Theo thông tin trước đó, vào năm 2020, vụ việc buôn lậu quặng đồng với giá trị chục tỷ đồng của Công ty Ngọc Thiên bị phát giác ở Hải Phòng đã thu hút quan tâm của dư luận.
Khai báo gian dối sai tên hàng hóa xuất khẩu là chì dạng thỏi nhằm mục đích trốn thuế
Được biết, tại thôn Đông Mai công ty TNHH Ngọc Thiên (Công ty Ngọc Thiên) có 1 nhà máy xử lý chất thải nguy hại và sản xuất kim loại màu, 25 lò nấu kim loại.
Bộ Tài chính có Công văn 15963/BTC-CST hướng dẫn thủ tục ưu đãi miễn thuế xuất khẩu theo Nghị định 04/2009/NĐ-CP cho doanh nghiệp này vào cuối năm 2011. Với việc xuất khẩu mặt hàng là chì dạng thỏi được sản xuất trực tiếp từ bình ắc quy đã qua sử dụng, công ty Ngọc Thiên được miễn thuế.
Năm 2016, doanh nghiệp này đã liên hệ đặt tàu, mượn 30 vỏ container và chì, thuê dịch vụ vận tải đóng hàng tại Thái Nguyên, lập vận đơn với tên hàng “chì dạng thỏi”. Đồng thời, khi có thông tin chuyến tàu, số container, nhân viên khai báo Hải quan điện tử với nội dung: Người gửi hàng là Công ty Ngọc Thiên; người nhận hàng là America Metal Co.Ltd; tên hàng là chì dạng thỏi; khối lượng mỗi lô 420 tấn, đơn giá 1562,82 USD/tấn và chuẩn bị hồ sơ lô hàng gồm hợp đồng mua bán, hóa đơn thương mại, phiếu đóng gói.
Vào ngày 8/5/2020, nhân viên Công ty Ngọc Thiên mở tờ khai Hải quan và dự kiến hàng rời cảng ngày 17/5/2020. Tờ khai Hải quan được phân mức kiểm 2 (luồng vàng – miễn kiểm tra thực tế hàng hóa, chỉ kiểm tra chi tiết hồ sơ) và ngày 8/5/2020 được thông quan.
Tuy vậy, lực lượng chức năng kiểm tra tại cảng Nam Hải - Đình Vũ (Hải Phòng) đã phát hiện toàn bộ hàng hóa đóng trong 30 container là dạng quặng, màu vàng đen, không đúng theo khai báo của Công ty Ngọc Thiên tại 2 tờ khai hải quan trước khi hàng hóa được vận chuyển ra nước ngoài. Theo kết quả giám định, tổng trọng lượng số quặng trên là 848 tấn, trị giá gần 4,8 tỷ đồng.
Theo TAND TP Hải Phòng, hành vi khai báo gian dối sai tên hàng hóa xuất khẩu là chì dạng thỏi nhằm mục đích trốn thuế.
Ngày 22/6/2020, lãnh đạo Cục Hải quan Hải Phòng đã ký quyết định số 1068/QĐ-HQHP khởi tố vụ án hình sự về tội Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới.
Cục Hải quan Hải Phòng cho biết, theo bản án số 103/2021/HS-ST ngày 26/7/2021 của TAND TP.Hải Phòng, bà Đỗ Hồng Hạnh bị xử phạt số tiền 1 tỷ đồng. Đồng thời, phát mại tịch thu xung ngân sách hơn 848,2 tấn quặng kim loại thu giữ được.
Tại sao trốn thuế, doanh nghiệp vẫn được ưu đãi?
Theo Cục Hải quan Hải Phòng, Công ty Ngọc Thiên làm thủ tục thông quan hơn 300 tấn chì thỏi chưa tinh luyện mới 100% trong các ngày cuối tháng 5 đến đầu tháng 6/202. Doanh nghiệp này trực tiếp sản xuất, tái chế từ bình ắc quy phế liệu các loại được thu mua trong nước. Dựa vào giấy tờ hồ sơ có thể thấy, vụ việc này số tiền thuế xuất khẩu có thể được miễn giảm hơn 2,2 tỷ đồng. Cảng Tân Vũ (Hải Phòng) là nơi hàng đi của cả 3 hồ sơ.
Theo đó, vào ngày 30/5/2022, Công ty Ngọc Thiên lập tờ khai hàng hóa xuất khẩu (thông quan) cho bên nhập khẩu có địa chỉ tại Singapore, nơi nhận hàng cuối cùng là Ấn Độ với khối lượng hàng 100,28 tấn đóng trong 4 container. Được biết, giá trị lên tới 216.103 USD (gần 5 tỷ VNĐ). Thuế xuất khẩu là 15% nhưng được miễn giảm (tương đương 747 triệu đồng). Giấy tờ khai hàng rời cảng ngày 2/6/2022.
Vào ngày 2/6/2022, Công ty Ngọc Thiên tiếp tục lập tờ khai hàng hóa xuất khẩu (thông quan) số tiền thuế xuất khẩu cho bên nhập khẩu có địa chỉ Hàn Quốc nơi nhận Ấn Độ với khối lượng 100,22 tấn đóng trong 4 container, giá trị lên đến 210.462 USD (khoảng 4,85 tỷ đồng). Thuế xuất khẩu là 15% nhưng được miễn giảm (tương đương 727 triệu đồng). Giấy tờ khai hàng rời cảng ngày 7/6/2022.
Tiếp đó, Ngọc Thiên lập tờ khai hàng hóa xuất khẩu (thông quan) cho bên nhập khẩu tại Singapore vào ngày 10/6/2022 nơi nhận hàng Ấn Độ với khối lượng hàng hóa 100,33 tấn đóng trong 4 container, giá trị 216.211 USD (gần 5 tỷ đồng). Thuế xuất khẩu 15% nhưng được miễn giảm (tương đương 748 triệu đồng). Giấy tờ khai hàng rời cảng ngày 13/6/2022.
Như vậy cho thấy, sau vụ án chính sách miễn giảm thuế xuất khẩu vẫn được áp dụng cho Công ty Ngọc Thiên. Đáng lưu ý, cả 3 tờ khai hàng hóa trên đều ghi phân loại kiểm tra hàng hóa ở mã số 2 (luồng vàng - kiểm tra chi tiết hồ sơ, miễn kiểm tra thực tế hàng hóa) và được Chi cục Hải quan Hưng Yên tiếp nhận.
Ông Hoàng Ngọc Nhụy - Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Hưng Yên cho biết, đối với doanh nghiệp đã từng bị xử lý vi phạm, về lý thuyết, ảnh hưởng đến việc xếp hạng doanh nghiệp còn tuỳ theo mức độ xử lý. Đối với Công ty Ngọc Thiên, sau khi doanh nghiệp khai báo điện tử, để giải quyết thủ tục thông quan cho doanh nghiệp Chi cục Hải quan Hưng Yên đã căn các chỉ dẫn trên hệ thống, đánh giá phân luồng tự động…
Theo luật sư Đặng Thế Phương (Đoàn Luật sư Hải Phòng), căn cứ theo Nghị định 08/2015/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 38/2015/TTBTC của Bộ Tài chính về đánh giá tuân thủ pháp luật với người khai Hải quan và thực hiện phân loại mức độ rủi ro. Tiêu chí quan trọng nhất để đánh giá tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp là tính chất, mức độ vi phạm pháp luật hải quan và pháp luật thuế. Để đảm bảo việc tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp cơ quan Hải quan cần nâng mức độ phân loại kiểm tra hàng hóa nếu doanh nghiệp đã từng có bản án liên quan hành vi khai báo không trung thực để trốn thuế. Ngoài ra, khi doanh nghiệp có hành vi gian lận hoặc có dấu hiệu trốn thuế hàng hóa của doanh nghiệp phải bị phân vào luồng đỏ.
Theo Ông Nguyễn Gia Tiệp - Giám đốc Công ty CP Vận tải và thương mại Tùng Khán, một khi doanh nghiệp đã vi phạm nghiêm trọng về khai báo với mục đích trốn thuế thì sẽ bị tăng mức mã phân loại kiểm tra hàng hóa. Cụ thể, phải điều chỉnh từ luồng xanh lên luồng vàng, nếu đang ở luồng vàng thì phải lên luồng đỏ…
Để đảm bảo việc tuân thủ pháp luật và sự bình đẳng trong thực hiện chính sách thuế đối với các doanh nghiệp xuất khẩu, Tổng cục Hải quan, Tổng cục Thuế cần kiểm tra và làm rõ vấn đề này.
