Tuần qua tại Hà Nội, hơn 1.300 người xếp hồ sơ mua nhà ở xã hội nhưng chỉ có 149 căn nhà được bán, tỷ lệ "trúng" là "1 chọi 9". Với diện tích trên dưới 70m2, thì mỗi căn hộ 2 ngủ sẽ có giá hơn 1 tỷ đồng - chỉ bằng một nửa so với giá bán các căn hộ trung bình khác cùng vị trí.
Với "tỷ lệ 1 chọi 9" một lần nữa cho thấy, nhu cầu của người dân với nhà ở xã hội là rất lớn, trái ngược hẳn với phân khúc căn hộ, nghỉ dưỡng đang khó bán.
Gói 120.000 tỷ đồng chưa ai vay
Theo Nghị quyết 33/NQ-CP của Chính phủ về "Một số giải pháp tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững", NHNN đã được giao chủ trì triển khai chương trình, chỉ đạo các ngân hàng thương mại, trong đó chủ lực là 4 ngân hàng thương mại nhà nước (Agribank, BIDV, Vietcombank, VietinBank) cho vay đối với chủ đầu tư và người mua nhà của các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân; dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ.
Cụ thể, gói hỗ trợ 120.000 tỷ đồng, với lãi suất thấp hơn 1,5-2% so với lãi suất cho vay trung dài hạn VND bình quân của các ngân hàng thương mại nhà nước (Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank). Theo quy định hiện nay, người mua nhà được vay 8,2%/năm, và chủ đầu tư đang được vay 8,7%/năm nhưng sau gần 2 tháng, chưa một đồng nào được giải ngân.
Ngoài ra, vẫn còn những khó khăn trong các quy định của pháp luật, quy trình thực hiện… dẫn đến nhiều dự án nhà ở xã hội tại các địa phương vẫn có những vướng mắc chưa được giải quyết.
Việc tiếp cận nguồn vốn chưa cụ thể, rõ ràng khi bây giờ đến ngân hàng thì tiếp cận thế nào, đối tượng thuộc diện chính sách có phải thế chấp bằng tài sản hay không, vẫn chưa có quy định cụ thể. Còn về lãi suất, doanh nghiệp làm nhà ở xã hội lợi nhuận biên chỉ khoảng 10% mà phai vay với lãi suất 8-9% cũng khiến các chủ đầu tư không mặn mà với việc vay vốn…
Bổ sung đối tượng được vay gói tín dụng 120.000 tỷ đồng
Phân tích về nguyên nhân khiến gói tín dụng 120.000 tỷ đồng vẫn chưa giải ngân được, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn cho rằng nhu cầu về nhà ở xã hội rất lớn nhưng trong quá trình triển khai vẫn còn không ít vướng mắc về bố trí quỹ đất; thiếu quy hoạch phát triển nhà ở xã hội ở địa phương; quy trình miễn tiền sử dụng đất cho dự án nhà ở xã hội phức tạo, thời gian kéo dài; thủ tục điều kiện để được mua nhà ở xã hội…
Vì vậy, một số doanh nghiệp đang chờ đợi Luật Nhà ở (sửa đổi) có hiệu lực với quy trình, thủ tục thông thoáng hơn.
Bên cạnh đó, do các văn bản hướng dẫn mới được ban hành (trong tháng 4/2023) nên các địa phương vẫn đang thực hiện lập danh mục dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân và những đối tượng đủ điều kiện vay vốn.
Các ý kiến tại cuộc họp cũng kiến nghị bổ sung đối tượng được vay ưu đãi là chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân dưới dạng cho thuê, thuê mua; kéo dài thời gian hỗ trợ lãi suất ưu đãi cho người mua nhà, chủ đầu tư; đơn giản hóa thủ tục miễn tiền sử dụng đất cho dự án nhà ở xã hội…
Gói tín dụng 120.000 tỷ đồng không phải để "giải cứu" thị trường bất động sản
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh việc triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng không phải để "giải cứu" thị trường bất động sản mà là góp phần thực hiện Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030".
Theo Phó Thủ tướng, hiện nay, hầu hết các vướng mắc về quy trình, thủ tục thực hiện dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, điều kiện để được mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân đang được sửa đổi, bổ sung trong Luật Nhà ở, Luật Đất đai và cơ bản được tháo gỡ toàn bộ sau khi các luật này có hiệu lực.
Trước mắt, các địa phương cần đẩy nhanh việc lập quy hoạch, bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân tại các vị trí phù hợp, thuận tiện, có quy mô lớn, đầy đủ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, nhất là tại những thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ...
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Xây dựng hướng dẫn các địa phương báo cáo định kỳ hằng tháng về tiến độ triển khai thực hiện gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.
Phó Thủ tướng giao Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Bộ Xây dựng nghiên cứu, đề xuất phương án, thời gian hỗ trợ lãi suất phù hợp cho các chủ đầu tư, người mua nhà đủ điều kiện vay vốn từ gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.
