôi nhốt gấu và tăng cường tuyên truyền, thuyết phục chủ nuôi chuyển giao gấu cho Nhà nước.
