Quy trình thẩm tra chặt chẽ
Theo Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Nguyễn Thị Lệ Thủy, chủ trương đầu tư dự án hồ chứa nước Ka Pét (Hàm Thuận Nam, Bình Thuận) đã được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV (tháng 5-2019).
Tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, Chính phủ trình tờ trình điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án này. Trong các nội dung điều chỉnh, diện tích sử dụng đất của dự án lên gần 698ha (tăng gần 4,5ha so với phê duyệt ban đầu).
Trong đó, đất có rừng khoảng 620ha (giảm 60,83ha) gồm đất rừng đặc dụng là 137,95ha (giảm 24,6ha), đất rừng phòng hộ là 0,51ha (giảm 0,4ha), đất rừng sản xuất là 440,4ha (giảm 30,69ha), đất nằm ngoài quy hoạch 3 loại rừng là 40,72ha (giảm 5,13ha).
Phối cảnh Hồ thủy lợi Ka Pét.
Về quy trình thẩm tra dự án, Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội nói được thực hiện rất chặt chẽ, đúng quy định pháp luật.
Với dự án hồ Ka Pét là dự án nhỏ, thuộc nhóm B nhưng do có tiêu chí chuyển đổi diện tích rừng nên theo quy định pháp luật thì Quốc hội phải cho chủ trương đầu tư. Đồng thời, Chính phủ phải trình hồ sơ chứ không phải UBND tỉnh Bình Thuận.
Để trình hồ sơ, Chính phủ đã chuẩn bị rất kỹ càng trước khi trình, trong đó đảm bảo tính chính xác của số liệu, đầy đủ thành phần hồ sơ, các bước thẩm tra để trình hồ sơ.
"Chính phủ đã làm rất kỹ các bước này và có hội đồng thẩm định chặt chẽ. Với địa phương cũng đã thuê các đơn vị nghiên cứu có chuyên môn để khảo sát, đánh giá và việc thống kê rừng cũng phải theo các phương pháp, quy chuẩn, tiêu chuẩn.
Chúng tôi không nói tính chính xác đến đâu bởi không phải là người kiểm chứng hay không chịu trách nhiệm về các số liệu đó. Tuy nhiên, về phương pháp Chính phủ thực hiện thấy đảm bảo các yêu cầu của luật định và chúng tôi thẩm tra trên đó", bà Thủy nói.
Bà Thủy cho biết thêm, suốt quá trình phê duyệt dự án từ năm 2019 đến trước khi báo chí phản ánh vừa qua không nhận được bất cứ ý kiến nào của cử tri hay dư luận liên quan đến diện tích đất rừng của dự án nên cảm thấy "hơi bất ngờ".
Đến nay, UBND tỉnh Bình Thuận đã tổ chức thực hiện xong công tác khảo sát, lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án. Tuy nhiên, do diện tích rừng lớn, khối lượng công việc đánh giá hiện trạng rừng và trồng rừng thay thế nhiều, việc thực hiện phải đảm bảo theo đúng các quy định nên thời gian triển khai bị kéo dài. Đồng thời, trong quá trình tổ chức công tác lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án, các chi phí về trồng rừng thay thế, giải phóng mặt bằng, xây lắp và thiết bị tăng dẫn đến tăng tổng mức đầu tư, cần phải điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án. Do đó, UBND tỉnh Bình Thuận phải tổ chức lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi điều chỉnh để điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án.
Theo Tờ trình của Chính phủ về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án hồ chứa nước Ka Pét, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận, tổng mức đầu tư sau điều chỉnh của dự án tăng so với tổng mức đầu tư đã được Quốc hội phê duyệt theo Nghị quyết số 93/2019/QH14 ngày 26/11/2019. Điều chỉnh thời gian thực hiện thành từ năm 2019-2025 (tăng thêm 01 năm so với chủ trương của Quốc hội).
Giải hạn cho vùng đất khát
Trước khi được thông qua vào năm 2019, tại các phiên thảo luận của Quốc hội, các đại biểu đều bày tỏ ủng hộ chủ trương xây dựng hồ chứa nước Ka Pet và cho rằng công trình này sẽ giúp cải thiện và có tác động tốt tới môi trường và cải thiện đời sống dân sinh của địa phương.
Theo đánh giá, Bình Thuận là tỉnh rất khó khăn về nước. Khi mùa khô kéo dài, hạn hán thường xuyên, các hộ dân địa phương thoát nghèo đến mùa hạn hán lại nghèo trở lại. Tình trạng này đã diễn ra nhiều năm chưa khắc phục được, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Do vậy, việc tạo một hồ sinh thủy cho địa phương như hồ Pa Ket là vô cùng cần thiết.
Cũng nhiều đại biểu băn khoăn việc dự án có yêu cầu chuyển đổi mục đích sử dụng 162,55ha rừng đặc dụng thuộc khu bảo tồn Núi Ông. Về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho hay hiện trạng chủ yếu là rừng phục hồi, không có diện tích rừng giàu, không có loài động vật hoang dã và quý hiếm. Gỗ ở đây chủ yếu thuộc nhóm năm đến nhóm tám, với đường kính chủ yếu là nhỏ, chiếm tới 63,5%, cũng không có các loại thực vật phải quản lý chặt chẽ và hạn chế theo Công ước quốc tế, cũng như theo các Nghị định của Chính phủ.
"Diện tích này đã được tính toán và khi tích nước sẽ tạo một môi trường tốt cho phía hạ du và không có các công trình khác cần phải bảo tồn, không ảnh hưởng lớn đến hệ sinh thái", Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nói.
Thời điểm ấy, khi giải trình ý kiến của các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cũng cho biết Ninh Thuận và Bình Thuận là 2 vùng khô hạn bậc nhất của cả nước. Do vậy, việc đầu tư hồ chứa nước Ka Pet là cần thiết và quan trọng để vừa bảo đảm mục tiêu cắt lũ khi mùa lũ về, vừa trữ được nước để phục vụ cho sản xuất và sinh hoạt.
Đến tháng 6/2023, tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội khóa XV, Quốc hội quyết định điều chỉnh, bổ sung chủ trương đầu tư dự án hồ chứa nước Ka Pét. Theo đó, dự án tăng tổng mức đầu lên thành 874,089 tỷ đồng, gồm vốn ngân sách Trung ương là 519,927 tỷ đồng và ngân sách địa phương là 354,162 tỷ đồng. Thời gian thực hiện dự án cũng được điều chỉnh đến hết năm 2025.
Trong lần điều chỉnh này, diện tích sử dụng đất của dự án lên gần 698ha (tăng gần 4,5ha so với phê duyệt ban đầu). Trong đó, đất có rừng khoảng 620ha (giảm 60,83ha) gồm đất rừng đặc dụng là 137,95ha (giảm 24,6ha), đất rừng phòng hộ là 0,51ha (giảm 0,4ha), đất rừng sản xuất là 440,4ha (giảm 30,69ha), đất nằm ngoài quy hoạch 3 loại rừng là 40,72ha (giảm 5,13ha). Đồng thời đất không có rừng tăng 60,14ha và diện tích đất sản xuất nông nghiệp là 18,01ha (tăng 5,13ha).
Đến nay, dự án đã hoàn thành công tác điều tra, kiểm kê đánh giá hiện trạng rừng vào tháng 12/2020, cập nhật kết quả kiểm tra hiện trạng rừng vào tháng 4/2022.
Theo Tạ Nhị/Diễn Đàn sự Thật
https://www.facebook.com/groups/4054824701243922/posts/6827072480685783/
