Những năm gần đây, kinh tế TP.HCM có xu hướng chậm lại nên cần tìm kiếm động lực tăng trưởng mới, trong đó có kinh tế xanh và kinh tế số. Theo đó, TP.HCM đang khẩn trương hoàn thiện khung chiến lược phát triển xanh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, nhằm xây dựng TP.HCM trở thành đô thị văn minh, hiện đại nghĩa tình, là điểm đến hấp dẫn của nhà đầu tư, du khách.
TPHCM đang khẩn trương hoàn thiện khung chiến lược phát triển xanh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Bên cạnh đó, khung chiến lược xác định người dân là trung tâm của chuyển đổi số, thúc đẩy liên kết vùng và hợp tác quốc tế nhằm thực hiện 4 trụ cột đó là: phát triển nguồn lực xanh, xây dựng hạ tầng xanh, phát triển hành vi xanh, xác định ngành và lĩnh vực tiên phong.
Ngoài ra, TP.HCM cũng đang triển khai các giải pháp thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và phát triển, tạo môi trường và cơ hội thuận lợi để cộng đồng doanh nghiệp cùng chung tay hành trình tăng trưởng xanh, hướng tới giảm phát thải ròng bằng 0.
Theo nhiều chuyên gia, TP.HCM là địa phương có quy mô kinh tế lớn nhất cả nước, đóng góp khoảng 1/5 GDP, hơn 1/4 thu ngân sách quốc gia, dẫn đầu cả nước về thu hút FDI và xuất nhập khẩu, số doanh nghiệp đang hoạt động chiếm gần 30% cả nước. Tuy vậy, TP.HCM cũng là địa phương có tổng lượng phát thải khí nhà kính lớn nhất (57,6 triệu tấn, chiếm 23,3% cả nước).
Về cơ bản nền kinh tế của TP.HCM chủ yếu vẫn phát triển theo hướng kinh tế tuyến tính và chưa được xanh hóa; công tác bảo vệ môi trường có nhiều tiến bộ song còn nhiều vấn đề đặt ra, nhiều việc phải làm tích cực hơn.
Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái, với đặc thù về đô thị, dân số, tính năng động, TP.HCM sẽ là nơi thử nghiệm rất tốt các chính sách thúc đẩy kinh tế xanh, tuần hoàn, đặc biệt trong bối cảnh TP.HCM có Nghị quyết 98 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù.
Theo đó, TP.HCM và các địa phương cần tham khảo để xây dựng định hướng hay chiến lược phát triển kinh tế xanh phù hợp; xác định rõ lợi thế và các ngành/lĩnh vực, sản phẩm ưu tiên, nguồn lực và huy động các doanh nghiệp, người dân cùng triển khai.
Đồng thời, các doanh nghiệp cũng cần xem đây là cơ hội tốt nhất để nhận thức các cơ hội kinh doanh mới, mạnh dạn liên kết hợp tác và huy động nguồn lực để từng bước chuyển đổi mô hình kinh doanh và hướng đến hiệu quả về lâu dài.
“Sự chậm trễ chuyển đổi sẽ khiến doanh nghiệp tụt hậu xa hơn trong việc đáp ứng nhu cầu khác nhau về tăng trưởng xanh đã, đang ngày càng phổ biến trên thế giới và ngay tại thị trường nội địa”, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái nhận định.
Tăng trưởng xanh cần thực hiện đồng bộ
Theo ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, TP.HCM nhận thức việc thực hiện chuyển đổi xanh không phải là tham vọng đến mức độ bất khả thi. Việt Nam nói chung và TP.HCM nói riêng có đủ điều kiện để sử dụng năng lượng tái tạo thay thế.
Nhiều doanh nghiệp TP.HCM đã tích cực áp dụng tiêu chí xanh trong sản xuất. (Ảnh minh họa)
Bên cạnh đó, TP.HCM và Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) đã ký bản thỏa thuận hợp tác để hình thành nên Trung tâm Công nghiệp 4.0. Trung tâm này dưới sự hỗ trợ của Ngân hàng thế giới (World Bank) sẽ giúp TP.HCM có không gian nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách về những phần việc liên quan đến xu thế phát triển, đặc biệt là tăng trưởng xanh.
Ông Hoan nhận định, để chuyển đổi xanh thúc đẩy phát triển kinh tế xanh, TP.HCM cần phải có sự hành động một cách đồng bộ, lần lượt từ nhỏ tới lớn, từ thấp tới cao, từ cơ sở đến thành phố.
Theo đó, dưới góc độ là cơ quan quản lý, các cơ quan Nhà nước của TP.HCM phải tiên phong trên hành động. Chẳng hạn như điện mặt trời trên mái nhà, lãnh đạo thành phố ưu tiên sử dụng ô tô điện, ưu tiên sử dụng mua sắm tiêu dùng đạt tiêu chí xanh.
Bên cạnh đó, người dân cần tiêu dùng có trách nhiệm, tiêu dùng đủ, tiết kiệm và tiêu dùng xanh. Các cá nhân cũng cần tham gia tích cực vào việc tái tạo lại môi trường, tham gia vệ sinh môi trường, tham gia xử lý rác.
Đối với doanh nghiệp, các đơn vị về mặt nhận thức cần xác định lợi nhuận phải đến từ cải tiến khoa học công nghệ, sử dụng năng lượng một cách hợp lý, tránh lãng phí.
“Người dân cần tiêu dùng có trách nhiệm, tiêu dùng đủ, tiết kiệm và tiêu dùng xanh. Đồng thời, các cá nhân cũng cần tham gia tích cực vào việc tái tạo lại môi trường, tham gia vệ sinh môi trường, tham gia xử lý rác”, ông Hoan cho biết thêm.
