Vấn đề nợ xấu, trái phiếu của Ngân hàng MB (MBBank) thế nào trước thềm đại hội cổ đông 2023?

HĐQT Ngân hàng TMCP Quân đội (MB - Mã: MBB) vào ngày 21/2 đã thông qua kế hoạch tổ chức Đại hội cổ đông (ĐHCĐ) thường niên 2023 của ngân hàng. Trong đó, vào ngày 25/4 tại Hà Nội, MB sẽ tổ chức Đại hội năm 2023. Ngày 23/3 là ngày chốt danh sách cổ đông có quyền tham dự ĐHCĐ.

Theo báo cáo tài chính quý IV/2022 của MBBank, dự đoán sắp tới hai vấn đề sẽ được nhiều cổ đông chất vấn trong buổi ĐHCĐ sắp tới có thể là nợ xấu và dòng tiền đầu tư trái phiếu của nhà băng này.

Cụ thể, trong quý IV/2022, thu nhập lãi thuần mang về cho MBBank 9.630 tỷ đồng, so với cùng kỳ tăng 34%. Tuy nhiên, các mảng kinh doanh khác đều tăng trưởng âm, trong đó giảm mạnh nhất là lãi thuần từ chứng khoán kinh doanh (giảm 90%), lãi thuần từ chứng khoán đầu tư giảm 60% và hoạt động kinh doanh khác cũng đi lùi giảm 50,3%.

Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet.

Tuy nhiên, luỹ kế cả năm 2022, ngân hàng này vẫn ghi nhận tăng trưởng dương với mức lợi nhuận trước thuế 22.729 tỷ đồng, so với năm 2021 tăng 38%. Kết quả này đến từ tăng trưởng của thu nhập lãi thuần và kinh doanh ngoại hối, cùng với đó ngân hàng gần như giữ nguyên chi phí dự phòng rủi ro.

Trong năm 2022, MBBank có nợ xấu tăng 54% (lên hơn 5.000 tỷ đồng). Đặc biệt, nợ có khả năng mất vốn (nợ nhóm 5) so với năm 2021 tăng gấp 2,8 lần (lên mức 2.293 tỷ đồng), chiếm gần một nửa tổng nợ xấu của MBBank. Đáng lưu ý, MBBank hiện đang là chủ nợ lớn nhất của Novaland.

CEO MBBank – ông Lưu Trung Thái tại ĐHCĐ thường niên năm 2022 từng khẳng định, kinh doanh bất động sản và bất động sản công nghiệp trên tổng dư nợ của MBBank được kiểm soát dưới 10%. Trong đó, chiếm gần 4% trên tổng dư nợ là trái phiếu doanh nghiệp, với hai nhóm chính là bất động sản và năng lượng.

Theo CEO MBBank, từ trước đến nay đầu tư chủ yếu là trái phiếu dự án, tức là có dự án, có mục đích kinh doanh, có kế hoạch dòng tiền. Đây đều là những nhà đầu tư có chất lượng tốt, không có gì đáng lo ngại.

Báo cáo tài chính quý IV/2022 cho thấy, hạng mục chứng khoán nợ do các tổ chức kinh tế trong nước phát hành của MBBank cán mốc 43.578 tỷ đồng. Được biết, đây là trái phiếu có kỳ hạn 8 tháng đến 15 năm và có lãi suất từ 3,79% đến 10,5%. Trong bối cảnh thị trường hiện tại, việc nắm giữ hàng chục nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp cũng là một rủi ro tiềm ẩn đối với MBBank.

Tình hình kinh doanh của Công ty con

Không chỉ MBBank, 1 trong 6 công ty con của nhà băng này - Công ty Cổ phần Chứng khoán MB (MBS) cũng có một quý kinh doanh không mấy thuận lợi.

Theo báo cáo tài chính quý IV/2022, kết quả kinh doanh sụt giảm mạnh. Trong đó, MBS ghi nhận doanh thu hoạt động đạt gần 406 tỷ đồng, so với cùng kỳ năm ngoái giảm 38,4%.

Khi trừ đi các khoản chi phí, MBS ghi nhận khoản lãi trước thuế 105,6 tỷ đồng. Kể từ quý III/2020, đây là mức lợi nhuận thấp nhất của công ty này.

Lũy kế cả năm 2022, MBS ghi nhận doanh thu hoạt động đạt hơn 1.978 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 661 tỷ đồng, so với cả năm 2021 giảm lần lượt 12% và 10,2%. Nhìn vào bức tranh tài chính kém sáng sủa, MBS đã “trượt” kế hoạch đề ra, chỉ hoàn thành được gần 65% mục tiêu doanh thu và 60% so với kỳ vọng lợi nhuận.

Sở hữu lượng trái phiếu “khủng”

Theo báo cáo tài chính quý IV/2022 của 28 ngân hàng, các ngân hàng đang nắm giữ gần 188 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp sẵn sàng để bán.

Trong đó, Techcombank không còn là nhà băng giữ nhiều trái phiếu doanh nghiệp nhất, nhường vị trí dẫn đầu cho MBBank.

MB, Techcombank, VBank, TPBank và SHB là những ngân hàng đang giữ số lượng lớn trái phiếu doanh nghiệp.

Ngân hàng Quân đội là nhà băng đứng đầu hệ thống về số lượng trái phiếu doanh nghiệp nắm giữ, với 46.870 tỷ đồng, so với cuối năm 2021 tăng 4.500 tỷ đồng.

Được biết, MBS cũng đang sở hữu hơn 6 triệu trái phiếu của Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No va với giá trị gần 606 tỷ đồng. Bên cạnh đó, MBS cũng đang nắm giữ trái phiếu của các công ty khác: Đầu tư Xây dựng Trung Nam (181 tỷ đồng), Dược phẩm TENAMYD (150 tỷ đồng), Ngân hàng BIDV (130 tỷ đồng) và Vinaconex (105,7 tỷ đồng).

Chứng khoán Yuanta cho biết, các ngân hàng đầu tư nhiều vào trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là trái phiếu bất động sản (ví dụ như MBBank chiếm 7,5% tổng tài sản, TPBank: 7,1%, Techcombank: 6,5% và VPBank: 6,4%) so với các ngân hàng có tỷ lệ trái phiếu thấp sẽ gặp rủi ro cao hơn.

Các ngân hàng không hạch toán cụ thể thu nhập lãi từ hoạt động đầu tư trái phiếu doanh nghiệp. Tuy nhiên, trên thực tế các ngân hàng nắm giữ lượng lớn trái phiếu doanh nghiệp đều đạt kết quả kinh doanh khả quan.

Tuy nhiên, ngoài việc nắm giữ lượng lớn trái phiếu, MBBank cũng “hút” hàng chục nghìn tỷ qua kênh trái phiếu. Trong năm 2022, 22 lô trái phiếu với 2 loại mệnh giá 10 triệu đồng và 1 tỷ đồng/trái phiếu đã được MBBank phát hành, khối lượng từ 30 đến 3.000 trái phiếu/lô.

Được biết, nguồn thu nhập của các ngân hàng đến từ trái phiếu doanh nghiệp có thể từ khoản lãi trái phiếu được doanh nghiệp trả định kỳ hay số tiền chênh lệch khi ngân hàng mua vào và bán lại trái phiếu doanh nghiệp cho các cá nhân, tổ chức khác. Phần chênh lệch lãi suất này thông thường ở mức 1 - 2% giá trị trái phiếu, được coi như một khoản hoa hồng khi ngân hàng đóng vai trò trung gian phân phối.