Liên quan đến hoạt động bãi tập kết, chế biến than trên diện tích hàng nghìn mét đất của 02 công ty: Công ty TNHH Phú Thọ, trụ sở: phường Bồ Xuyên, thành phố Thái Bình, tỉnh Thái Bình và Công ty TNHH đầu tư quốc tế Chí Quang, trụ sở: phường Phúc Thành, thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình.
Kể từ khi các bãi tập kết, chế biến than trên đi vào hoạt động đã gây ra hệ luỵ lớn về môi trường khiến cuộc sống của người dân bị đảo lộn, gây nguy cơ mất an ninh trật tự tại địa phương.
Tất cả những vi phạm trên đều được người dân phản ánh lên chính quyền các cấp của tỉnh Thái Bình, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết, khắc phục dứt điểm khiến dư luận bức xúc.
Những quả “núi than” không được che chắn, hoặc nếu có thì rất hời hợt là một phần nguyên nhân dẫn đến bụi than bay vào nhà dân
Theo tài liệu mà PV Môi trường và Đô thị Việt Nam thu thập được cho thấy, kể từ đầu năm 2020 đến nay chi bộ thôn Xuân Hoà, xã Thái Thọ đã nhiều lần tổ chức họp bất thường để họp bàn về công tác môi trường tại khu vực bãi tập kết, chế biến than của Công ty Phú Thọ và Công ty Chí Quang.
Tất cả nội dung cuộc họp đều được đưa vào nghị quyết thôn Xuân Hoà, sau đó lập biên bản trích nghị quyết gửi Đảng uỷ, chính quyền xã Thái Thọ để xem xét, đề nghị các cơ quan chức năng có thẩm quyền vào cuộc giải quyết vụ việc. Cụ thể:
Tại cuộc họp chi bộ thôn Xuân Hoà vào ngày 30/6/2020 đã thống nhất một số ý kiến, kiến nghị sau:“Với tình hình, mức độ bị ảnh hưởng về môi trường do bụi than của 2 công ty (Công ty Phú Thọ và Công ty Chí Quang – PV) hiện này nhân dân quá bức xúc. Chi bộ, nhân dân đã kiến nghị nhiều lần nhưng mức độ giải quyết chưa có quan điểm cụ thể mà ngày càng gia tăng… Đảng viên chi bộ thôn Xuân Hoà tha thiết đề nghị đến Đảng, chính quyền, các ngành liên quan xã Thái Thọ hãy quan tâm đến đời sống, sinh hoạt của nhân dân thôn Xuân Hoà trong thời điểm hiện tại và những năm tiếp theo…”
Các thiết bị, máy móc nghiền, sàng than hoạt động suốt ngày đêm đã gây ô nhiễm tiếng ồn nghiêm trọng
Có thể thấy, vụ việc đã được chi bộ thôn Xuân Hoà tổ chức họp bàn và báo cáo nhiều lần lên các cấp chính quyền nơi đây, nhưng đến nay vẫn chưa được quan tâm, giải quyết. Vì vậy, ngày 4/4/2021, chi bộ thôn Xuân Hoà tiếp tục tổ chức họp, lập biên bản trích nghị quyết để báo cáo Đảng uỷ - UBND xã Thái Thọ đồng thời khuyến cáo về nguy cơ mất an ninh trật tự xảy ra ngay trước thềm bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp, theo đó:
“Vào hồi 8h00 ngày 3/4/2021, cấp uỷ chi bộ thôn nhận được đơn đề nghị của nhân dân thôn Xuân Hoà về việc bị ảnh hưởng của bãi than nằm trên diện tích đồng nhị. Với nội dung trên chi bộ thôn thảo luận, đóng góp ý kiến và thống nhất kính chuyển lên Đảng uỷ - UBND xã để kiến nghị lên các cấp có thẩm quyền để giải quyết cho nhân dân yên tâm lao động, sản xuất…”.
Đặc biệt, nội dung báo của chi bộ thôn Xuân Hoà còn khuyến cáo: “Nếu giải quyết không kịp thời thì mất ổn định về an ninh trật tự sẽ xảy ra ngay trước thềm bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp”
Bất chấp lệnh cấm nhập than từ chính quyền sở tại, các công ty vẫn ngang nhiên vận chuyển, tập kết than lên bãi từ những con tàu cỡ lớn đỗ dưới lòng sông Trà Lý
Về phía chính quyền xã Thái Thọ, liên tiếp trong các tháng 3 và 4/2021, UBND xã này đã ban hành 02 báo cáo gửi các cấp, ngành chức năng tỉnh Thái Bình về việc ảnh hưởng môi trường tại bãi than đồng nhị đoạn xã Thái Thọ.
Nội dung các báo cáo chỉ rõ: “Cả hai công ty đã nhập than chất cao hơn mặt đê, nghiền than ngày đêm làm bụi than bay vào khu dân cư, nhân dân rất bức xúc. Ngày 23 - 24/6/2020, cử tri xã Thái Thọ đã có ý kiến lên Đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân Huyện, đề nghị các cấp xem xét việc kinh doanh than làm ảnh hưởng môi trường của hai công ty trên”.
Vẫn theo nội dung báo cáo trên, ngày 06/7/2020, Đảng uỷ - UBND xã Thái Thọ đã tổ chức cuộc họp với các bên liên quan, và kết luận một số nội dung: “Đề nghị các công ty không nhập than; hạ tầm cao các đống than xuống mức thấp nhất; che phủ kín 100% các đống than, đến ngày 25/7/2020 phải xong; phun nước 24/24 giờ các đống than; Đề nghị dừng việc xay, nghiền than đến khi cấp có thẩm quyền về môi trường cho phép”.
Hàng loạt văn bản, báo cáo của chi bộ thôn Xuân Hoà, và Đảng uỷ - UBND xã Thái Thọ đề nghị các cơ quan chức năng có thẩm quyền vào cuộc kiểm tra, xử lý bãi tập kết than ô nhiễm nhưng dương như đã bị “ngó lơ”
Trong một diễn biến khác, chiều ngày 13/4, PV Môi trường và Đô thị Việt Nam đã mục sở thị khu tập kết, chế biến than của Công ty Phú Thọ và Công ty Chí Quang.
Theo quan sát, toàn bộ khu vực đất rộng hàng chục ngàn m2 nằm ngay sát chân đê Trà Lý được các công ty này tập kết đầy than, tạo nên những quả “núi than” cáo ngút, và chúng được che chắn rất hời hợt. Do vậy, chỉ cần một cơn gió nhẹ thổi qua cũng tạo ra một lượng lớn bụi than bay thẳng vào khu dân cư nằm cạnh đó.
Mặt đường đê sông Trà Lý đoạn xã Thái Thọ, luôn bị phủ một lớp bụi than đen sì từ bãi tập kết than của Công ty Phú Thọ và Công ty Chí Quang
Tiếp đến, việc hàng loạt máy móc hoạt động liên tục suốt ngày đêm để nghiền, sàng than đã tạo ra những âm thanh chát chúa, kèm theo đó là bụi than bay mù mịt khiến môi trường quanh khu vực bị ô nhiễm nghiêm trọng.
Ngoài ra, bất chấp lệnh cấm nhập than từ chính quyền sở tại, các công ty trên vẫn ngang nhiên vận chuyển, tập kết than lên bãi từ những con tàu cỡ lớn đang đỗ dưới lòng sông Trà Lý. Qua đó tiếp tục tạo nên các quả “núi than” khác, và cứ thế môi trường sống cũng như sức khoẻ của người dân nơi đây tiếp tục bị đe doạ.
Những vi phạm về môi trường trong quá trình hoạt động tại các bãi tập kết, chế biến than trên là rất rõ ràng, và diễn ra trong khoảng thời gian dài. Nghiêm trọng hơn nó còn gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương. Song song đó là những đơn thư kiến nghị của người dân, của Đảng viên chi bộ thôn Xuân Hoà gửi các cấp chính quyền tỉnh Thái Bình để kiểm tra, xử lý nhưng không hiểu nguyên nhân nào mà những yêu cầu chính đáng của họ lại bị ngó lơ, dễ dàng “lãng quên” như vậy (?!)
Mặt khác, việc tồn tại các bãi tập kết than trên cũng là vấn đề mà dư luận đặc biệt quan tâm. Và việc tồn tại này có đúng quy định pháp luật hay không sẽ được chúng tôi thông tin cụ thể trong bài tiếp theo.
