Gỡ vướng 12.000 sổ đỏ cấp sai hạn mức như thế nào?

Người dân không được giao đất tái định cư

Do sai sót của các cơ quan quản lý nhà nước khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất liên quan tới đất ở nên người dân khu vực thuộc quy hoạch của bãi rác Nam Sơn  không được hưởng chính sách tái định cư.

Đến nay, xung quanh bãi rác Nam Sơn (huyện Sóc Sơn) mới chỉ có 14 hộ được xét duyệt giao đất tái định cư và chuyển ra khỏi khu vực ô nhiễm. Còn gần 70 hộ vẫn bám trụ lại, không thể chuyển đi do không được giao đất tái định cư.

Đại diện UBND xã Hồng Kỳ, huyện Sóc Sơn cho biết, các hộ này đều xuất trình sổ đỏ được huyện Sóc Sơn và Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội công nhận là đất ở tuy nhiên các kết luận thanh tra lại chỉ ra rằng, do sổ cấp lần đầu cho chủ gốc có sai sót trong việc cấp vượt hạn mức nên sau khi bán một phần hoặc chia tách, cho tặng, nhiều sổ đã không còn diện tích đất ở. Chiếu theo quy định, nhiều hộ mặc dù có sổ ghi là có đất ở nhưng vẫn không đủ điều kiện để được hưởng chính sách tái định cư.

Hiện chỉ những sổ cấp không vượt hạn mức mới được xem xét tái định cư. Những sổ cấp vượt hạn mức sẽ bị thu hồi sau đó cấp lại theo đúng hạn mức cho chủ gốc đầu tiên. Tuy nhiên, trong suốt một thời gian dài từ năm 1993-2015, từ sổ của chủ gốc sau đó đã được chia tách, mua đi bán lại nhiều lần và đều được các cơ quan có thẩm quyền cho tách sổ và người dân đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính.

Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội đang đề xuất thành lập đoàn thanh tra đến từng thửa đất để đề xuất tìm hướng xử lý. Tuy nhiên, việc rà soát 12.000 hộ là điều không dễ dàng và ảnh hưởng đến tiến độ của nhiều dự án.

Phân loại để xử lý

Thông tin tại Hội nghị tiếp xúc với cử tri huyện Sóc Sơn diễn ra tại huyện Sóc Sơn chiều 25/4, ông Nguyễn Văn Toàn - quyền Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Sóc Sơn thông tin: Địa bàn huyện có 12.000 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp vượt hạn mức đất ở. Trong đó từ năm 1993 - 2000 cấp 3.000 giấy chứng nhận; từ năm 2005-2012 cấp 9.000 giấy chứng nhận. Các hộ dân đều có nguồn gốc sử dụng đất trước năm 1980.

Để tháo gỡ khó khăn vướng mắc, bảo đảm quyền của người sử dụng đất đối với các trường hợp được cấp giấy chứng nhận vượt hạn mức đất ở, UBND huyện Sóc Sơn đã ban hành quy trình nội bộ giải quyết thủ tục điều chỉnh mục đích sử dụng đất (điều chỉnh hạn mức đất ở) đối với các thửa đất được cấp giấy chứng nhận vượt hạn mức đất ở.

Đến nay, UBND huyện đã vận động được 1.000 hộ dân tự nguyện điều chỉnh về hạn mức đất ở theo đúng quy định. Còn 11.000 giấy chứng nhận chưa được xử lý.

Theo Phòng TN&MT huyện Sóc Sơn, việc xử lý giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp vượt hạn mức gặp rất nhiều khó khăn do quá trình sử dụng các hộ dân đã đăng ký biến động, cấp đổi, cấp lại giấy chứng nhận sau khi chia tách, mua bán, chuyển nhượng, tặng cho nên không thể thực hiện được việc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp không đúng quy định (tại Điều 106 Luật Đất đai, Nghị định 148/2020/NĐ-CP ngày 18/12/2020 của Chính phủ).

Trong buổi làm việc với cử tri huyện Sóc Sơn mới đây, Giám đốc Sở TN&MT Hà Nội Nguyễn Huy Cường cho biết, không thể có cơ chế chung ban hành để xử lý toàn bộ các trường hợp này. Giải pháp là huyện phải phân loại, giao thanh tra huyện thanh tra từng đợt. Cả hệ thống chính trị phải cùng vào cuộc để tháo gỡ vấn đề này.

Cũng tại buổi làm việc với cử tri huyện Sóc Sơn, Chủ tịch UBND TP Hà Nội, Trần Sỹ Thanh cam kết sẽ từng bước giải quyết vấn đề này, trước hết sẽ lập đoàn thanh tra để rà soát lại liên quan tới từng sổ cấp sai, sau đó đưa ra hướng giải quyết hợp tình, hợp lý để đảm bảo quyền lợi của người dân.

Theo quy định hạn mức công nhận đất ở tại huyện Sóc Sơn là 400 m2 một hộ đối với xã trung du và 300 m2 một hộ đối với xã đồng bằng. Tuy nhiên, các sổ này đã được cấp vượt hạn mức, gây nhiều khó khăn cho người dân và cơ quan quản lý. Trong gần 20 năm, từ năm 1993 - 2012, huyện Sóc Sơn đã cấp 12.000 sổ đỏ sai hạn mức đất ở, có những hộ được cấp đến 2.000 m2 đất ở, vượt hạn mức 4 - 5 lần. Năm 2020, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra sai phạm này và UBND huyện Sóc Sơn đã ra quyết định thu hồi lại số sổ đỏ cấp vượt hạn mức và đề nghị người dân phối hợp điều chỉnh sổ lại theo hạn mức quy định. Tuy nhiên cái khó là khi hạn mức bị giảm như vậy, nhiều hộ sau khi tách sổ cho tặng các con, sổ của con họ gần như không còn đất ở mà chỉ là đất vườn.

Tạ Nhị