Có nhiều phương thức mua bán sổ tiết kiệm
Theo như thông tin, hiện nay, vì cần vốn và ngại việc tất toán sổ tiết kiệm trước hạn sẽ chỉ nhận được lãi không kỳ hạn; hoặc có mong muốn đáo hạn sớm để tranh thủ gửi lại trước khi lãi suất giảm sâu, khá nhiều người đã chọn bán lại sổ tiết kiệm.
Ví dụ trường hợp của anh Nguyễn Thế Dương, ngụ tại quận 3, TP.HCM, anh có bán lại 2 sổ tiết kiệm có tổng trị giá 500 triệu, kỳ hạn 12 tháng, lãi suất 11% do cần vốn.
Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet.
Theo anh Dương cho biết, vào tháng 11, lúc lãi suất tiết kiệm lên cao, thị trường nhà đất lại khó khăn, anh đem 500 triệu chia thành 2 sổ để gửi vào ngân hàng. Khi đó anh thấy có cơ hội đầu tư, nhưng sổ tiết kiệm phải đến tháng 11 năm sau mới đáo hạn. Đáo hạn ở ngân hàng thì lại chỉ được lãnh lãi không kỳ hạn, trong khi anh cũng đã gửi được 6 tháng. Cộng thêm một số người khuyên tìm cách bán lại sổ. Vậy nên anh đã thử và chuyển nhượng được. Theo anh Dương, chỉ cần cầm sổ tiết kiệm, một số giấy tờ tùy thân lên trực tiếp ngân hàng làm thủ tục, đóng phí chuyển nhượng là có thể bán được.
Hiện tại còn xuất hiện một số cá nhân hoặc tổ chức làm trung gian mua bán sổ tiết kiệm bên cạnh mua bán trực tiếp. Ví dụ trường hợp của chị Nguyễn Thị Nhung, người đang đang bán giúp 10 sổ tiết kiệm cho một người khác tại khu vực TP.HCM, chị cho biết người mua chỉ cần chuyển khoản đặt cọc trước 10% và ngay hôm sau có thể đến ngân hàng để thanh toán phần còn lại và nhận sổ.
Theo như chị Nhung chia sẻ, vì khách muốn bán trước để tranh thủ lúc lãi suất chưa giảm sâu còn gửi lại được, nên chị bán giúp. Do cần thanh lý gấp nên chị chỉ giao dịch khi nhận đặt cọc trước. Ví dụ sổ tiết kiệm 200 triệu, lãi suất 12%, còn 1-2 tháng đáo hạn, người mua phải chuyển khoản trước 10%. Sau khi đặt cọc, ngay trong ngày hoặc hôm sau là hai bên có thể ra ngân hàng thanh toán phần còn lại và thực hiện chuyển nhượng sổ. Người mua chỉ cần mất 100 nghìn phí chuyển nhượng tại ngân hàng và 100 nghìn phí ‘cà phê’ cho chị.
Ngay sau khi chuyển tiền đặt cọc, bên bán sẽ tạo ngay một ủy nhiệm chi cho phía ngân hàng hoặc một giấy ủy quyền rút tiền trước và gửi ngay cho người mua để xác nhận đặt cọc, chị Nhung chia sẻ thêm.
Hàng loạt rủi ro rình rập
Luật sư Nguyễn Văn Hưng, Công ty Luật TNHH Phúc Khánh Hưng cho biết, về quy định tiền gửi tiết kiệm, đã có hành lang pháp lý về việc chuyển giao quyền sở hữu tiền gửi tiết kiệm. Tổ chức tín dụng hướng dẫn người gửi tiền cách thực hiện chuyển giao quyền sở hữu tiền gửi tiết kiệm hợp pháp theo Thông tư số 48/2018/TT-NHNN vào ngày 31/12/2018.
Ngoài ra, việc chuyển nhượng sổ tiết kiệm yêu cầu hoàn thiện giấy tờ cả 3 bên: chủ cũ, chủ mới, ngân hàng chủ quản. Vì vậy, việc mua bán sổ tiết kiệm chỉ được thực hiện tại chi nhánh/ phòng giao dịch dưới sự hỗ trợ trực tiếp của giao dịch viên. Do đó, người mua không phải chịu rủi ro nếu việc mua bán sổ tiết kiệm giữa bên mua và bên bán được ngân hàng đồng ý và thực hiện đầy đủ các thủ tục chuyển nhượng sổ tiết kiệm tại điểm giao dịch tiết kiệm nơi gửi tiền .
Trái lại, nếu bên mua chấp nhận việc chuyển nhượng bên ngoài ngân hàng, thì vẫn sẽ phải đối mặt với tình huống sổ tiết kiệm dù có lập hợp đồng có công chứng vì không được sang tên do sổ tiết kiệm mua lại chỉ có giá trị nếu được ngân hàng đồng ý.
Theo luật sư Hưng, hiện nay, có nhiều trường hợp người mua và người bán chuyển nhượng sổ tiết kiệm cho nhau dưới hình thức ký hợp đồng ủy quyền nhận tiền thay khi đến hạn. Tuy vậy, ủy quyền không phải là một hình thức chuyển nhượng, người ủy quyền có thể đơn phương chấm dứt hợp đồng ủy quyền. Người được ủy quyền có khả năng cao phải đối mặt với việc mất tiền 100% nếu người ủy quyền chủ động lừa đảo khi người ủy quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng ủy quyền, và báo mất sổ tiết kiệm.
Ông Hưng cho biết thêm, trên thực tế, có một số giao dịch bên bán bên bán đề nghị sử dụng ủy nhiệm chi để đảm bảo an toàn trong việc chuyển nhượng sổ tiết kiệm. Tuy vậy, hình thức này cũng tiềm ẩn không ít rủi ro cho người mua và hình thức này chỉ áp dụng đối với việc chuyển nhượng sổ tiết kiệm giữa các pháp nhân .
Luật sư Hưng cho rằng, bản chất của việc ủy nhiệm chi là không làm thay đổi quyền sở hữu đối với sổ tiết kiệm. Bên bán vẫn có thể thực hiện giao dịch đối với sổ tiết kiệm đó dù bên mua đã có trong tay giấy ủy nhiệm chi. Vì vậy , rủi ro sẽ hoàn toàn thuộc về bên nhận ủy nhiệm chi, kéo theo là các tranh chấp phát sinh kéo dài. Theo đó, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của bên mua khi bỏ số tiền lớn để mua sổ tiết kiệm nhưng lại chỉ nhận về giấy ủy nhiệm chi.
Vì vậy, để tránh rủi ro cho người mua đối với việc chuyển nhượng sổ tiết kiệm giữa các cá nhân, thì các bên nên thực hiện đầy đủ thủ tục theo quy định tại Thông tư 48/2018/TT-NHNNN tại điểm giao dịch tiết kiệm nơi gửi tiền để người mua nhận được sổ tiết kiệm mang tên mình.
