Những nhà băng mua lại trái phiếu trước hạn
Việc từ đầu năm đến nay nhóm ngân hàng đẩy mạnh mua lại trái phiếu có lẽ khiến không ít người ngạc nhiên.
Theo thống kê, tổng giá trị trái phiếu đến hạn trong phần còn lại của năm 2023 tính đến thời điểm ngày 2/6/2023 là 195.090 tỷ đồng; nhóm bất động sản là nhóm dẫn đầu với 101.179 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng lên đến gần 52%, nhóm ngân hàng xếp sau đó với 31.661 tỷ đồng.
Được biết, Ngân hàng TMCP Phát triển TPHCM (HDBank) trong hai ngày (11 - 12/6) đã mua lại toàn bộ 600 tỷ đồng trái phiếu đang lưu hành của mã HDBL2128003, được phát hành vào ngày 11/6/2021, thời hạn của lô trái phiếu là 7 năm với mục đích là tăng nguồn vốn cấp 2 dài hạn, phục vụ nhu cầu cấp tín dụng của HDBank.
Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet.
Vào ngày 26/5 và 2/6, ngân hàng này cũng đã mua lại trước hạn toàn bộ 400 tỷ đồng và 500 tỷ đồng của các mã HDBL2128001 và HDBL2128002. Cả 2 lô trái phiếu nói trên đều có thời hạn 7 năm và cùng được phát hành vào giữa năm 2021.
Ngày 12/6, HĐQT Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) đã có nghị quyết về việc mua lại trước hạn trái phiếu phát hành riêng lẻ lần 4 năm 2022. Nhà băng này sẽ mua lại 4 lô trái phiếu mã ACBH2124005, ACBH2124006, ACBH2124011 và ACBH2124012, tổng mệnh giá mua lại tối đa là 10.000 tỷ đồng. 4 lô trái phiếu này là loại trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không có tài sản và không phải là nợ thứ cấp của ACB.
Nguồn mua lại được ACB sử dụng từ nguồn thu các khoản cho vay VNĐ trung và dài hạn hoặc các nguồn cho vay, đầu tư đến hạn khác hoặc các nguồn vốn hợp pháp khác đến hạn vào thời điểm mua lại trái phiếu trước hạn.
Vào ngày 7/6, Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam (MSB) cũng có thông báo đã thực hiện mua lại toàn bộ 1.000 tỷ đồng mã trái phiếu MSBL2124003 được phát hành vào ngày 7/6/2021 và có thời gian đáo hạn là ngày 7/6/2024.
Trước đó, vào ngày 5 và 8/6/2023, Ngân hàng TMCP Bản Việt (Viet Capital Bank) cũng mua lại toàn bộ 250 tỷ đồng trái phiếu của hai mã BVBL2229002 được phát hành vào ngày 4/3/2022, thời gian đáo hạn là ngày 4/3/2029 và mã BVBL2229003 phát hành vào ngày 8/3/2022, thời gian đáo hạn ngày 8/3/2029.
Tại sao nhà băng đua nhau mua lại trái phiếu trước hạn?
Trước đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Thông tư số 03/2023/TT-NHNN vào ngày 23/4/2023, ngưng hiệu lực thi hành khoản 11 Điều 4 Thông tư số 16/2021/TT-NHNN quy định việc tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh ngân hàng nước ngoài mua, bán trái phiếu doanh nghiệp (TPDN).
Cụ thể, kể từ ngày ngày 24/4/2023 đến hết ngày 31/12/2023, TCTD được mua lại TPDN chưa niêm yết đã bán và/hoặc TPDN chưa niêm yết được phát hành cùng lô/cùng đợt phát hành với TPDN chưa niêm yết mà TCTD đã bán khi đáp ứng một số điều kiện tại thông tư này.
Các nhà băng bên cạnh việc mua lại trái phiếu của các doanh nghiệp mà mình đã tư vấn, bảo lãnh phát hành hay phân phối đến nhà đầu tư, nếu đảm bảo đủ điều kiện và thỏa thuận được với trái chủ cũng có thể lựa chọn tự mua lại trái phiếu của chính mình đã phát hành, hoặc trong quy định phát hành trước đây có kèm điều khoản được mua lại.
Theo các chuyên gia kinh tế đánh giá, quy định trên giúp hỗ trợ một phần thanh khoản cho thị trường trái phiếu. Áp lực trái phiếu đáo hạn trong năm 2023 sẽ được giảm phần nào nếu tổ chức tín dụng tham gia mua TPDN. Được biết, các ngân hàng hiện đang là trái chủ lớn nhất (ước tính chiếm khoảng 34% tổng dư nợ TPDN đang lưu hành). Với việc giải ngân vốn đầu ra chưa như kỳ vọng, nhu cầu vay vốn trong nền kinh tế vẫn rất thấp, tình trạng thừa tiền kéo dài, các nhà băng phải mua lại trái phiếu để giảm mức độ thừa vốn và tối ưu hiệu quả sử dụng vốn.
Ngoài ra, trong thời gian gần đây các ngân hàng đã tăng vốn ồ ạt thành công, cũng như trong năm nay có kế hoạch phát hành cổ phiếu tăng vốn điều lệ khủng, giúp tăng hệ số an toàn vốn cũng như cải thiện cơ cấu nguồn vốn kinh doanh dài hạn, từ đó cũng giúp các tổ chức này giảm bớt mức độ phụ thuộc vốn ở kênh trái phiếu. Chính vì thế, mua lại trước hạn trái phiếu đã phát hành được đánh giá là chiến lược phù hợp.
Theo quy định hiện nay, vốn tự có cấp 2 (chủ yếu là từ nguồn phát hành trái phiếu dài hạn với kỳ hạn trên 5 năm) tối đa bằng vốn tự có cấp 1 (chủ yếu gồm vốn điều lệ, các quỹ dự trữ và lợi nhuận chưa phân phối). Chính vì thế, với trái phiếu dài hạn đã phát hành những năm trước và khi không còn đảm bảo điều kiện thời gian còn lại trên 5 năm, khi đó bắt đầu từ năm thứ 5 trước khi đến hạn thanh toán, mỗi năm tại ngày đầu tiên của năm (tính theo ngày phát hành), giá trị nợ trái phiếu được tính vào vốn cấp 2 sẽ phải khấu trừ 20% tổng mệnh giá.
Do đó, để có dư địa phát hành trái phiếu mới có kỳ hạn trên 5 năm trong thời gian tới, các ngân hàng sẽ tìm cách mua lại trước hạn các trái phiếu này với mục đích tăng giá trị được tính vào vốn tự có cấp 2 nhiều hơn. Có nghĩa là, việc mua lại trước hạn các trái phiếu để đảm bảo đủ điều kiện cho kế hoạch phát hành mới là cách mà các ngân hàng tái cơ cấu lại kỳ hạn của trái phiếu theo hướng dài hơn, để duy trì hệ số an toàn vốn luôn ở mức cao, cũng như đảm bảo cho các hệ số khác như tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn.
Trên thực tế, dù thị trường TPDN vẫn đang gặp không ít khó khăn nhưng ngoài những đợt mua lại trước hạn, vẫn có những ngân hàng lên kế hoạch tiếp tục huy động vốn qua kênh trái phiếu này. Với chủ thể là những ngân hàng có hiệu quả kinh doanh ổn định, có thể các nhà đầu tư vẫn có đủ sự tin tưởng để mua trái phiếu ngân hàng với lãi suất cao hơn so với lãi suất tiền gửi tiết kiệm.
Tạ Ngọc/ Diễn đàn sự thật
https://www.facebook.com/groups/4054824701243922/posts/6541470439245990/?
