Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) năm 2024 đã luật hóa những quy định về xử lý nợ xấu từ Nghị quyết 42/2017/QH14, giúp các tổ chức tín dụng (TCTD) có thể thúc đẩy quá trình xử lý và thu hồi nợ xấu một cách chủ động và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, có sự thay đổi lớn trong quyền hạn của các TCTD khi thu hồi nợ, đó là quyền thu giữ tài sản bảo đảm theo Nghị quyết 42 không còn được duy trì.
Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet.
Trong khi tình trạng nợ xấu hiện đang ở mức cao và có nguy cơ gia tăng. Các biện pháp như giãn, hoãn nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 02/2023/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ là giải pháp tạm thời, không xử lý triệt để vấn đề nợ xấu mà chỉ lùi thời gian xử lý.
Đáng chú ý, Thông tư 02 tiếp tục được gia hạn, nợ xấu sẽ chỉ được đẩy về tương lai chứ không thực sự được giải quyết, khiến triển vọng xử lý nợ xấu của hệ thống ngân hàng càng gặp nhiều khó khăn.
Ngành ngân hàng đã chứng kiến sự bùng nổ trong tăng trưởng tín dụng vào cuối quý IV/2023, góp phần đẩy tỷ lệ nợ xấu giảm đáng kể từ 2,24% ở cuối quý 3 xuống còn 1,93%.
Tính đến ngày 25/3/2024, tăng trưởng tín dụng của toàn nền kinh tế mới chỉ ở mức 0,26% và nợ xấu trong toàn hệ thống ngân hàng lại có xu hướng tăng vọt, điều này cho thấy thách thức về nợ xấu là một vấn đề thực tế.
Nhìn vào dữ liệu mới nhất từ WiGroup có thể thấy, tỷ lệ nợ xấu trong hệ thống ngân hàng của Việt Nam đã tăng vượt qua ngưỡng 3%. Đáng chú ý, tỷ lệ bao phủ nợ xấu giờ đây cũng giảm xuống dưới mốc 100% đã cho thấy các ngân hàng đang gặp khó khăn trong việc đảm bảo đủ dự phòng rủi ro cho các khoản nợ không thu hồi được.
Ngân hàng ứng xử thế nào?
Theo TS. Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA), trong bối cảnh nợ quá hạn tăng cao, nhiều khách hàng của các ngân hàng thương mại lại có thái độ bất hợp tác, gây khó khăn trong việc thương lượng và giải quyết nợ. Điều này buộc các ngân hàng phải chuyển hướng sang giải pháp tố tụng để thu hồi nợ, thường mất nhiều thời gian và tốn kém chi phí.
Bên cạnh đó, nhiều đương sự cố tình gây ra các tranh chấp bên thứ ba, thậm chí khởi kiện ra tòa án để kéo dài thời gian xử lý các tài sản bảo đảm, điều này làm phức tạp thêm quá trình thu hồi nợ, đồng thời gây thiệt hại không nhỏ cho các ngân hàng trong việc bán đấu giá tài sản.
Theo TS. Nguyễn Quốc Hùng, các ngân hàng cũng cần có cách ứng xử phù hợp. Trước đây, ngân hàng có thể đơn giản về thủ tục, nhưng hiện tại bên vay phải tuân thủ đúng quy trình thẩm định, đầy đủ thủ tục, đáp ứng các điều kiện mới được giải ngân vốn. Tránh tình trạng đến khi không trả được nợ, cũng không bàn giao tài sản dẫn đến hại cho phía ngân hàng. Thực tế điều này vô tình dẫn tới thủ tục, quy định chặt chẽ hơn trong thời gian tới.
Ông Hùng cho rằng, đối với câu chuyện xử lý nợ xấu, trước hết cần đặt ra vấn đề đó là ý thức của người đi vay. Thứ hai là trong luật dân sự không có quy định về thu giữ tài sản thì cũng không thể đưa vào Luật Các tổ chức tín dụng. Vậy nếu người vay có tài sản đảm bảo, nhưng cố tình không trả nợ thì cần phải đưa vào luật hình sự về chiếm đoạt tài sản mới là đúng, từ đó ý thức trách nhiệm của người vay mới tăng lên.
Theo Tạ Ngọc/ Diễn đàn sự thật
https://www.facebook.com/groups/4054824701243922/posts/7706966446029711
