Theo Hội đồng Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEA), mức độ ô nhiễm rác thải nhựa gia tăng nhanh chóng, là một vấn đề môi trường toàn cầu nghiêm trọng, tác động tiêu cực đến các khía cạnh môi trường, xã hội, kinh tế và sức khỏe trong tiến trình hướng tới mục tiêu phát triển bền vững. Với những cam kết như hiện nay, lượng chất thải nhựa xâm nhập vào hệ sinh thái dưới nước có thể lên tới 23 đến 37 triệu tấn mỗi năm kể từ năm 2040, gần gấp ba lần lượng rác thải ghi nhận năm 2016.
Mới đây, hội thảo “Hợp tác khu vực hướng tới Hiệp ước toàn cầu về ô nhiễm nhựa” do Cục Biển và Hải đảo Việt Nam (VASI) và Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNDP) tổ chức tại Hà Nội.
Đây là sự kiện bên lề của Hội nghị Hội đồng Đối tác Biển Đông Á lần thứ 15, đã thu hút sự tham dự của các đại diện từ 11 quốc gia thuộc Đối tác Quản lý Môi trường Biển Đông Á (PEMSEA) và các nước khác.
Trong bối cảnh các cuộc đàm phán về một hiệp ước ràng buộc pháp lý về ô nhiễm nhựa đang diễn ra, hội thảo nhằm chia sẻ kết quả đầu ra, thành tựu và bài học kinh nghiệm từ dự án khu vực của UNDP-Na Uy mang tên "Thử thách sáng tạo giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa" (EPPIC).
Là quốc gia thành viên tích cực và có trách nhiệm của PEMSEA, Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ việc tham gia đàm phán xây dựng Thỏa thuận toàn cầu giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa.
Đây là cơ hội để mỗi quốc gia cùng nhau trao đổi, thảo luận để chuẩn bị tốt nhất cho quá trình tham gia đàm phán xây dựng Thỏa thuận toàn cầu sắp tới. Thỏa thuận được thông qua sẽ là minh chứng sống động, thể hiện tinh thần gắn kết và hợp tác giữa các quốc gia trong việc chung tay giải quyết các vấn đề về ô nhiễm nói chung và ô nhiễm nhựa nói riêng.
Hội thảo “Hợp tác khu vực Đông Nam Á hướng tới Hiệp ước toàn cầu về ô nhiễm nhựa”.
Thông qua việc chung tay xây dựng thỏa thuận, Việt Nam cùng với các quốc gia sẽ thể hiện tinh thần gắn kết để cùng với cộng đồng quốc tế giải quyết các vấn đề về ô nhiễm nhựa. Hội thảo này và Hội nghị Hội đồng đối tác các biển Đông Á lần thứ 15, là dịp để các bên rà soát các chương trình hoạt động của PEMSEA, cũng như thảo luận để đưa ra những khuyến nghị để các hoạt động hợp tác của PEMSEA ngày càng hiệu quả, đồng thời cùng nhau trao đổi để chuẩn bị tốt nhất quá trình tham gia đàm phán xây dựng Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa".
Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam - bà Ramla Khalidi nhấn mạnh vai trò nòng cốt của sự hợp tác trong việc giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa đang gia tăng và nhấn mạnh hai khía cạnh quan trọng trong cuộc chiến chống ô nhiễm nhựa:
"Thứ nhất, công nhận, hỗ trợ và tăng cường đóng góp của những người lao động xử lý chất thải phi chính thức vào hệ thống quản lý chất thải và xem xét cách hiệp ước toàn cầu có thể xây dựng dựa trên những đóng góp này. Lao động phi chính thức ở các quốc gia thành viên Đông Nam Á đóng một vai trò quan trọng trong quản lý chất thải. Phụ nữ và nam giới trong nhóm lao động phi chính thức này thường là những anh hùng thầm lặng trong cuộc chiến chống ô nhiễm nhựa.
Thứ hai, việc thực hiện các mục tiêu đầy tham vọng của Hiệp ước toàn cầu về ô nhiễm nhựa sẽ đòi hỏi nguồn tài chính đầy đủ, đặc biệt là thông qua các cơ chế tài chính sáng tạo để đảm bảo các nỗ lực được hỗ trợ đầy đủ để tạo ra những biến đổi trên thực tế" – bà Ramla Khalidi chia sẻ.
Hiện các quốc gia Đông Nam Á được xác định là những nước đóng góp đáng kể vào việc rò rỉ chất thải nhựa trên đất liền ra biển, khiến việc thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN và khu vực Biển Đông trở nên cấp thiết. Hội thảo là một diễn đàn để thảo luận về những nỗ lực chung trong việc chống ô nhiễm nhựa và vạch ra con đường hướng tới một tương lai bền vững.
Theo đó, nội dung của hội thảo tập trung vào hai khía cạnh chính: Tạo điều kiện cho các cơ chế chuyển đổi công bằng để tăng cường công nhận những người lao động phi chính thức trong hiệp ước và huy động tài chính cho các nước đang phát triển để hỗ trợ thực hiện hiệp ước, đặc biệt nhấn mạnh vào cách các nước phát triển có thể mở rộng hỗ trợ cho các quốc gia đang phát triển trong việc thực hiện hiệp ước này.
Kinh nghiệm từ ba quốc gia, giới thiệu kết quả, thành tựu và bài học kinh nghiệm từ Dự án EPPIC, cũng như hiểu biết sâu sắc về Việt Nam, Lào và sự chuẩn bị và đàm phán của Philippines đối với Hiệp ước toàn cầu về ô nhiễm nhựa được các đại biểu tham gia hội thảo chia sẻ.
Đề cập đến Hiệp ước toàn cầu chống ô nhiễm nhựa, Phó Đại sứ Na Uy Mette Moglestue khẳng định: “Là nước đồng chủ trì Liên minh Tham vọng Cao chống ô nhiễm nhựa, tầm nhìn của chính phủ Na Uy là Hiệp ước này sẽ mở đường cho chuỗi giá trị nhựa bền vững hơn cũng như thúc đẩy các giải pháp trên phạm vi toàn cầu, khu vực và ở mỗi quốc gia”.
|
Chia sẻ tại hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam (Bộ Tài nguyên và Môi trường) Trương Đức Trí nhấn mạnh, thế giới nói chung, Việt Nam nói riêng hiện đang phải đối mặt với một loạt các thách thức về môi trường, biến đổi khí hậu, tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học và ô nhiễm rác thải nhựa. Là quốc gia thành viên tích cực và có trách nhiệm của PEMSEA, Việt Nam luôn đề cao tầm quan trọng của công tác bảo vệ môi trường biển và hải đảo, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến bảo tồn đa dạng sinh học biển, môi trường biển và đới bờ; cũng như giải quyết các vấn đề rác thải nhựa, rác thải nhựa đại dương. “Đây cũng chính là những nỗ lực nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế biển theo hướng bền vững. Do đó, việc tổ chức hội thảo hôm nay là cơ hội để các bên cùng nhau trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm và bài học nhằm thúc đẩy các sáng kiến giải quyết ô nhiễm rác thải nhựa đại dương tại các quốc gia thành viên,” ông Trí nhấn mạnh. |
