Mặc dù có nhu cầu lớn thế nhưng điều kiện còn nhiều khó khăn
Hiện nay, ở nhiều quốc gia ở Châu Âu, Trung Quốc, Bangladesh, Nhật Bản, Ấn Độ, Kazakhstan, ...tín dụng xanh, trái phiếu xanh đang được áp dụng rộng rãi. Tại hội thảo “Phát triển thị trường trái phiếu xanh và huy động tài chính xanh cho tăng trưởng xanh, bền vững”, nhu cầu về nguồn tài chính xanh đối với Việt Nam được các chuyên gia tài chính bàn luận sôi nổi.
Để thích ứng với biến đổi khí hậu và các mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia, để đạt được các cam kết về khí hậu theo Thỏa thuận Paris (COP26) Chính phủ Việt Nam có lẽ đang cần nhiều tiền hơn. Được biết, Việt Nam cần huy động gần 1 triệu tỷ đồng mỗi năm thông qua phát hành trái phiếu. Trong đó, 300.000 tỷ đồng cho trái phiếu Chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp 400.000 tỷ đồng, còn lại là trái phiếu địa phương và trái phiếu khác… Bên cạnh đó, đặc biệt quan trọng là nhu cầu trái phiếu xanh.
Thời gian qua, mặc dù huy động vốn thông qua việc phát hành trái phiếu xanh thế nhưng tỷ trọng còn rất thấp. Không chỉ trái phiếu xanh, thời gian qua tín dụng xanh từ nguồn vốn ngân hàng cũng chưa phát triển mạnh. Có thể nói, tỷ trọng tín dụng xanh trong cơ cấu tín dụng của ngành ngân hàng vẫn còn thấp. Nguyên nhân dẫn đến khó khăn đối với việc đầu tư vào dự án xanh có thể là do các dự án này yêu cầu chi phí cao, cần nguồn vốn lớn có độ nhạy cảm với cấu trúc và điều kiện của việc cấp vốn.
Những dữ liệu để phân tích dự án một cách chi tiết vẫn còn hạn chế đối với các nhà tài trợ dự án xanh, thực hiện dự án xanh cần một thời gian dài, từ đó dẫn tới nhiều loại rủi ro. Trong đó liên quan tới dòng tiền như kỳ hạn quá dài hoặc các mức lãi suất thấp hơn mức trung bình trên thị trường. Để đầu tư cho nghiên cứu và phát triển cần chi phí rất cao và chỉ mang lại lợi ích trong dài hạn. Thế nhưng hỗ trợ của Nhà nước còn hạn chế, vì vậy nguồn lực cho các dự án về thúc đẩy tăng trưởng xanh, phát triển bền vững vẫn chủ yếu phụ thuộc nhiều vào ngân sách nhà nước.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Tích cực tăng ưu đãi giúp trái phiếu xanh phát triển
Muốn phát hành trái phiếu xanh thì cần tiêu chí, điều kiện gì? Được biết, những đối tượng được cấp tín dụng xanh, phát hành trái phiếu xanh gồm: dự án đầu tư thuộc lĩnh vực bảo vệ môi trường, dự án đầu tư mang lại lợi ích về môi trường. Bên cạnh đó, việc xác nhận dự án thuộc danh mục phân loại xanh sẽ được thực hiện theo đề nghị của chủ dự án đầu tư, chủ thể phát hành trái phiếu xanh có nhu cầu xác nhận để được hưởng chính sách ưu đãi, hỗ trợ của nhà nước. Để khuyến khích việc phát hành trái phiếu xanh, hiện nay đối với chủ thể phát hành cũng có nhiều ưu đãi.
Được biết, đối với các dịch vụ: đăng ký niêm yết; quản lý niêm yết; giao dịch; đăng ký chứng khoán; hủy đăng ký chứng khoán một phần; lưu ký chứng khoán chủ thể phát hành và nhà đầu tư trái phiếu xanh được hưởng ưu đãi giảm 50% mức giá. Về thuế cũng có những ưu đãi như: Bộ Tài chính dự kiến trình các cấp có thẩm quyền ban hành các chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân đối với các nguồn thu nhập phát sinh từ trái phiếu xanh trong quá trình sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật Thuế thu nhập cá nhân và các văn bản hướng dẫn.
Để việc phát hành trái phiếu xanh thực sự đúng cũng cần xây dựng được danh mục phân loại xanh theo như chuẩn mực quốc tế và điều kiện của nước ta, tạo nên được hệ thống xác nhận dự án thuộc danh mục phân loại xanh theo hướng đơn giản và hiệu quả.
Trong đó, tạo danh mục phân loại xanh đi liền với những tiêu chí sàng lọc, ngưỡng và chỉ tiêu. Chuẩn hóa và đưa ra định nghĩa chính thức về các khái niệm như “phân loại xanh”, giảm thiểu biến đổi khí hậu, tốt cho môi trường, xã hội, bền vững hoặc không bền vững. Để hoàn thiện khung khổ pháp lý cho trái phiếu xanh, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường trong thời gian tới, hoàn thiện dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về danh mục phân loại xanh, làm căn cứ để chủ thể phát hành trái phiếu xanh. Hoàn thiện những nội dung về mẫu biểu báo cáo đối với trái phiếu doanh nghiệp xanh, đảm bảo thuận lợi trong quá trình triển khai thực hiện. Tích cực rà soát, kiến nghị cấp có thẩm quyền ban hành những chính sách ưu đãi trái phiếu xanh.
