Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải tại Kỳ họp thứ 5, các đại biểu cho rằng, thời gian qua, tại các tỉnh, thành trên cả nước có hàng loạt trung tâm đăng kiểm vi phạm, nhiều nơi đã đóng cửa gây bức xúc, khó khăn cho người dân và doanh nghiệp.
Điều này đã khiến cho hoạt động đăng kiểm bị chậm trễ, để người dân và doanh nghiệp phải chờ đợi, vất vả trong hoạt động đăng kiểm. Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải đã cho biết thực trạng và giái pháp để tháo gỡ khó khăn trong hoạt động đăng kiểm.
Ảnh minh họa. (Ảnh: ITN)
Tạo mọi điều kiện để đăng kiểm trở lại bình thường
ĐB Trần Thị Kim Nhung (đoàn Quảng Ninh) chất vấn việc thiếu nhân viên đăng kiểm có trách nhiệm của Bộ GTVT, vậy đây có phải là do chậm trễ trong chủ động, phối hợp với các cơ quan, bộ, ngành khác trong việc bố trí nhân sự không?
Trả lời các vấn đề trên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết các vụ việc đăng kiểm xảy ra rất đáng tiếc. Cả nước chỉ có hơn 2.000 đăng kiểm viên nhưng 1/3 trong số đó đã bị khởi tố. Trong khi để tuyển dụng được 1 đăng kiểm viên mất cả năm đào tạo, cấp chứng chỉ.
Cùng với đó là 106/281 trung tâm đăng kiểm phải đóng cửa. Khi vụ việc đăng kiểm xảy ra, Bộ GTVT đã đề nghị Bộ Công an, Bộ Quốc phòng hỗ trợ lực lượng, huy động đăng kiểm viên ở tất cả các trung tâm đăng kiểm trên toàn quốc hỗ trợ các nơi thiếu hụt, mời đăng kiểm viên nghỉ hưu còn sức khỏe về làm việc, làm ngoài giờ không kể ngày nghỉ, ngày Tết. Đây là trường hợp bất khả kháng.
Đến nay, cả nước còn 2 tỉnh Bắc Kạn, Hòa Bình chưa có trung tâm đăng kiểm nào được mở lại. Riêng với tỉnh Hòa Bình, Bộ GTVT đã chỉ đạo Sở GTVT khẩn trương hỗ trợ địa phương đào tạo nhân lực, thi tuyển, cấp chứng chỉ để tìm người giữ cương vị lãnh đạo trung tâm đăng kiểm, đăng kiểm viên.
Bộ trưởng cũng cho biết đã chỉ đạo quyết liệt và hiện Cục Đăng kiểm đã tuyển dụng được 350 đăng kiểm viên, sắp tới trình sửa Nghị định 139 để có cơ chế điều chỉnh lại không nhất thiết 1 dây chuyền phải có 3 đăng kiểm viên. Như vậy nguồn nhân lực phục vụ thời gian tới chắc chắn sẽ đủ.
Bên cạnh đó, Bộ đã ban hành Thông tư 02, trong đó miễn đăng kiểm lần đầu cho các xe mới và giãn chu kỳ đăng kiểm để phù hợp với quy định các nước. Việc này sẽ giảm thời gian, chi phí cho người dân, DN. Đồng thời, bộ tiếp tục sửa đổi Thông tư 16, ban hành Thông tư 08, qua đó sẽ tự động giãn đăng kiểm chứ không cần mang xe đến kiểm định. Việc này tránh lãng phí và tiết kiệm thời gian cho hơn 1,3 triệu xe.
Ngoài ra, Bộ GTVT đã phối hợp với Bộ Tài chính để đưa vào dự thảo Luật Giá sửa đổi, loại bỏ giá đăng kiểm ra khỏi danh mục giá đang quản lý.
Bộ GTVT cũng đã huy động đăng kiểm viên ở các trung tâm toàn quốc vào làm việc tại các nơi trung tâm đang thiếu hụt nhân lực. Bộ GTVT đang trình Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh lại văn bản quy định hoạt động đăng kiểm, để không nhất thiết một dây chuyền cần đủ ba đăng kiểm viên. Bộ GTVT đang tập trung đảm bảo chậm nhất trong tháng 7/2023 hoạt động đăng kiểm cả nước sẽ trở lại bình thường.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng nhận định, ngành Đăng kiểm còn 3 việc cần xử lý để hoạt động đăng kiểm trở lại bình thường:
Thứ nhất, điều chỉnh cơ chế tài chính theo hướng loại bỏ giá đăng kiểm ra khỏi danh mục giá do Nhà nước quản lý, bởi việc này cần để thị trường quyết định. Như vậy mới đảm bảo thu nhập cho đăng kiểm viên (việc này đang được nghiên cứu);
Thứ hai, tập trung đào tạo đăng kiểm viên để trong 3 tháng có đủ lực lượng bố trí đủ cho tất cả trung tâm đăng kiểm;
Thứ ba, ứng dụng công nghệ thông tin mạnh mẽ trong đăng kiểm để giảm công việc thủ công, hạn chế cảnh xếp hàng đăng kiểm như trước đây.
Sửa đổi quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới
Để gỡ vướng cho ngành đăng kiểm, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 30/2023/NĐ-CP ngày 8/6/2023 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 139/2018/NĐ-CP ngày 8/10/2018 của Chính phủ quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới.
Nghị định sửa đổi, bổ sung nguyên tắc hoạt động dịch vụ kiểm định xe cơ giới. Cụ thể, chỉ tổ chức được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động kiểm định xe cơ giới mới được phép hoạt động kiểm định xe cơ giới.
Hoạt động kiểm định phải bảo đảm tính độc lập, khách quan, minh bạch, tuân thủ quy định của pháp luật.
Trong trường hợp hệ thống các đơn vị đăng kiểm không đáp ứng được nhu cầu kiểm định của tổ chức và cá nhân thì cho phép huy động đơn vị đăng kiểm và nhân lực của lực lượng công an và quân đội tham gia hỗ trợ kiểm định xe cơ giới thuộc phạm vi điều chỉnh của nghị định này.
Việc xây dựng, thành lập đơn vị đăng kiểm phải phù hợp với quy hoạch tỉnh, quy hoạch chuyên ngành và các quy hoạch khác có liên quan, trong đó có xét đến các yếu tố đặc thù của các địa phương, vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo; phù hợp với số lượng, mật độ phương tiện được đăng ký trên địa bàn; khuyến khích ứng dụng công nghệ, thiết bị kiểm định hiện đại.
Vị trí xây dựng đơn vị đăng kiểm phải tuân thủ quy định về đấu nối, kết nối hệ thống giao thông; thuận tiện cho xe cơ giới ra vào kiểm định; bảo đảm an toàn, thuận lợi trong quá trình hoạt động, không gây cản trở và ùn tắc giao thông, đặc biệt là tại các đô thị lớn.
Sửa đổi điều kiện về cơ cấu tổ chức, nhân lực của đơn vị đăng kiểm
Theo nghị định, cơ cấu tổ chức của đơn vị đăng kiểm phải có tối thiểu các bộ phận sau:
+ Bộ phận lãnh đạo: Gồm Giám đốc, Phó Giám đốc hoặc phụ trách đơn vị đăng kiểm để tổ chức quản lý, điều hành đơn vị đăng kiểm; trong đó có tối thiểu 1 lãnh đạo đơn vị đủ điều kiện ký giấy chứng nhận kiểm định được quy định tại Điều 24 Nghị định này;
+ Bộ phận kiểm định: Gồm phụ trách bộ phận kiểm định, đăng kiểm viên để thực hiện kiểm tra, đánh giá tình trạng kỹ thuật của phương tiện;
+ Bộ phận văn phòng: Gồm nhân viên nghiệp vụ và các nhân viên khác để thực hiện các công việc văn phòng, hỗ trợ hoạt động kiểm định.
Nhân lực của đơn vị đăng kiểm gồm:
+ Có tối thiểu 1 lãnh đạo có đủ điều kiện theo quy định.
+ Có tối thiểu 1 phụ trách bộ phận kiểm định;
+ Dây chuyền kiểm định phải có tối thiểu 2 đăng kiểm viên bảo đảm thực hiện đủ các công đoạn kiểm định.
Các nhân sự quy định tại điểm a và điểm b khoản này được tham gia kiểm định tại các dây chuyền kiểm định và được tính là đăng kiểm viên trên dây chuyền kiểm định;
+ Có nhân viên nghiệp vụ để thực hiện các công việc quy định.
Nghị định sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 10. Đơn vị đăng kiểm bị tạm đình chỉ 1 tháng nếu vi phạm một trong các trường hợp sau:
+ Không bảo đảm một trong các điều kiện, yêu cầu, quy định tại Nghị định này và quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đơn vị đăng kiểm;
+ Có 2 lượt đăng kiểm viên bị xử phạt theo quy định tại khoản 1 Điều 38 Nghị định số 100/2019/NĐ-CP ngày 30.12.2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt trong thời gian 12 tháng liên tục;
+ Phân công đăng kiểm viên kiểm định không phù hợp nội dung chứng chỉ đăng kiểm viên.
Nghị định sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 10 như sau. Đơn vị đăng kiểm bị tạm đình chỉ 3 tháng nếu vi phạm một trong các trường hợp sau:
+ Thực hiện kiểm định và cấp giấy chứng nhận kiểm định cho xe cơ giới không đúng quy định, tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật.
+ Có từ 3 lượt đăng kiểm viên trở lên bị xử phạt theo quy định tại khoản 1 Điều 38 Nghị định số 100/2019/NĐ-CP hoặc từ 2 đăng kiểm viên trở lên bị thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên trong thời gian 12 tháng liên tục, trừ trường hợp bị thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên theo quy định tại khoản 6 Điều 18 Nghị định này.
+ Đưa ra các yêu cầu hoặc ban hành các thủ tục không có trong quy định do Bộ Giao thông vận tải ban hành về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới gây khó khăn cho tổ chức, cá nhân; từ chối cung cấp dịch vụ kiểm định xe cơ giới trái quy định của pháp luật.
+ Tiếp tục vi phạm một trong các trường hợp vi phạm tại khoản 1 Điều 10 của Nghị định này trong thời gian 12 tháng liên tục.
Nghị định 30/2023/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 8/6/2023.
