Tổng thư ký Liên hợp quốc (LHQ) Antonio Guterres, đã mở đầu thông điệp đưa ra nhân Ngày Quốc tế Không rác thải (Zero Waste Day 30/3) năm 2024 bằng lời khẳng định: “Hành tinh của chúng ta đang ngập ngụa trong rác thải”.
Lời cảnh tỉnh mạnh mẽ này phản ánh thực trạng đáng lo ngại hiện tại của Hành tinh Xanh, đồng thời nêu bật sự cấp thiết phải hành động để tăng cường quản lý khủng hoảng.
Thế giới đang chứng kiến cuộc khủng hoảng nghiêm trọng về rác thải. Tuy nhiên, các dịch vụ quản lý chất thải toàn cầu không được trang bị đầy đủ để giải quyết vấn đề này. Ở các nước thu nhập thấp, tình hình thậm chí còn tồi tệ hơn, ước tính có khoảng 90% lượng rác thải không được xử lý đúng cách.
Ô nhiễm chất thải đe dọa đến sức khỏe con người, sự thịnh vượng kinh tế và làm trầm trọng thêm “bộ ba” cuộc khủng hoảng của hành tinh (gồm biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học và ô nhiễm môi trường).
Theo Chương trình Môi trường LHQ (UNEP), nếu không có hành động khẩn cấp thì đến năm 2050, khối lượng rác thải toàn cầu có thể lên đến 3,8 tỷ tấn, kéo theo gánh nặng kinh tế cao gấp đôi, có thể lên đến 640 triệu USD vào năm 2050 (từ mức 361 triệu USD năm 2020). Con số này cũng đã tính tới những “chi phí ẩn” liên quan đến việc xử lý rác kém hiệu quả dẫn tới ô nhiễm, suy giảm sức khỏe và biến đổi khí hậu.
Trước đó, vào cuối năm 2022, Hội đồng Bảo an LHQ đã tuyên bố ngày 30/3 hằng năm là Ngày quốc tế Không rác thải. Ngày Quốc tế Không rác thải năm 2024 nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải tăng cường quản lý chất thải trên toàn cầu và tầm quan trọng của các hoạt động sản xuất và tiêu dùng bền vững. Sự kiện tôn vinh các sáng kiến “không rác thải” ở mọi cấp độ, góp phần thúc đẩy Chương trình nghị sự 2030 về Phát triển bền vững.
Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet.
Nhiều nước trên thế giới hiện đang nỗ lực giảm rác thải thông qua các biện pháp thúc đẩy mô hình sản xuất-tiêu dùng bền vững và chuyển đổi sang nền kinh tế tuần hoàn.
Vừa qua, ngày 15/3, chính phủ các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) đã thông qua dự luật mới của EU về cắt giảm rác thải bao bì và cấm đồ nhựa dùng một lần từ ngày 1/1/2030. Thỏa thuận cũng mở đường cho việc thiết lập các hướng dẫn về xử lý chai nhựa và lon hộp. Đến năm 2029, các quốc gia thành viên phải đảm bảo thu gom riêng biệt ít nhất 90% các loại bao bì này mỗi năm.
Tại nước ta, chính phủ nhận thức rõ “không rác thải” là một giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu và đã thông qua Kế hoạch hành động quốc gia về thực hiện kinh tế tuần hoàn, với mục tiêu xử lý 85% lượng rác thải nhựa và giảm 50% lượng rác thải nhựa ra biển và đại dương. Việt Nam cũng xây dựng Chương trình hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương với mục tiêu giảm 75% đến năm 2030. Để đạt “không rác thải”, cần có cách tiếp cận toàn diện, toàn xã hội với sự tham gia của mọi thành phần trong xã hội, nâng cao nhận thức của nhà sản xuất và người tiêu dùng.
Ngày quốc tế Không rác thải (International Day of Zero Waste) 30/3 được tổ chức hàng năm với mục đích thúc đẩy các mô hình sản xuất và tiêu dùng bền vững, đồng thời nâng cao nhận thức về những đóng góp của các sáng kiến không rác thải đối với sự tiến bộ của Chương trình nghị sự 2030 vì sự Phát triển Bền vững.
Ngày này có thông điệp là kêu gọi tất cả các bên liên quan – bao gồm chính phủ, doanh nghiệp, học viện, cộng đồng, phụ nữ và thanh niên..., tham gia các hoạt động nâng cao nhận thức về các sáng kiến không rác thải.
Đây là một cơ hội thực sự để xây dựng dựa trên các sáng kiến của địa phương, khu vực và quốc gia nhằm thúc đẩy quản lý rác thải thân thiện với môi trường và đóng góp cho các Mục tiêu Phát triển bền vững.
Theo Tạ Ngọc/ Diễn đàn sự thật
https://www.facebook.com/groups/4054824701243922/posts/7594688210590869/?
