Đã có trẻ tử vong thương tâm do ăn quả hồng trâu
Sáng sớm ngày 4/10/2021, Khoa Cấp cứu Chống độc - Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp nhận 8 trẻ (từ 9-13 tuổi; ở huyện Văn Bàn, tỉnh Lào Cai) bị ngộ độc do ăn quả hồng trâu.
Trước đó, vào chiều 2/10, sau khi tan học được gia đình đón về nhà, nhóm 17 em gồm một học sinh mầm non, chín học sinh tiểu học và bảy học sinh THCS, tất cả cùng trú tại thôn Hát Tinh, xã Chiềng Ken, huyện Văn Bàn rủ nhau lên đồi gần nhà hái quả dại, có tên hồng trâu ăn và bị ngộ độc.
Khoảng 20 giờ đến 22 giờ cùng ngày, 9 gia đình đưa con đến Bệnh viện Đa khoa huyện Văn Bàn để cấp cứu và được chẩn đoán trẻ bị ngộ độc quả hồng trâu. Các bác sĩ tại Bệnh viện huyện đã nhanh chóng xử trí bằng gây nôn, truyền dịch, lợi tiểu, nhuận tràng cho 9 trẻ.
Đến khoảng 16 giờ ngày 3/10, có một học sinh đã tử vong; học sinh còn lại được chuyển tuyến về Hà Nội điều trị; còn lại 8 học sinh đang được điều trị tại Bệnh viện đa khoa huyện Văn Bàn.
Độc tố trong quả hồng trâu có thể gây chết người. Ảnh: BV Nhi TƯ
Tiến sĩ, bác sĩ Lê Ngọc Duy - Trưởng khoa Cấp cứu Chống Độc, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, khi nhận được tin báo, các bác sĩ tại Bệnh viện nhi Trung ương đã tiếp tục hỗ trợ chức năng sống, bù dịch, điều chỉnh rối loạn toàn kiềm, trợ gan và làm các xét nghiệm để chẩn đoán bệnh (xét nghiệm máu, khí máu, chức năng gan thận, siêu âm tim, điện tim, độc chất...) cho các em.
"Hiện tại tình trạng của cả 8 trẻ đều tạm thời ổn định, chưa nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, các bệnh nhi đều có tình trạng rối loạn nhịp tim, chỉ số men gan tăng, có biểu hiện hủy hoại tế bào gan, một số trẻ còn đau bụng nên chúng tôi đang tiến hành hội chẩn chuyên khoa tim mạch, gan mật, ngoại… đồng thời làm các xét nghiệm độc tố để phát hiện kịp thời các biến chứng khác của bệnh", Bác sĩ Duy thông tin.
Đặc điểm nhận biết quả hồng trâu gây độc
Cây hồng trâu thường mọc ở khu vực núi đá, thuộc dạng cây dây leo, vỏ thân cây màu xanh nhạt, có gai nhọn, cứng. Lá cây to dài gần bằng hai ngón tay người lớn, lá có màu xanh đậm. Quả tròn to bằng quả trứng gà, vỏ nhẵn mượt không có lông. Quả non vỏ màu xanh nhạt, khi quả chín vỏ có màu tím và hơi mềm, bửa ra có lớp vỏ màu hồng.
Mỗi quả có từ 4-6 hạt, các hạt có một lớp cùi màu trắng đục, nhiều nước, mềm bao bọc, bên trong cùi có một hạt to bằng hạt ngô có màu tím và hơi dẹt. Quả chín vào thời gian khoảng từ tháng 7 đến tháng 10 hàng năm.
Quả hồng trâu có thành phần chính là Ankaloid, Axit Amin, Axit Cacboxylic, Flavonoid, Polyphenol… Độc tố chính của quả hồng trâu là Alkaloid, chứa chính trong nhân hạt. Độc tính của chúng tác động chủ yếu lên tế bào cơ tim và gây phù phổi cấp dẫn tới suy hô hấp, trụy tim mạch. Một số hoạt chất khác có thể gây tổn thương các cơ quan khác như gan, thận...
Quả hồng trâu gây ngộ độc cho gần 20 em học sinh
Theo Tiến sĩ, bác sĩ Lê Ngọc Duy, việc phát hiện sớm và xử trí kịp thời là giải pháp quan trọng cứu sống bệnh nhân khi ăn quả hồng trâu. Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho các trường hợp bị ngộ độc hồng trâu mà chủ yếu là điều trị căn nguyên và điều trị triệu chứng.
Khi phát hiện trẻ có biểu hiện ngộ độc do ăn quả hồng trâu cần gây nôn, rửa dạ dày càng sớm càng tốt, cho trẻ uống than hoạt với liều 1-2 g/kg cân nặng, dùng 4-6 gói sorbitol (nếu không có thể cho uống lòng trắng trứng), tăng cường thải độc tố, duy trì chức năng sống (trợ tim-mạch, trợ hô hấp, suy gan chống co giật, chống phù phổi cấp…), xét nghiệm, theo dõi và điều chỉnh chất điện giải trong máu cho trẻ.
Gia đình khi thấy con ăn phải quả hồng trâu cần cho con uống nhiều nước và gây nôn, sau đó nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất bằng xe cơ giới (tuyệt đối không để trẻ đi bộ).
"Hiện đang là mùa quả hồng trâu chín, để đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân, đặc biệt là trẻ em, các cấp chính quyền địa phương, gia đình và nhà trường cần đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân nhận thức rõ về mức độ nguy hiểm của quả hồng trâu cũng như các loại quả dại khác, tuyệt đối không ăn thử dù chỉ một lần nhằm tránh những vụ việc đáng tiếc có thể xảy ra"– Bác sĩ Duy khuyến cáo.
Ngay sau khi vụ việc xảy ra, UBND huyện Văn Bàn đã chỉ đạo chặt hạ toàn bộ cây hồng trâu nguy hiểm, ở gần trường học và khu dân cư. Huyện cho biết sẽ chỉ đạo các địa phương rà soát, chặt hạ triệt để loài cây này tránh sự cố đáng tiếc tái diễn.
