Nguyên nhân là Thông tư 06 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/9/2023, so với trước thì việc bổ sung nhiều quy định cấm cho vay, dẫn đến việc tiếp cận tín dụng NH khó khăn hơn, dẫn đến tình trạng một số doanh nghiệp (DN) có nhu cầu vay vốn, kể cả có các DN bất động sản, người mua nhà, nhà đầu tư bất động sản càng khó tiếp cận được vốn vay NH.
HoREA thậm chí còn cho rằng việc quy định thêm các đối tượng không được vay vốn là dựng thêm "rào chắn" với người mua nhà, DN bất động sản khi tiếp cận tín dụng. Dẫn đến gây hệ lụy không nhỏ đến các DN đang trong giai đoạn phát triển, do không thể tiếp cận vốn để tiếp tục triển khai dự án hay phát triển dự án mới trong đó có cả các DN bất động sản.
Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet.
NH Nhà nước lên tiếng về Thông tư 06 bổ sung quy định về một số nhu cầu mà NH thương mại không được cho vay là để hạn chế rủi ro phát sinh trong hoạt động cho vay, kiểm soát việc sử dụng vốn đúng mục đích. Cụ thể, nhằm kiểm soát sử dụng vốn vay đúng mục đích phù hợp với việc gửi tiết kiệm, giao dịch chứng minh tài chính thì Thông tư 06 quy định các NH thương mại không được cho vay để gửi tiền. Bởi vì bản chất của tiền gửi tiết kiệm và giao dịch chứng minh tài chính không phải là tiền đi vay từ các NH thương mại mà là hình thành từ chính nguồn tiền của khách hàng.
Tương tự như vậy, quy định NH thương mại không cho vay đối với mục đích góp vốn, mua, nhận chuyển nhượng phần vốn góp của công ty TNHH, công ty hợp danh; góp vốn, mua, nhận chuyển nhượng cổ phần của công chưa niêm yết trên thị trường chứng khoán bởi vì vốn điều lệ của công ty chỉ thể hiện trên báo cáo tài chính, vì vậy vậy nếu hình thành từ vốn vay sẽ phản ánh không chính xác năng lực tài chính của công ty đó. Cùng với đó, NH thương mại do không kiểm soát được việc sử dụng vốn, không có cơ sở để đánh giá khả năng trả nợ của bên nhận vốn góp nên khó kiểm soát mục đích sử dụng tiền vay. Đây cũng là một trong những hình thức mà khách hàng có thể sử dụng để che giấu hình thức sở hữu lẫn nhau.
Hay quy định không được cho vay để trả nợ góp vốn theo hợp đồng góp vốn, hợp đồng hợp tác đầu tư hoặc hợp đồng hợp tác kinh doanh để thực hiện dự án, theo NH Nhà nước là vì những dự án đó không bảo đảm tính pháp lý và sẽ phát sinh rủi ro khi dự án không có nguồn thu, ảnh hưởng đến tiến độ thu hồi nợ của dự án và khó khăn trong quá trình xử lý tài sản bảo đảm.
Đối với quy định không cho vay nhằm bù đắp tài chính là do việc cho vay này tiềm ẩn rủi ro trong sử dụng vốn vay và NH thương mại khó đánh giá sự tương thích giữa nhu cầu vay vốn và giá trị tài chính khách hàng đã vay và tính xác thực của từng chứng từ. Tuy vậy, thực tế có một số nhu cầu vốn vay bù đắp tài chính là chính đáng, như trường hợp DN cần thiết phải trả một số chi phí nhất định để đảm bảo tiến độ dự án, qua đó tăng cường khả năng tiếp cận vốn tín dụng của DN. Trường hợp này, NH Nhà nước cho rằng một mặt nếu khoản vay trung dài hạn được duyệt, NH thương mại sẽ giải ngân số tiền DN ứng trước vốn; mặt khác, có thể xem xét giải ngân để triển khai dự án.
Đối với việc việc cấm cho vay để gửi tiết kiệm, TS Lê Đạt Chí (Trường ĐH Kinh tế TP HCM) đã đưa ra tình huống một DN có vốn chỉ vài chục tỉ đồng gửi tiết kiệm NH rồi thế chấp số tiền này để vay vốn nhằm cung cấp hồ sơ năng lực tham gia đấu giá các lô đất. Lúc đó, NH cho vay kiểm soát được tiền gửi tiết kiệm. Số vốn hàng chục tỉ đồng của DN đó đủ chi trả cho chênh lệch lãi suất vay vốn và lãi suất tiền gửi, NH không có gì phải lo ngại rủi ro.
TS Lê Đạt Chí đặt giả thiết vấn đề còn lại là khi đấu giá đất thành công, tiền đâu để DN thanh toán? Nếu không thanh toán được, tiền đặt cọc sẽ mất, DN sẽ mất khả năng thanh toán phần chênh lệch giữa lãi suất cho vay và lãi suất tiền gửi. Điều cần chú ý nữa là nếu NH cho vay rồi để cho khách gửi tiết kiệm sẽ ảnh hưởng tới room tín dụng hoặc NH không tập trung vào các DN sản xuất - kinh doanh, làm chệch hướng chủ trương của nhà nước. TS Lê Đạt Chí cho rằng việc ra quy định cấm là phù hợp.
Về đề nghị của HoREA là bãi bỏ việc không cho vay với dự án đã có đủ pháp lý hoặc dự án sử dụng đất đã có văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc đã được cấp giấy phép xây dựng, Tổng Thư ký Hiệp hội NH- ông Nguyễn Quốc Hùng, cũng không ủng hộ và yêu cầu HoREA phải giải thích cho người dân hiểu nếu dự án BĐS đã có giấy phép xây dựng nhưng không được cấp sổ đỏ; chủ đầu tư đã xây dựng hạ tầng nhưng không nộp thuế; DN xây dựng trường học, công viên, không đảm bảo được những tiêu chuẩn kỹ thuật hoặc không cấp sổ đỏ cho người dân mua nhà. .. tuy nhiên vẫn được vay vốn thì ai sẽ gánh hậu quả? Giả thiết NH cho DN vay nhưng vì những nguyên nhân trên nên người mua nhà không nộp tiền theo tiến độ cam kết thì DN lấy tiền đâu trả vốn và lãi cho NH?
Theo Tạ Ngọc/ Diễn đàn sự thật
https://www.facebook.com/groups/4054824701243922/posts/6646041245455575/?
