Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi): Chấm dứt tình trạng sở hữu chéo, thao túng tổ chức tín dụng

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho hay, so với dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 5, nhiều nội dung đã được các cơ quan nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý tại dự thảo Luật. Việc rà soát, hoàn thiện được tiến hành một cách cẩn trọng, kỹ lưỡng, bám sát các đường lối, chủ trương nêu tại Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội, Chiến lược phát triển ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, nhất là nhiệm vụ trọng tâm về cơ cấu lại hệ thống tổ chức tín dụng tại Nghị quyết số 31/2021/QH15 của Quốc hội về cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025. Cùng với đó, tạo chuyển biến trong quản trị, gia tăng sức chống chịu của các tổ chức tín dụng trước những cú sốc từ bên ngoài.

Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet.

Những ý kiến các đại biểu cho thấy, Luật Các tổ chức tín dụng là luật có tính chuyên sâu, phức tạp, ảnh hưởng sâu rộng hoạt động kinh tế - xã hội, có tác động đến nhiều đối tượng và tác động trực tiếp đến chính sách tài chính, tiền tệ, ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời liên quan đến thông lệ và pháp luật quốc tế. Bên cạnh đó, Luật này liên quan nhiều luật khác như Bộ luật Dân sự, Luật Thi hành án dân sự...Chính vì vậy, các đại biểu đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉ đạo rà soát các quy định trong dự thảo luật để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất, tránh chồng chéo với các luật khác sẽ gây tác động không tốt, đặc biệt là đối với an ninh, an toàn hệ thống ngân hàng và hoạt động kinh tế - xã hội.

Theo đại biểu Dương Khắc Mai (Đắk Nông), cần nghiên cứu có các chế tài đủ mạnh, đủ sức răn đe với các trường hợp vi phạm, gắn trách nhiệm của Ngân hàng Nhà nước, các cơ quan có liên quan nhằm bảo đảm các quy định được chấp hành nghiêm túc. Đồng thời, nghiên cứu thêm các quy định về xử lý triệt để vấn đề sở hữu chéo, thao túng chi phối các tổ chức tín dụng, trên cơ sở tổng kết quản lý hoạt động của các tổ chức tín dụng, đặc biệt là xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém trong thời gian vừa qua.

Đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cho biết, các quy định của Luật cần được nghiên cứu kỹ lưỡng và cẩn trọng, hướng đến mục tiêu kép là tạo cơ chế để xây dựng, thúc đẩy hệ thống tín dụng phát triển mạnh mẽ nhưng phải an toàn để làm bệ đỡ cho nền kinh tế.

Hạn chế thao túng, chi phối tổ chức tín dụng

Theo đề xuất của Chính phủ tại Báo cáo số 612/BC-CP, dự thảo luật đã chỉnh lý quy định liên quan đến hạn chế thao túng, chi phối tổ chức tín dụng. Trong đó, điều chỉnh quy định về người có liên quan phù hợp với loại hình quỹ tín dụng nhân dân; điều chỉnh tỷ lệ sở hữu cổ phần với cổ đông cá nhân là 5% và quy định lộ trình giảm dần giới hạn cấp tín dụng xuống 10% vốn tự có đối với một khách hàng và 15% vốn tự có đối với khách hàng và người có liên quan trong 5 năm để giảm thiểu tác động.

Đồng tình với quy định mới trong dự thảo luật là cấm sở hữu chéo, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cho rằng, vấn đề rất quan trọng và thời gian qua một số ngân hàng đã vướng phải. Tuy vậy, theo đại biểu, hiện nay điều quan trọng cốt lõi là giám sát, quan tâm hơn đối với những trường hợp chủ của các ngân hàng là doanh nghiệp lớn, không để xảy ra những trường hợp như Ngân hàng SCB. Vấn đề không phải ở tỷ lệ sở hữu cổ phần với cổ đông cá nhân là 5% hay 10% mà điều rất quan trọng là vài chục cổ đông cùng rút tiền một lúc, thời gian qua đã xảy ra chuyện này.

Theo đại biểu Trịnh Xuân An phân tích, nghị quyết của Trung ương và Quốc hội là chấm dứt tình trạng sở hữu chéo. Từ vụ việc của Ngân hàng SCB và thực trạng đánh giá một số ngân hàng hiện nay, có 3 vấn đề: sở hữu chéo, chi phối và thao túng đối với hệ thống tín dụng.

Đại biểu cho hay, cốt lõi của hệ thống Ngân hàng Việt Nam đang nằm ở vấn đề quản trị. Để chống sở hữu chéo, thao túng, chi phối trong hệ thống ngân hàng, thì việc xác định được cá nhân, tổ chức nào là chủ sở hữu thực sự của ngân hàng là yếu tố hàng đầu. Chính vì thế, cần xây dựng được khuôn khổ pháp lý để  xác định được cá nhân, tổ chức nắm quyền chi phối, ảnh hưởng đến việc ra quyết định cho hoạt động của ngân hàng.

Để làm được vấn đề nói trên, đại biểu đề nghị quy định hai vấn đề cụ thể: Một là thay vì việc giảm tỷ lệ sở hữu, phải minh bạch thông tin cho tất cả các cá nhân, tổ chức là cổ đông của ngân hàng thương mại. Xác định nghĩa vụ công bố thông tin đối với các cổ đông là tổ chức và cá nhân, nhóm người có liên quan sở hữu cổ phần của tổ chức tín dụng trên. Hai là phải kiểm soát được dòng tiền góp vốn thông qua cơ chế thanh toán không dùng tiền mặt và áp dụng kiểm soát dữ liệu cá nhân..

Đại biểu Trịnh Xuân An đề nghị cân nhắc giữ nguyên quy định hiện hành về tỷ lệ sở hữu cổ phần quy định tại Điều 63 và giới hạn cấp tín dụng tại Điều 136. Việc xác định lộ trình như dự kiến trong dự thảo luật chưa đủ cơ sở. Tỷ lệ cổ phần đối với cá nhân là 5% là hợp lý, tuy nhiên đối với tổ chức thì cần phải đánh giá thêm, với doanh nghiệp tốt hoàn toàn có thể cho vay với tỷ lệ cao. 

Theo Tạ Ngọc/ Diễn đàn sự thật

https://www.facebook.com/groups/4054824701243922/posts/7106379629421732/?